57ss

Wielu z nich zajmowało się wyłącznie kopiowaniem dzieł greckich, osiągając w tej dziedzinie prawdziwe mistrzostwo. Jak zwykle dotąd, szczególną pozycję społeczną mieli architekci. Imiona najwybitniejszych z nich, zatrudnionych osobiście przez cesarzy, znamy do dziś. Są to Pom-poniusz, architekt Juliusza Cezara, Marek Wi-truwiusz Polio, nadworny architekt Augusta, Ra-biriusz i Apollodor z Damaszku.

Architektura starożytnego Rzymu

Urbanistyka

Spojrzenie na miasto rzymskie mówi o przemyślanym założeniu całości: regularny plan, ulice przecinające się pod kątem prostym, rynek stanowiący centrum. Rzymianie planowali wielkie zespoły miejskie, a szczególnie starannie zabudowę rynku - forum, na którym skupione były najważniejsze budowle. Z początku ustawione były dość chaotycznie, w okresie cesarstwa zaczęto stosować rygorystyczną symetrię układów wielkich brył w przestrzeni. Olbrzymie place, okazałe gmachy, piękne wille i piętrowe kamienice, bazyliki, świątynie, pałace, łaźnie, pomniki, teatry, cyrki. Już samo wyliczanie typowych dla architektury rzymskiej budowli świadczy o zamierzeniach na wielką skalę. Ich wielkość i wielość, rozmaitość porządków architektonicznych mówi o dążeniu do reprezentacyjności i przepychu tak uzasadnionego w czasach rozkwitu imperium, które opanowało cały świat starożytny i bogate, dumne daje wyraz swej potędze.

Typy budowli rzymskich Bardzo różnorodne budownictwo świeckie miało w Rzymie zdecydowaną przewagę nad architekturą religijną. Gmachy użyteczności publicznej były równie okazałe jak świątynie.

Domy prywatne, zwłaszcza wille patrycjuszy (Pompeje i Herkulanum), są pięknymi przykładami połączenia architektury, wody i zieleni. Pomieszczenia mieszkalne zgrupowane są wokół dwóch ośrodków: a tri u m - rodzaju hallu z sadzawką pośrodku i otworem w dachu nad nią oraz wokół perystylu - wewnętrznego ogródka otoczonego kolumnowym portykiem. Do basenu atrium spływała woda deszczowa. Posadzki ozdabiano różnobarwną mozaiką, w perystylu ustawiano rzeźby - najczęściej kopie mistrzów greckich. Ściany pokrywano malowidłami o różnorodnej tematyce.

o

rvj.

-<

57

C!		mim		jjf	m
						s	Ki mm 55

< 56. Wnętrze domu rzymskiego w Pompejach - perystyl