392 (7)

392 Podstawy nawigacji morskiej

znaczne wahania (nierówności) w wysokości pływu w ciągu doby księżycowej (różnice występują na tym samym równoleżniku ale o innych długościach).

392 Podstawy nawigacji morskiej

s    s    s

[d]    2    4    6    8    10    12    14    16    18    20    22    24    26    28    30

Rys. 19.16. Nierówności w wysokości ptywu półdobowego przy zmianie deklinacji Księżyca na <p 37° N S - pływ syzygijny. K - pływ kwadraturowy [52]

W sytuacji, gdy deklinacja Księżyca jest równa deklinacji Słońca, następują najwyższe wody wysokie i najniższe wody niskie. Różnica deklinacji Słońca i Księżyca powoduje zmiany wysokości wód wysokich i niskich. Jeżeli różnica jest bardzo znaczna, np. krańcowe wartości deklinacji Słońca wynoszą +23°N. Księżyca zaś - 28"S, to siły wzbudzające pływ księżycowy będą zmniejszone o siły wzbudzające pływ słoneczny, co objawi się zmniejszeniem wysokości wód wysokich.

W wyniku zmian deklinacji Księżyca występują nieregularności zjawisk pływowych. Określa się je nierównością dobową księżycową w wysokości wody. Oprócz tego występuje nierówność dobowa księżycowa, co oznacza, że czasy wystąpienia wody wysokiej i niskiej stale będą się różniły w czasie.

Deklinacja Słońca ulega również zmianie (od -23°27' do +23°27'), dlatego w wysokości wód występuje nierówność dobowa słoneczna.

Oprócz nierówności dobowych zjawisk pływowych, występują nierówności miesięczne, które wynikają ze zmiany położenia Księżyca na orbicie okołoziemskiej w okresie miesiąca syderycznego. Gdy Księżyc znajduje się w perigeum (356 000 km od Ziemi), zmieniają się wartości pływotwórcze w stosunku do sił pływotwórczych Księżyca znajdującego się w apogeum (406 700 km). Ma to wpływ na różnice wartości skoków, które różnią się od siebie o 40%. W zależności od położenia Ziemi na orbicie okołosłoncczncj, w okresie półrocznym różnią się od siebie tylko o I0% [77],

Wpływ różnicy wznoszenia Słońca i Księżyca na parametry pływu

Teoretycznie, dla obserwatora na otwartym oceanie, wysoka woda powinna wystąpić w czasie kulminacji Księżyca. Różne wznoszenia proste Słońca i Księżyca powodują, że następuje ciągła różnica czasu kulminacji górnej, czyli różne momenty między kulminacjami obu ciał niebieskich, różnice czasu zaś zwiększają się. Zjawisko to można wytłumaczyć posługując się następującym przykładem:

Jeżeli w pierwszym dniu oba ciała kulminują jednocześnie (na południku obserwatora A), to występuje wysoka woda. Po pięciu dniach różnica rektascencji zmieni się o 60°. gdyż ruch własny Księżyca wynosi 13,3° na dobę. a ruch pozorny Słońca tylko 1°. Zatem Księżyc „odsuwa” się od Słońca o 12° na dobę. Stąd moment wysokiej wody wystąpi między momentem kulminacji Słońca, bliżej momentu kulminacji