57 (244)

długo, trudno ustępują, szybko wywołują zmiany troficzne. W każdym okresie i nasileniu choroba może ustąpić.

Chorobę Raynauda (o podłożu czynnościowym) należy odróżnić od zespołu Raynauda występującego jako objaw w rozmaitych zmianach organicznych tętnic kończyn, w zmianach organicznych w układzie nerwowym (jamistość rdzenia, zapalenie nerwów obwodowych itp.), w zatruciach (ołowiem, arsenem, talem itp.), w zaburzeniach rozwojowych a także w chorobach zawodowych, którym towarzyszy uszkodzenie aparatu nerwowo - naczyniowego (przewlekłe działanie drgań i zimna na ręce).

Choroba Raynauda, w odróżnieniu od zespołu Raynauda, charakteryzuje się tym, że:

•    napady kurczu naczyń są wywołane oziębieniem lub stanami emocjonalnymi,

•    zmiany występują symetrycznie,

•    palce, poza napadami, nie są zmienione lub występuje tylko powierzchowna martwica,

•    nie można wykryć zmian uznanych za pierwotne.

Stosowane zabiegi

Bezwzględnie należy chronić kończyny przed działaniem zimna. W tych przypadkach, w których napady są związane z menstruacją lub menopauzą, należy stosować odpowiednie leczenie hormonalne.

W leczeniu stosuje się leki rozszerzające naczynia oraz zmniejszające napięcie układu współczulnego.

W niektórych przypadkach wykonuje się sympatekto-mię szyjną (wycięcie górnych zwojów szyjnych) w celu zmniejszenia napięcia naczynioruchowego w kończynach górnych

Zabiegi fizykalne stosuje się tylko między napadami, a ich celem jest:

•    zmniejszenie napięcia ścian naczyń tętniczych,

•    poprawa ukrwienia kończyn,

•    działanie przeciwbólowe,

•    poprawa trofiki tkanek,

•    usunięcie przyczyn sprzyjających powstawaniu choroby.

Fizykoterapia

W zakresie fizykoterapii stosuje się: promieniowanie nadfioletowe (co 3 do 4 dni), galwanizację (m.in. kołnierz galwaniczny wg Szczerbaka), kąpiele czterokomorowe, jonto-forezę (histamino wą, jodową, magnezową, wapniową), prądy diadynamiczne, prądy interferencyjne, diatermię krótkofalową, terapuls, ultradźwięki, kąpiele o temperaturze stopniowanej, kąpiele o temperaturze zmiennej, masaż wibracyjny (Aqu-avibron), masaż wirowy, masaż podwodny, kąpiele lecznicze (kwasowęglowe, siarczkowo - siarkowodorowe), peloidotera-pię (zawijania, okłady i kąpiele z pasty lub papki borowinowej).

Masaż

Masaż, podobnie jak inne zabiegi, wykonujemy tylko w okresie międzynapadowym.

Możemy wyróżnić dwa sposoby postępowania. Pierwszy sposób - klasyczny - polega na wykonywaniu masażu grzbietu i kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego. W masażu wykorzystujemy techniki rozluźniających (głaskania, delikatne rozcierania, ugniatanie podłużne, uciski jednoczesne). Po około 3 zabiegach dołączamy klasyczne opracowanie kończyn górnych stosując: głaskania, delikatne rozcierania, ugniatanie podłużne, uciski jedno-

117