283 (5)

wskaźniki i sposób badania

7.2.1. Najczęściej stosowane wskaźniki

Dane, jakich poszukują badacze zajmujący się stylami życia, zależą od przyjętej przez nich perspektywy teoretycznej, a także od tego, co konkretnie jest przedmiotem ich zainteresowania. W tradycji polskich badań nad stylami życia, których początki zwykło się wiązać z typologią „ludzi teraźniejszych” Floriana Znanieckiego, analizowano między innymijnięj^ ski i wiejski styl życia, styl życia ludzi ubogich i bogatych, klasy^średniej oraz styl życia mlodzłezyT^W większości tych badań stosuje się metody

jakościowej a dane otrzymuje się z wywiadów, obserwacji, obserwacji uczestniczącej, kwestionariuszy opisujących wygląd mieszkania i sprzęt domowy. Przedmiotem szczególnego zainteresowania badaczy są typy narracji biograficznych, historie życia rodziny, wartości, budżet czasu, postrzeganie przyszłości, aspiracje, codzienność i odświętne okazje, życie towarzyskie, ubiór, sposób odżywiania się, wydatki, role kobiet i mężczyzn oraz relacje między kobietami i mężczyznami, relacje między pokoleniami, sposoby spędzania wolnego czasu, posiadanie zwierząt, zaangażowanie w życie publiczne oraz zdrowie. Dla tych danych otrzymanych z badań jakościowych cennym uzupełnieniem mogą być zawsze dane ilościowe, jeśli właściwie je powiązać i zinterpretować. Na przykład wzrost wydatków na zakup niektórych urządzeń czy inwestowanie w mieszkanie mogą świadczyć o pogorszeniu się, a nie polepszeniu sytuacji finansowej. Nieracjonalne - zdawałoby się - inwestowanie w wystrój mieszkania przy niskich dochodach czy nawet w sytuacji ich utraty pozwala ludziom nie tracić kontaktów towarzyskich dzięki temu, że goszczą innych u siebie.

W przypadku niektórych badań - między innymi nad jrtylamLiycia ubogich - szczególne znaczenie ma powtarzalność. Sytuacja braku stabilności ekonomicznej skłania, jak zauważa Wielisława Warzywoda-Kruszyńska (2001), do prowadzeńia-badań w różnych odstępach czasu. Pozwala to zobaczyć i analizować styl życia jednostek i rodzin nie jako rejestrację danego momentu, ale w odniesieniu do różnych etapów - powodzenia i zmiany lub pogorszenia się sytuacji. Wydarzenia losowe, bezrobocie, praca sezonowa czy wyjazdy za granicę w poszukiwaniu pracy wskazują na to, że styl życia może być poprzecinany etapami i cyklami, co sprawia, że zrozumiała staje się na przykład dysproporcja między wysokim standardem mieszkania a aktualną niemożnością zaspokojenia podstawowych potrzeb.

Style życia - wskaźniki i sposób badania

.W

' • • ■ ' ■ ¹ '

■    *    w“>w’.r