574 (2)

gna FABRrdr zn.AZ.XE K' xniST! śąp#stncmt

'/j ce-o, co się powiedziało, pokaźnie się, iż okoŁo Saaii-Galltn iest młotów'33, że tamże ptzez tok wykowywaią stali i żelaza iuż w sztabach, już w blachach 51400 cctnatów , że na to wypalaię węgli miar zssgóo. ( miiua każda bierze stop kubiczuych 8 £.) Drzewo na węgle spnszczaię rzeką, w którey i) dwie aluzy , nad rzeką węgle kurzą.

Górnic? , Stnelcetze , Kryszerze , Kowale , i inni robotnicy , nie mogę kupować zheża gdzie .im się podoba, lecz im go w płacy tyle daie Kompania , ile go na wyżywienie siebie, i familii potrzebują. Cena zboża raz -na-zawsze iest ustanowiona , zuozem-pod czas dróg ości, Rzemieślnicy na zbożu zyskuję , pod czas canności tracę. Kompania ma znaczne magazyny , co iest wygodne dla robotników. Z scali podłey zweney Reacber-Stibl, która z pod miota wychodzi, robię ucscępniące gatunki, których cetnar na mieyscu kosztuie Złotych Polskich: óf'«tfz->fóbM'^,od ,44, do 48. ScbzrTc-Srabl 53-gt: as. Kerm-StM 30, gr: g. Mmm-StoU *«i gr: g. Scal pospolita 25- gr: 8- Cetnar żelaza kruchego przednią za Ził: Pol: 21. gr: aa. Cetnar żelaza mięckiego dobtego kosztuic ZH: Pol: za. gr: ag. Cetnar maię Widebski, waży naszych funtów 125. Podług ceny polożoney, piąci się żelazo z pierwszej' iryszerki wychodzące: ca cena odmienia się, podłóg wie* lości sztuk, których żądaią, i podług dłuższego onegoż łryszowania.

Fabryki w Harcz, » w BlanćkenbouZg, w Yięiiwie Brunfiickim brące;

Kpku 1" dd. ópisanę.

W Xięscwie Hannowerskiro naysławnięysza fabryka żelazna zwana: K’d-V!£~H:{tl?, iest wystawiona blisko Lautarberg , w niey na Skatb Króla Angielskiego żelazo wyrabiaię.

W Birm każdemu, wolno rudę kopać, byle tylko czynsz, z doiu płacił do Skarbu , zaczem Majster Królewski na ten koniec ustanowiony, grantów żądającym , z którychby rudę wybierali, oneż wyznacza , z warunkiem aby za filier rudy, pewny podatek płacili (fidar. rudy waży 45. cetnazów) cen podatek tak iest,. maty , ii każdy Górnik z swey pracy wygodnie żyć może} oprócz tego , ieźcliby w wyznaczonym mieyscu rudę trudno by 1q wydobywać , podatek, umówiony zmaieyszaia.

Do pieca przyimuię rudy bądź-chude , bądź w żelazo obfite , to iest: jedno ledwie z cctuaca.ig, albo 20 funtów! wydaiące , inne przeciwnie, wydające od fontów do, aż do 80.

Mayster piecowy powinien, umieć cóżkolwiek gatunki rudy nuęszać , aby dobry wydawał surowiec; ieżeli rudy. chudcy proporeyonaluie przyda do bogatej-, dokaże, ii na każdey od sta po 30. lub 40. można zyskować, rudę nayoln.idszę bardzo często raieszaią z innemi, ponieważ w mej- ipati bardzo wiele znayduie się, przeto ruda chuda, innym óodaie. flusu, i samo topnieiąc wydatek żelaza pomnaża , gdyby icy zaś nie mieszano , musiano, by kamienia wapiennego dodawać.

Z rud, które potrzeba migszać, aby dobry odebrać. surowiec , niektóre będąc surowe, bardzo trudno topnieją, zaczem aby ich do łatwo tąpnie.