406 (7)

ma długów XX) nm i średnicę 1,4 nm. Jej łańcuchy łączą się ze sobą wiązaniami wodorowymi. Amorami wodom są pcplydowe grupy NH reszt glicyny, a akceptorami - peptydowc grupy CO reszt znajdujących się na sąsiednich łańcuchach poli-peplydowych. Stabilność helikalnej konformacji pojedynczego łańcucha polipepty-dowego zależy od wspólnych oddziały wari reszt prohny i hydroksyproliny. Potrójna helisa jest z kolei stabilizowana poprzecznymi wiązaniami wodorowymi i oddziaływaniami van der Waalsa. występującymi międ/y resztami różnych łańcuchów. fi. bryle powstają w wyniku ułożenia wzdłuż i obok siebie cząsteczek tropokolagenu. W obrębie tych fibryli równolegle pojedyncze cząsteczki przesunięte są o */₄ swej długości w stosunku do siebie. Ponadto pomiędzy końcami jednej cząsteczki tropo-kolagenu a początkiem następnej istnieje odstęp o długości około 40 nm. W konsekwencji takiego ułożenia cząsteczek Obryła kolagenu wykazuje poprzeczne prążkowanie o okresie 64-67 nm. Długość fibryli jest różna, natomiast ich średnica wynosi od 7 nm w rozwijającej się tkance do 200 nm w niektórych ścięgnach Rbfyle zebrane w pęczki o średnicy 50-400 pin twor/ą włókna.

Włókna elastyczne

Włókna te występują w ścianach naczyń krwionośnych, a szczególnie w luku aorty w pobliżu serca, w więzadłach. skórze oraz chrząstkach. Włókna elastyczne mają zmienną długość, a ich średnica wynosi 1.0 pm. Włókna elastyczne w tkankach tworzą rozgałęzienia na kształt trójwymiarowej sieci. Są bardzo często poprzeplatane włóknami kolagenowymi. To charakterystyczne uło2enie obu rodzajów włókien zapobiega rozerwaniu tkanki pod wpływem nadmiernego naprężenia.

Włókna elastyczne składają s»ę z dwóch elementów: elastyny i mikrofibryl. Ela-styna jest białkiem amorficznym o charakterystycznym składzie aminokwasowym. Podobnie jak kolagen, zaw iera dużo proliny i glicyny, natomiast jest uboga w hy-droksyprolmę i nie zawiera hydroksylizyny. Podstawowa sekwencja aminokwasów elastyny ma postać: -Pro-Gly-Val-<}|y-Val-. W dojrzałej ełastynie występują liczne wiązania poprzeczne, które łączą między sobą łańcuchy polipeptydowe tropoela-styny (jednostka podstawowa elastyny). W' formowaniu w iązań poprzecznych biorą udział aminokwasy desmozyna i izodesmozyna. które występują tylko w ełastynie. Tego typu wiązania poprzeczne mogą decydować o sprężystości włókien elastycznych. umożliwiającej im po naprężeniu powrót do pierwotnego ru/miam i kształtu.

Drugim składnikiem włókien elastycznych są bardzo cienkie mikrofibcylc o średnicy od 10 do 12 nm. które zawierają włókniste glikoproteidy Podczas tworzenia się w łókna elastycznego poza komórką mikrofibryle powstają jako pierwsze, a następnie otaczają rozwijającą się elastynę.

Włókna rrtikulinowc

Podstawowym składnikiem budowy tych włókien jest kolagen typu III. Pojedyncze włókno jest bardzo cienkie i składa się z około 10 kolagenowych fibry li. z których każda ma średnicę do 20 nm Mają one przestrzenną strukturę w postaci siatki, która osłania włókna mięśniowe, nerwowe, gruczoły, naczynia krwionośne i limfa-tyczne.

406