41 (410)

80 Adam Krajczyk, Bogumił Ziółkowski

dendrytów. Właściwości struktur nieeutcktycznych zależą od ilości i rozmieszczenia fazy strukturalnie wolnej oraz ilości i dyspersji mieszaniny eutcktyczncj.

Jeśli struktura powstała bez udziału przemiany eutektycznej lub eutektoidalnej, to jej budowa zależy najczęściej od rodzaju i udziałów objętościowych faz, warunków krystalizacji (pierwotna lub wtórna), stopnia przechłodzenia, rodzaju obróbki cieplnej itp.

Rys. 6.8. Żeliwo białe o składzie eutcktycznym (4,3% C). Ledeburyt przemieniony.

Stop układu Fe-Fe,C. Mieszanina zbliżona kształtem do kropelkowej. Pow. 500x, traw.: MilFc

Rys. 6.9. F.utektyka kropelkowa w układzie Cu-O. Utleniona miedź. Widoczne w miedzi wydzielenia tlenku Cu₂0. Pow. 450x. próbka nietrawiona

Rys. 6.10. Stop układu Cu-P. Miedź fosforowa przedeutektyczna. Na tle cutcktyki (a + Cu,P)- patrz rys.5, widoczne dendrytyczne wydzielenia fazy a. Pow. 200x, traw.: MiI5Cu

Mieszanina ziaren pierwiastków (składników stopu) będzie występowała wówczas, gdy siły oddziaływania między atomami jednakowymi są zdecydowanie większe niż między atomami różnymi. Przykładem struktury z wydzieleniami prawie czystych metali jest brąz ołowiowy (układ Cu-Pb), składającej się z ziaren technicznie czystej miedzi i technicznie czystego ołowiu - rys. 6.11.

Gdy objętościowy udział obu faz jest podobny, wówczas zwykle ziarna tych faz są ułożone obok siebie, tworząc konglomerat, który bywa nazywany masywną mieszaniną faz Właściwości takiej struktury można z zadowalającym przybliżeniem wyznaczyć na podstawie prawa mieszanin, uwzględniając właściwości i udziały objętościowe obu faz. Mieszaninę różnych faz, niebędących czystymi metalami, pokazano na przykładzie mosiądzu dwufazowego - rys. 6.12.

Rys 6.11. Mikrostruklura brązu ołowiowego. Mieszanina nieregularna prawie czystych składników stopu zawierającego 40% Pb i 60% Cu. Pow. 200x, próbka nietrawiona