81

162_..Ćwiczenia laborator> jnę z mechaniki płynów"____

wałek może sic obracać, jest jednak połączony ze spiralną sprężyną, którą obracając się napina; wytworzone przez wirujący magnes trwały pole magnetyczne powoduje powstawanie prądów wirowych w aluminiowym cylindrze, co z kolei wpływa na powstanie na wałku momentu obrotowego równoważonego sprężyną spiralną, zamocowaną jednym końcem do tego wałka, a drugim do punktu stałego w obudowie; powstający moment obrotowy jest proporcjonalny do prędkości wirowania magnesu, a zatem do mierzonej prędkości obrotowej,

-    elektryczne - elektroniczne - urządzenia te składają się z dwóch zasadniczych części: nadajnika, czyli tzw. prądniczki tachometrycznej i wskaźnika, który m jest elektryczny miernik napięcia, odpowiednio wywzorcowany; nadajnikiem jest niewielka prądniczka prądu stałego lub zmiennego o charaktery styce tak dobranej, aby była spełniona, możliwie w największym stopniu, proporcjonalność wzrostu napięcia wraz / przyrastającą prędkością obrotową; należy sprzęgnąć prąd-niczkę z wałem, którego prędkość obrotową chce się mierzy ć i połączyć ją przewodami z odpowiednio wywzorcowanym miernikiem napięcia.

-    impulsowe - działają one w ten sposób, że wirujący element, którego prędkość chcemy zmierzyć używa się do wytworzenia impulsów, np. świetlnych lub magnetycznych, następnie impulsy te wywołują efekty w odpowiednio skonstruowanych czujnikach, z których przez układy elektroniczne są one przekazywane na wy wzorcowane mierniki,

-    wibracyjne (rezonansowe) przyrządy te przykłada się do wirującej maszyny, której prędkość chcemy mierzyć; przyrządy tego typu mają niewielki zakres pomiarowy zaś dokładność pomiaru wy nosi ±0,5% wartości odczyty wanej.

-    stroboskopowe - wyróżnia się dwa typy tych przyrządów; pierwsze posiadają lampę błyskową wraz z urządzeniem wywołującym bły ski o zmiennej częstotliwości, jeśli tą lampą oświetli się wirujący przedmiot, np. tarczę z namalowaną na niej plamką, to można zauważyć, że w miarę zmiany ilości błysków⁷ zmieniać się będzie pozorna prędkość wirowania obserwowanej plamki; po odpowiednim wywzorcowaniu urządzenia do zmiany ilości błysków można dokonywać pośrednio odczytów mierzonych prędkości: działanie drugiej grupy przyrządów polega na obserwacji wirującego elementu o nieznacznej prędkości obrotowej poprzez jedną lub więcej szczelin wyciętych także w wirującej tarczy', której prędkość obrotową można zmieniać, gdy obserwowany pr/e/. szczelinę pozorny ruch plamki ustanie, można odczytać na odpowiednio wywzorcowanej podziałee prędkość obrotową tarczki ze szczelinami, w ten sposób zostanie określona pośrednio mierzona wielkość; zaletą ty ch obrotomierzy jest to. że pomiar za ich pomocą nie upływa w żaden sposób na bieg elementów wirujących, czyli nie zniekształca pomiaru.

Przyrządy tc umożliwiają odczytanie chwilowej prędkości kątowej wyrażonej w dowolnych jednostkach, zależnie od skalowania przyrządu np. w [obr/s], [obr/min] lub [obr/h]. Częstość n [Hz] obrotów wirnika wentylatora podawana jest przez producenta dla obliczeniowych warunków pracy.

d). Pomiar wydatku objętościowego powietrza pły nącego rurociągiem.

Wydajność wentylatora określa ilość gazu w m'/s przetłaczanego przez wentylator. Ponieważ czynnik po przejściu przez wentylator ma większe ciśnienie i temperaturę niż na wlocie, nie jest obojętne w którym przekroju kontrolnym (na wlocie czy na wylocie z wentylatora) określamy strumień objętości. Przyjęło się określać wydajność wentylatora w warunkach panujących na wlocie do maszyny. Czasem wydajność wentylatora może być określana wielkością strumienia masy kg/s. W tym przypadku obojętne jest w którym z przekrojów kontrolnych dokonuje się pomiaru wydajności, gdyż ilość masy przetłaczanej w jednostce czasu w warunkach ustalonej pracy jest taka sama na wlocie i na wylocie z wentylatora.

Zasada metody pomiaru jest oparta na kryzie pomiarowej wbudowanej w rurociąg całkowicie wypełniony przez przepływające powietrze (Rys.7). Po wbudowaniu zwężki pomiarowej w rurociąg powstaje różnica ciśnień statycznych między stroną dopływową i stroną odpływową zwężki. Strumień objętości powietrza przepływającego można obliczyć zgodnie z aktualnie obowiązującą normą PN-93/M-53950/01.