58 (171)

58 3. MATERIAŁY DODATKOWE DO SPAWANIA

dzielane gazy są toksyczne, więc nie należy drutów tych używać do spawania w pomieszczeniach zamkniętych o ograniczonej wentylacji.

Gazem osłonowym przy spawaniu stali niestopowych i niskostopowych drutem o rdzeniu topnikowym jest zwykle CO2 lub Ar + 25% CO2, a do wysokosto-powych mieszanki Ar + (15-5-20)% CO2. Do spawania stali wysokostopowych drutami z rdzeniem proszkowym metalicznym używa się Ar lub mieszanek Ar + He z dodatkiem ok. 1+2,5% 0₂.

Druty proszkowe wykazują wiele zalet w porównaniu z drutami litymi; umożliwiają m.in. łatwe (w dużych ilościach) wprowadzanie do nich składników stopowych. Charakteryzują się ponadto lepszymi właściwościami spawalniczymi, głównie mniejszym rozpryskiem, większą wydajnością stapiania, głębszym wtopieniem spoiny w materiał, a samoosłonowe możliwością spawania w warunkach polowych, przy niewielkim wietrze.

Jakość połączeń spawanych drutami proszkowymi jest bardzo wysoka, a zastosowany rdzeń (zasadowy, rutylowy) ma wpływ na udamość i plastyczność spoiny podobnie jak otulina. Otrzymywane spoiny są lepsze niż te uzyskiwane przy spawaniu metodą MAG i dorównują jakością spoinom wykonywanym elektrodami otulonymi. Poziom wodoru w stopiwie uzyskanym z drutów proszkowych zasadowych wynosi 2+4 ml/100 g stop iwa, z drutów rutylowych na ogół nie przekracza 10 ml/100 g stopiwa. Utrzymanie niskiego poziomu wilgotności proszku topnikowego wewnątrz rurki metalowej nie stwarza takiego problemu, jaki występuje przy stosowaniu elektrod otulonych.

3.1.4. Druty i pręty do spawania i napawania

Są to pręty i druty odcinkowe (określonej długości) lite lub (rzadko) proszkowe, stosowane w takich metodach spawania i napawania, w których nie są one przewodnikami prądu, np. w spawaniu ręcznym TIG i gazowym. Zwykle stosuje się druty/pręty okrągłe proste o długości 500+1000 mm i różnych średnicach, najczęściej 1,6 mm, 2,0 mm, 2,5 mm, 3 J2 mm, 4,0 mm, 5,0 mm, 6,0 mm.

3.2. Topniki do spawania

Topniki są stosowane przy spawaniu określonymi metodami niektórych metali i stopów. Zawsze używa się ich przy spawaniu łukiem krytym (pod topnikiem) i elektrożużlowym. Użycie topnika podczas spawania gazowego jest konieczne w wypadku spawania metali łatwo utleniających się, np. Cu, Al, Mg i ich stopów oraz żeliwa, gdy tlenki metali są trudno rozpuszczalne i trudno usuwalne. Topniki stosuje się także, choć rzadko, przy spawaniu metodą TIG miedzi, mosiądzu i brązów. Mają one podobne działanie i postać jak topniki do spawania gazowego. W rozdziale 9 scharakteryzowano topniki do lutowania.

Topniki do spawania łukiem krytym są drobnoziarnistymi, łatwo topli-wymi substancjami, najczęściej tlenkami metali i niemetali. Zadania, jakie speł-