50 (2)

Pokładem wolnej burty według konwencji jest najwyższy ciągły pokład mający stałe i odpowiednio mocne zamknięcia wszystkich otworów w częściach nie osłoniętych nadbudów kami i pokładów kami; otwory w burtach poniżej tego pokładu muszą być zaopatrzone w stałe i wodoszczelne zamknięcia.

Na statku wiełopokładowym armatorowi przysługuje prawo wyboru innego pokładu niż najwyższy, jako pokładu wolnej burty, pod warunkiem, że jego konstrukcja i zamknięcia otworów odpowiadają przepisom. Wówczas część kadłuba leząca nad tym pokładem jest w edług konwencji traktowana jako ciągła nadbudówka.

Wolna burta wyznaczona jest w odniesieniu do pły wania statku latem w wodzie morskiej: dopuszczalne zanurzenie w tych warunkach określa letnia linia ładunkowa - L (symbol angielski: S). na jej wysokości naniesiony jest na burtach główny znak wolnej burty - kolo Plim-sola Linie ładunkowe dla innych gęstości wody, wynikających z różnego zasolenia i temperatury, wyznaczone są wobec stałej masy statku Ich położenia względem letniej linii ładunkowej są podane poniżej.

Tropikalna linia ładunkowa - T (T) leży powyżej letniej linii ładunkowej o 1/48 zanurzenia letniego (do letniej linii ładunkowej) mierzonego od górnej krawędzi stępki.

Zimowa linia ładunkowa - Z (W) leży poniżej letniej linii ładunkowej o 1/48 zanurzenia letniego.

Zimowa linia ładunkowa dla północnego Atlantyku - ZAP (WNA), obowiązująca wobec statków o długościach do 100 m, wpływających zimą na ten akwen, leży 50 mm poniżej zimowej linii ładunkowej.

Letnia linia ładunkowa dla wody słodkiej i tropikalna linia ładunkowa dla wody słodkiej - S (F), TS (TF) są podniesione o odcinek ATs względem odpowiednio: letniej linii ładunkowej i tropikalnej linii ładunkowej. Odcinek ATs oblicza się z zależności:

ATs (cm J =-^-»

40 TPC [t/cm]

gdzie:

D - wyporność w wodzie morskiej statku zanurzonego do letniej linii ładunkowej;

TPC - przyrost wyporności na I cm zanurzenia w odniesieniu do wyporności D.

Poszczególne linie ładunkowe obowiązują w strefach i obszarach morskich oraz w okresach wyszczególnionych w konwencji, przy czym wobec statków o długości do 100 m obszary i okresy stosowania poszczególnych linii ładunkowych są często inaczej wyznaczone niż w stosunku do statków dłuższych.

Bałtyk jest włączony do strefy letniej (obowiązuje letnia linia ładunkowa). Jednakże statki do 100 m długości, w okresie od 1 listo-pada do 31 marca, obow iązuje zimowa linia ładunkowa.

Przepisy konwencji rozróżniają dwa typy statków:

•    „A” - służące do przewozu wyłącznie ładunków płynnych (zbiornikowce), o wysokiej wodoszczelności pokładu górnego, z małymi otworami w pokładzie zamykanymi stalowymi pokrywami zaopatrzonymi w uszczelki,

•    „B” - nie spełniające warunków staw ianych statkom typu „A".

Minimalna wolna burta statku typu „A" jest niższa niż w wypadku statku typu „B" o tej samej długości. Jeżeli statki typu „B” posiadają odpowiednio wytrzymałe i szczelne pokrywy lukowe oraz wydajne urządzenia odprowadzające wodę z pokładu górnego, po spełnieniu dodatkowych wymogów mogą mieć obniżoną wolną burtę, maksymalnie do 60% różnicy między wolnymi burtami statków typu „A” i „B”. Natomiast minimalną wolną burtę należy podwyższyć w wypadku statków typu „B”, posiadających luki zamykane drewnianymi pokrywami i zabezpieczone brezentem, nie spełniające wymogów konwencji co do wytrzymałości i szczelności zamknięć otworów

Tabela I zawiera wyciąg z tablic określania wolnej burty dla statków typu „A" i typu „B" [9] zależnie od ich długości. Wolna burta powinna być skorygowana o ewentualne poprawki wynikające z kształtu nadwodnej i podwodnej części statku. Stosowane są następujące poprawki:

•    podwyższająca minimalną wolną burtę statków typu „B” o długościach w zakresie 24-100 m, mających zamknięte nadbudówki o sumarycznej długości do 35% długości statku;

•    na wysokość boczną kadłuba, podwyższającą wolną burtę statków wysokich o H<wb> > L/15, lub obniżającą wolną burtę dla statków niskich o II<wb> < L/15 i posiadających jednocześnie zamkniętą nadbudówkę ciągnącą się od dziobu do rufy;

97