38 39 (32)

- 38 -

tego drugiego. Ale też instruktor winien doprowadzić do zrozumienia problemu. Służy temu całe! bogactwo metod - dobór ich. świadczy o poziomie \ przygotowania instruktora do pełnionej roli. Rozważanie to nie byłoby pełne, gdyby nie przypomnieć podawanych już uprzednio informacji, że im większa ilość narządów zmysłowych człowieka jest zaangażowana w poznawaniu, tym mocniejsze } związki czasowe utrwalają się w jego pamięci. Tak więc im staranniej, z przemyśleniem i znajomością psychologii zostaną przygotowane zajęcia, cym lepszy efekt osiągną u słuchaczy.

Wydaje się celowym przedstawienie tzw. krzywej zapominania, której zrozumienie może być dobrym drogowskazem w procesie nauczania i Uy-.-.snia się^x.

odstępy czasu powtarzania

x/ Wykres odtworzono na podstawie podręcznika S. Garczyńskiego "Sztuka pamiętania" str.9⁽ patrz biblirv afia

Linia A /przerywana/ obrazuje ubytek pamięciowy w niepowtarzanym materiale. Pionowe linie symbolizują powtórzenia.

Linia B ilustruje zakres wiadomości zatrzymywanych przez oatiięć wspomaganą powtórzeniami, Podnoszą one tę cinię prawie do pierwotnego poziomu.

Wykres linią przerywaną /A/ wskazuje, że najszybciej zapomina się w pierwszych minutach po nauce, nieco wolniej w następnych godzinach, zaś w dalszych dniach proces zapominania zwalnia się, utrzymując się długi cza3 na tym samym /niskim/ poziomie.

Odczytując przebieg linii "B" dochodzimy do wniosku, że wspierana powtórzeniami pamięć przechowuje znacznie większe partie materiału niż w przypadku pierwszym oraz to, że najczęściej powtarzać należy zaraz po nauczeniu się, zmniejszając tę częstotliwość w miarę upływu cza3U.

Tak samo lepsze efekty przynosi częstszo przypominanie sobie wiadomości przez krótsze okresy czasu niż jednorazowa kilkugodzinna repetycja.w czasie której chłonność pamięci u