48 (185)

156

11.    Korzystając ze wzoru (15.8) oraz uzyskanych wyników obliczyć wielkość h ugięcia czaszy kuli podczas zderzenia.

12.    Korzystając ze wzoru (15.9) oraz uzyskanych wyników obliczyć moduł sprężystości kuli.

Uwaga: Masy kul są równe i wynoszą m=131, 78x10*³kg. Dla żelaza lanego ju=0.26.

13.    Metodą różniczki zupełnej obliczyć niepewności wyznaczonych wielkości.

14.    Porównać obliczony moduł sprężystości z danymi tablicowymi.

Literatura uzupełniająca: (24), (65), (70)

16. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYKI NEONÓWKI I BADANIE WYŁADOWAŃ ELEKTRYCZNYCH W GAZACH O RÓŻNYM CIŚNIENIU

Wyładowanie elektryczne w gazach

Przepływ prądu elektrycznego w gazie nazywamy wyładowaniem elektrycznym. Z efektem tyra związane są zjawiska wzbudzenia i jonizacji atomów oraz ich rekombinacji.

Elektrony poruszając się w gazie zderzają się z atomami. Jeżeli energia kinetyczna elektronu jest niewystarczająca do wywołania jonizacji, to w wyniku zderzenia z atomami może nastąpić wzbudzenie atomu, czyli przejście jednego z zewnętrznych elektronów w atomie na bardziej oddaloną od jądra

_Q

orbitę. Stan wzbudzenia trwa bardzo krótko (rzędu 10 s). Elektron wracając na starą orbitę emituje kwant energii, czyli foton. Gdy energia emitowanych kwantów odpowiada energii kwantów widzialnego zakresu widma fal elektromagnetycznych, to powrót elektronu ze stanu wzbudzonego do stanu podstawowego postrzegany jest jako świecenie gazu.

Jonizacja atomu gazu zachodzi, gdy energia elektronu wystarcza do wyrwania jednego z elektronów z atomu. W wyniku jonizacji atom przekształca się w jon dodatni i swobodny elektron. Zatem po jednym akcie jonizacji zamiast jednej cząstki naładowanej pojawiają się:    jeden jon dodatni i dwa

elektrony (elektron oderwany od atomu i elektron wywołujący jonizację) . Jeśli te dwa elektrony mają dostatecznie dużą energię, to mogą one zjonizować dwa kolejne atomy, uwalniając