6

I * i l'i 'nim /umi (Tellus) z rogiem obfitości, z wieńcem z kłosów na głowie oraz dziećmi. Detal z po-«.|iiii w piini 17:11 ryc. 148 a.

I>« >k• 1)1 iii- |'.is;jca się krowa i plastycznie uwydatnione kłosy^pojawiły się już na numotłich : 27/26 roku przed Chn, sytTrirołreująeJiadehSdźący pokój (ryc. 36 c). )mlni| .'c ,'wmick pieśni wiekowej (carmen saeculare) można odczytać jako poetycki! parafrazę opisanego obrazu. Horacy jakby się umówił z rzeźbiarzem:

„Nim baj ziemia, w trzody bogata i w plony,

( nerę zdobi w kłosiane korony!

Nin Ii deszcz ożywczy i nieba powiewy⁷ Karmią zasiewy!”

(tłum. M. Brożek)

Bez wątpienia motywy przewodnie obrazowych wizji pochodziły ze ścisłego kręgu <b n.idców Augusta i były' związane bezpośrednio z programem święta wiekowego.

i) ile jednak zawarte w pieśni wiekowej przywoływanie urodzaju było podyktowane polityczną wolą żądającą konkretnego urzeczywistnienia (wers 17-20), co czytelnikowi pieśni przywodziło na myśl choćby ustawy' małżeńskie, o tyle rzeźbiarzowi udało się powiązać motywy' na swój własny sposób. Temat błogosławieństwa posiadania potomstwa został wprawdzie umieszczony w centrum kompozycji, ale jest też wkomponowany w ogólną wizję szczęścia odwołującą się do wielu innych dobrze znanych sym-boli. Polityczne wskazanie princepsa zawarte zostało w poruszającym swym pięknem obrazie, z którego treścią każdy mógł się identyfikować.

Obrazowe symbole odnoszące się do bogini matki podpowiadają, że cała natura napełniła się tą samą rajską płodnością. Ich znaczenia były współczesnym praw-

138. a-c) Trzy reliefy z obudowy studni w Praeneste, początki Cesarstwa. Symboliczne obrazy m> «l a ju i pokoju w przyrodzie, a) Dzik. b-c) Lwica i owca.

tlopodobnie tak dobrze znane, iż można było je włączać do różnorodnych koni cl tów i przywoływać lub cytować w zredukowanej formie jako pars pro toto. Dobiym tego przykładem są trzy wklęsłe reliefy, które zdobiły publiczną studnię w Praene* ste. Staranność wykonania pozwala sądzić, że zostały wykonane w jednym z najlepszych rzymskich warsztatów (ryc. 138 a-c).

Szczęście macierzyństwa i błogosławieństwo posiadania potomstwa zostały tu taj pokazaniem-przykładzie zwierząt. Na każdym z reliefów samica karmi swoje potomstwo, przy czym scenerię kolejnych grup zwierząt stanowi nieodmiennie źródło (wylew studni). Podobnie jak na reliefie z postacią Pokoju (Pax) symbolicz-

181