55 2

wartość początkową i dotychczasowe umorzenie środków trwałych. Dzięki temu wykazane w księgach rachunkowych historyczne ceny środków zostają doprowadzone do poziomu aktualnych cen. Obowiązuje przy tym zasada, że uzyskana po aktualizacji wartość netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie jest ekonomicznie uzasadnione w dalszym okresie używania.

Różnica (nadwyżka), która powstaje między nową (zaktualizowaną) wartością netto środka trwałego a jego dotychczasową wartością netto (historyczną) jest odnoszona na kapitał (fundusz) z aktuaiizacji wyceny.

Warto zaznaczyć, że kapitał z aktualizacji nie podlega podziałowi. W momencie likwidacji bądź sprzedaży aktualizowanego wcześniej środka trwałego, kwota odpowiadająca różnicy z aktualizacji zostaje przeniesiona na zwiększenie kapitału (funduszu) zapasowego lub innego kapitału (funduszu) o podobnym charakterze.

Jak wspomniano, zwiększenie wartości początkowej środka trwałego może być też związane z poniesieniem kosztów na jego ulepszenie. Zalicza się do nich wydatki na rozbudowę, przebudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację. pod warunkiem jednak, że wskutek tych działań następuje wzrost wartości użytkowej środka trwałego.

Wyrazem poprawy wartości użytkowej może być:

• wydłużenie okresu użytkowania;

• zwiększenie zdolności wytwórczej (większa wydajność);

• lepsza jakość wytwarzanych produktów;

• niższe koszty eksploatacji;

• inne miary.

Przepisy o podatku dochodowym, oprócz wymienionych cech, jako warunek uznania ulepszenia podają konieczność poniesienia łącznych wydatków

• kwocie wyższej niż 3500 zł. Ponadto zgodnie z przepisami podatkowymi wartość początkową środków trwałych powiększa się także o wydatki związane z nabyciem części składowych lub peryferyjnych o jednostkowej cenie nabycia powyżej 3500 zł.

Środki trwałe podlegają ewidencji syntetycznej na koncie 010 „Środki trwale". Po jego stronie Wn księguje się operacje powodujące zwiększenie wartości początkowej oraz stanu środków trwałych, tj.:

• zwiększenie wartości początkowej w wyniku aktualizacji wyceny oraz w konsekwencji ulepszenia;

• zakup środków trwałych;

• przyjęcie środków trwałych w budowie lub ulepszeń, a także z własnej produkcji;

• nieodpłatne otrzymanie;

• wniesione aporty (wkłady rzeczowe);

• przyjęcie na mocy umowy leasingu finansowego, gdy leasingobiorca (korzystający) amortyzuje środek trwały;

• ujawnienie w wyniku inwentaryzacji;

• przekwalifikowanie do środków trwałych inwestycji w nieruchomości;