71

9. W jakim celu wykonuje się próbę odczynnikową w metodzie Zollnera i Kirscha? Jaka jest różnica w wykonaniu między próbą pełną a odczynnikową? W jaki sposób oblicza się całkowitą zawartość lipidów w surowicy krwi stosując tę metodę?

Ćwiczenie 10.

Oznaczanie zawartości kwasu

dehydroaskorbinowego w mateha.c ........_..

Cel ćwiczenia

Ćwiczenie poświęcone jest zapoznaniu się z jedną z metod oznaczania zawartości kwasu

askorbinowego w materiale biologicznym, opartą na reakcji jego utleniania 2,6-dichlorofeno-loindofenolem.

Wprowadzenie

Kwas askorbinowy. Kwas askorbinowy występuje powszechnie w roślinach, głównie w owocach i warzywach. Zdolność jego syntezy mają także,liczne zwierzęta i drobnoustroje. Człowiek nie wykazuje tej zdolności, a kwas askorbinowy, zwany witaminą C, musi być dostarczany do jego organizmu z pożywieniem.

Właściwości witaminy C wykazuje także forma utleniona kwasu askorbinowego—kwas dehydroaskorbinowy (rys. 15). Kwas askorbinowy ma właściwości silnie redukujące, gdyż ugrupowanie pomiędzy'C-2 i C-3, zwane en-diolowym, łatwo oddaje dwa protony i dwa elektrony, przechodząc w ugrupowanie aiketonowe kwasu dehydroaskorbinowego.

Przemiana kwasu askorbinowego w kwas dehydroaskorbinowy jest odwracalna. Obie substancje są wysoce niestabilne i łatwo ulegają dalszym przemianom nieodwracalnym, prowadzącym do utraty ich aktywności biologicznej jako witaminy. Czynnikami sprzyjającymi procesowi rozkładu witaminy C są: obecność tlenu, środowisko obojętne lub zasadowe, obecność enzymów utleniających oraz jonów metali, takich jak żelazo, miedź i srebro.

Metody oznaczania. Z wielu znanych metod oznaczania zawartości kwasu askorbinowego najczęściej stosowane są metody chemiczne polegające na wykorzystaniu właściwości redukujących tego związku. Kwas askorbinowy w środowisku kwaśnym może redukować jod, żelazicyjanek, błękit metylenowy oraz 2,6-dichlorofenoloindofenol. Najczęściej stosowany jest ten ostatni, gdyż wchodzi w reakcję ze stosunkowo najmniejszą liczbą substancji redukujących znajdujących siew materiale biologicznym (niektóre białka, barwniki, cukry), ponadto najszybciej reaguje z kwasem askorbinowym, co pozwala na w miarę selektywne jego oznaczenie w surowych ekstraktach.

^Opracowanie wg metody E. Pijanowskiego, opis — dr inż. Janina Andrzejczak-Hybei.

60