80 (167)

§ ROZWIĄZANIA ZADAŃ - Poziom podstawowy

ROZWIĄZANIE ZADANIA 5.

Granulocyt rozpoznać można po charakterystycznych ziarnistościach na terenie cytoplazmy oraz płatowatym jądrze komórkowym. Podstawową funkcją tych komórek jest obrona organizmu przed inwazją drobnoustrojów oraz niszczenie C    obcych białek, np. alergenów.

Prawidłowa odpowiedź: C.

Pozostałe elementy morfotyczne krwi człowieka.

A, B - monocyty D - trombocyty (płytki krwi) E - erytrocyt

ROZWIĄZANIE ZADANIA 6. Schemat przedstawiający zróżnicowanie składu chemicznego i komórkowego krwi powinien uwzględniać wszystkie informacje znajdujące się w tekście. Może on wyglądać następująco:

krew

substancje organiczne

osocze-woda

albuminy

immunoglobuliny

fibrynogen

substancje nieorganiczne

z czerwone krwinki

składniki komórkowe (morfotyczne)

białe krwinki

granulocyty

agranulocyty

płytki krwi

ROZWIĄZANIE ZADANIA 7. Przytoczone zdania charakteryzują budowę tkanki kostnej, która cechuje się niezwykłymi właściwościami mechanicznymi - jest zarówno twarda jak i elastyczna. Twardość swoją kość zawdzięcza obecności soli mineralnych (głównie fosforanu wapnia), które wysycają substancję podstawową tej tkanki łącznej (zdanie C). Elastyczność kości zawdzięczają licznym włóknom kolagenowym (osseinowym) zanurzonym w substancji międzykomórkowej (zdanie A).

ROZWIĄZANIE ZADANIA 8. Tkankę mięśniową cechuje specyficzna zdolność do wykonywania skurczów. Wyróżniamy dwa główne typy mięśni: gładkie oraz poprzecznie prążkowane. Wśród tych ostatnich wyróżniamy jeszcze tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną szkieletową i sercową. Różnią się one budową włókien mięśniowych oraz pewnymi

I

A ORYGINALNE ZADANIA MATURALNE

cechami skurczu. Mięśnie gładkie budują ściany narządów wewnętrznych (B), mają wydłużone włókna o wrzecionowatym kształcie i jednym jądrze komórkowym położonym centralnie. W cytoplazmie komórek mięśnia gładkiego miofilamenty są ułożone nieregularnie (D). Skurcze są raczej powolne, choć mogą trwać długo np. kilka godzin, a ich regulacja jest niezależna od woli organizmu (E).

ROZWIĄZANIE ZADANIA 9. Mięśnie gładkie występują w wielu narządach wewnętrznych (z wyjątkiem serca) np. w tętnicach i żyłach, jelicie, żołądku, pęcherzu moczowym i moczowodach, macicy.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 10. Na rysunku, przedstawiającym przekrój poprzeczny przez tkankę mięśnia czworogłowego uda, u mężczyzny 1 widać dużą ilość włókien czerwonych - oksydacyjnych. Z tekstu źródłowego wynika, że osobnicy, posiadający tak zbudowane mięśnie, zdolni są do długotrwałego wysiłku, tak więc mężczyzna I będzie osiągał lepsze wyniki w takich dyscyplinach jak maraton (C) oraz długodystansowe biegi narciarskie (E).

ROZWIĄZANIE ZADANIA 11. Tkanka kostna, budująca szkielet większości dorosłych kręgowców, posiada szczególne właściwości mechaniczne - jest bardzo twarda, a jednocześnie elastyczna, dzięki temu oporna na złamania i zerwania.

Twardość nadaje kości obecność soli mineralnych - głównie fosforanów wapnia i magnezu, które wysycają substancję międzykomórkową tej tkanki.

Elastyczność i odporność na zerwanie tkanka kostna zawdzięcza obecności licznych włókien kolagenowych, zwanych również osseinowymi.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 12. Błona neuronu w spoczynku jest elektrycznie spolaryzowana. Powstanie potencjału czynnościowego jest spowodowane zmianą przepuszczalności błony dla jonów sodu i potasu. Na⁺ wnikają do wnętrza neuronu, a K⁺ wydostają się na zewnątrz. Powoduje to zmianę napięcia elektrycznego między dwiema stronami błony neuronu, czyli tzw. depolaryzację.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 13. Powiązanie struktury z funkcją w przytoczonych przykładach przedstawia się następująco:

1.    Mięśnie szkieletowe ze względu na obecność kurczliwych włókienek zbudowanych z aktyny i miozyny i tworzących miofibrylle odpowiadają za ruchy ciała zależne od naszej woli.

2.    Płuca to powierzchnie wymiany gazowej, dzięki którym następuje natlenienie krwi i oddanie CO2. Sprawność tego procesu jest zależna od występowania dużej liczby