502 503 (3)

502

- wpływ warunków równowagi wewnętrznej na równowagę zewnętrzną (za pośrednictwem zmian dochodu narodowego, stopy procentowej i poziomu cen krajowych). Istnieje więc wzajemna zależność bilansu płatniczego i równowagi we-wnętrznej. Przyjrzyjmy się jej nieco bliżej.

Rozważmy najpierw, w jaki sposób zmiany kursu walutowego wpływają na równowagę wewnętrzną. Warto przypomnieć równanie krzywej IS dla gospodarki otwartej (18.25). Z równania tego wynika, że nawet przy stałych cenach towarów krajowych (P*) i zagranicznych (/>.) równowaga na rynku towarowym zależy od wysokości kursu walutowego (e); pokazuje to rysunek 18.18.

R>Minek 18.18. Równowaga wewnętrzna pr/y różnych poziomach kursu walutowego

Na rysunku 18.18 zaznaczono krzywą LSI i trzy krzywe IS. Położenie krzywy ch IS uzależniono tutaj od wysokości kursu walutowego. Krzywa IS_U zakłada kurs walutowy c* krzywa /S, - kurs walutowy e,, zaś krzywa IS_: - kurs walutowy e . przy czym e₀>ti>t:- Przy kursie walutowym <*₀. równowaga wewnętrzna w gospodarce występuje przy stopie procentowej r₀ i dochodzie narodowym V*. Przy niższym kursie walutowym (e, względnie e_:) krzywa IS przesuwa się w prawo (do położenia IS_t lub IS_:). Dzieje się tak dlatego, że przy niższym kursie walutowym wyższy jest agregatowy popyt na towary (przy niższym kursie wyższy jest eksport i niższy jest import), który powoduje wzrost dochodu. Zwiększony dochód pociąga za sobą wzrost popytu transakcyjnego na pieniądz, stąd też w celu zachowania równowagi na rynku pieniężnym musi wzrosnąć stopa procentowa, aby odpowiednio obniżył się popyt spekulacyjny na pieniądz. W rezultacie, przy kursie walutowym «•; równowaga wewnętrzna występuje przy dochodzie Y_: i stopie procentowej r_:. Tak więc. obniżka kursu walutowego powoduje wzrost poziomu dochodu narodowego i stopy procentowej w warunkach równowagi wewnętrznej.

Rozważmy obecnie, jak zmiana warunków równowagi wewnętrznej wpływa na kurs walutowy poprzez oddziaływanie na bilans płatniczy. Do pokazania tego mechanizmu wykorzystamy rysunek 18.19. na którym zaznaczono krzywą I.M i dwie krzywe bilansu płatniczego BP„ i BP.. Krzywa BP„ pokazuje warunki równowagi bilansu płatniczego przy kursie walutowy m Co. a krzywa BP_t - przy kursie

Rysunek 18.19. Równowaga wewnęir/na a wpływ kurni walutowego na btlans płatniczy

OCCmOO NARODOiW

walutowym «*i. przy czym e₀>e,. Załóżmy. żc początkowo równowaga wewnętrzna występuje pr/y dochodzie narodowym V₀ • stopie procentowej ro. a kurs walutowy wynosi e«. A zatem równowadze wewnętrznej towarzyszy równowaga bilansu płatniczego. Przyjmijmy następnie, że nowa równowaga wewnętrzna wymaga, aby dochód narodowy wyniósł Y_t, a stopa procentowa r,. Gdyby kurs walutowy pozostał na poziomie Co, pojawiłby się deficyt bilansu płatniczego. Jeśli jednak kurs walutowy jest płynny, to kurs walutowy będzie spadał aż bilans płatniczy znajdzie się w stanic równowagi (tj. do poziomu Ci). Na rysunku 18.19 znajduje to wyraz w przesunięciu krzywej BP„ do położenia BP,. Tak więc wzrost dochodu narodowego w warunkach równowagi wewnętrznej pociąga za sobą obniżkę kursu walutowego. o ile bilans płatniczy ma być zrównoważony.

R>xunrk 18.20. Równowaga wewnętrzna a kurs walutowy; krzywa I.M bardzie) stroma od krzywej BP

Na rysunku 18.19 przyjęto, żc krzywa BP jest bardziej stroma niż krzywa I.M. Założenie takie nie zawsze odpowiada rzeczywistości. Rozważmy teraz, jak zmiana warunków równowagi wewnętrznej wpływa na kurs walutowy w sytuacji, gdy krzywa LM jest bardziej stroma od krzywej BP (rys. 18.20). Załóżmy początkowo, żc gospodarka znajduje się w stanic równowagi wewnętrznej i zewnętrznej przy kursie walutowym czego ilustracją jest punkt A na rysunku 18.20. Przyjmijmy następnie, żc w nowym stanie równowagi wewnętrznej (punkt R). dochód narodowy wynosi