4 (2)

-    •'■u -iuur. umALiKuv>«ima KomorKa jajowa dzieli się na Liczne komórki potomne tblascomery). stanowiący

materiał budulcowy dla przyszłych tkanek. Występuje bmzdkowanie całkowite (równomierne i aierównomieme). bmzdkowanie częściowe (tarczowe i powierzchniowe).

•    Losv blastomerów różnicujących się na w określone kierund może być zdeterminowane wcześniej (mozaikowe) lub ustalane później (regulacyjne). Pod koniec brazdkowania spada intensywność podziałów, a stadium określa się jako stadium momli.

•    W stadium blastuli występuje jama pierwotna ciała - blastocsl. Blastula z obszerną jamą nazywamy celoólasiulą, bez wyraźnej jamy - siereoblasmla, natomiast w bruzdkowaniu częściowym powstaje g&ryblasmla wypełniona żółtkiem.

•    Na etapie gastmlagii powstają warstwy zarodkowe (listki zarodkowe) z których różnicują się tkanki.

•    W pierwszym etapie powstaje zewnętrzna - ₄ekiaderma_I»i wewnętrzna - eądodenoa. ■ oraz jama ciała ograniczona endodermą. - jama gastruli (ggsfcgge/l z ctworem pragębą {gpaustami- -prostoma, blastoporusem). Wewnątrz powstaje prajelito {archengtąron),

•    W drugiej fazie gastrułacii (u troi warstwo wcó w) pomiędzy ektodermą a endodermą powstaje warstwa zarodkowa - mezoderma.

I W okresie formowania sie mezodermy powstaje wtórna jama ciała ^{celoma) tkwiąca jakby w pierwomej jamie ciała Obie jamy mogą się połączyć tworząc - miksocel.

•    Organo geneza następuje po powstaniu warstwy zarodkowej i jam ciała jako ostatni etap embriogenezy. -

•    Rozwój pozazarodkowY - obejmuje całość procesów prowadzących do

powstania narządów i układów

TYP: PAUZYD EŁK OWCE - CNEDAJUA

•    Typ pod względem filogenetycznym stary, podobnie jak gąbki. Tkankowce dwuwarstwowe, mające parzydełka, specyficzne komórki obronne. Są zwierzętami wodnymi (przeważnie morskimi), drapieżnymi, a tylko kilka gatunków pasożytniczych zwierząt wodnych^ Zamieszkują wody tropikalne (duża różnorodność gatunkowa) oraz wody arktyczne (gatunki o dużej liczebności), większość jest stenotopowa. Żyją samotnie (duże rozmiary) lub kolonijnie. Około 9 ,000 współczesnych gatunków. Wyżej zorganizowane morfologicznie niż gąbki, ale są najprostsze w obrębie tkankowców. Maia właściwe tkanki, a samodzielność komórek jest ograniczona Pod względem organizacji morfologicznej odpowiadają dwuwarstwowej gastruli z modyfikacjami będącymi przystosowaniami do życia osiadłego (polip) lub wolnego (meduza).Mają proste układu: nerwowy, zmysłów, rozrodczy, pokarmowy. Trawią częściowo zewnatrzkomórkowp. Oddychają całą powierzchnią ciała i są wrażliwe na niedobory tlenu. Zbędne produkty metabolizmu wydalają bezpośrednio do wody. Prageba funkcjonuje jako definitywny otwór gębowy, zachowuje się także prajelito - funkcjonujące jako układ chłónąco-trawiący (gastrowaskuiamy, pokarmowo-naczyniowy) oraz rozprowadzjący pokarm. Dookoła otworu gębowego występują ramiona (czułki).

•    Ciało zbudowane jest z dwóch warstyy zarodkowych:

•    ektodermy - tworzącej pokrycie ciała (naskórek. epiderma)

i oraz endodermy - wyścielającej układ chłonno-trawiący (gastroderma).

•    Pomiędzy tymi warstwami występuje struktura porowata (mezoglea), galaretowata, mniej lub bardziej

sztywna, pozbawiona komórek, ale_nie_wykazująca, cech tkanki, lecz maiaca amebęcyty. Występują komórki parzydełkowe |knidaria) tworzące zabezpieczenie i ponagające w zdobywaniu pokarmu. Postacie dojrzałe zróżnicowane na polipy (postać osiadła) o ciele cylindrycznym, otworem gębowym skierowanym ku górze i otoczonym-ramionami.-    -    -

Występują 3 tym polipów:

1.    polip stułbio pław o^w z otworem gębowym u góry odpowiadającym pragębie i jednolitą jamą chłonąco-trawiącą

2.    polip krażkopławowy z otworem gębowym jak poprzedni, ale z jamą chłonąco-trawiącą przegrodzoną

czterema fałdami endodennalnymi - ,    —....... ...... .    ₍

3.    Ipolip koralowców z otworem gębowym przesuniętym na dno ektodermalnego wpuklenia. a jama chlonąco-trawiąca przegrodzona jest więcej niż 4 przegrodami.

• Meduza jest w zasadzie formą wolno pływającą, ma kształt dzwonu, o orientacji dała odwróconej tj z otworem gębowym po dolnej stronie dała, skróconej osi głównej i spłaszczeniu na bokach, a na brzegach występują subumbrella homologiczne z ramionami polipa, tutaj mezoglea jest bardziej obfita.

| Biorąc pod uwagę zróżnicowanie morfologiczne polipy parzydelkowców 1 Cnidaria podzielono na:

Typ: Parzydelkowce — Cnidaria

Gromadę: stułbiopławy - Hydrozoa Gromadę: kiążkopławy- Scyphozoa Gromadę: Koralowce- Anthozoa wydziela się dodatkową Gromadę: kostkowce - Cubozoa.