86 (98)

'    171

2. ŚCINANIE

Wprowadzenie

W niniejszym rozdziale pod pojęciem ścinania Jest rozumiane tzw. ścinanie technologiczne. 3ek wiadomo z teorii wytrzymałości materiałów, w kaldym stanie napięcia ciała stałego w nieskończenie wielu przekrojach tego ciała występuję zarówno naprężenia normalne jak 1 styczne (tnęce) do powierzchni przekroju. Ma to miejsce zarówno w przypadkach rozclęgania, ściskania Jak i ścinania technologicznego. 0 ile jednak przy rozcięganiu 1 ściskaniu o zniszczeniu materiału decyduje wartość napręZeń normalnych - to w przypadku ścinania technologicznego decyduję naprężenia tnęce Z. Werunek bezpieczeństwa sprowadza się do sprawdzenia kryterium, czy średnia wartość napręZeń tnących obliczonych z poniższego wzoru, nie przekracza wartości napręZeń dopuszczalnych na ścinanie k.

r.i<k_t, MPa,    (II.8)

gdzie: T - siła tnęca styczna do powierzchni ścinanej, MN,

F - pole powierzchni ścinanej, m².

W obowięzujęcej w omawianym zakresie normie PN-76/B-03200 pojęcie napręZeń dopuszczalnych na ścinanie k zastęplono stabelary-zowanyml wartościami tzw. wytrzymałości obliczeniowej na ścinanie

II.2.2. Połączenie nitowe nakładkowe dwustronne przenosi równomiernie rozłożone obciążenie ciągłe ę. . 1100 Nmm^-1 (rys. 11.36). Obliczyć średnicę nitów d 1 odległość t pomiędzy ich środkami.' Pol zostałe dane: grubość blach łączonych g » 10 mm, wymiar a > 20 mm, naprężenia dopuszczalne na ścinanie dla materiału nitów i blach k_t ■ 130 MPa, naprężenia dopuszczalne na rozciąganie dla materiału blach k_r - 220 MPa, naprężenia dopuszczalne na docisk k_d • 260 MPa.

II.2.1. Obliczyć średnie naprężenia tnęce w sworzniu sprzęgu przedstawionego na rysunku 11.16. Sprzęg obcięZony jest siłę P « - 0,2 MN, a średnica sworznia d ■ 30 mm.

Rozwiązanie

Zgodnie ze wzorem (ll.8) średnie nepręZenia tnęce w sworzniu ścinanym w dwóch przekrojach poprzecznych Jednocześnie wynoszę

Rozwiązanie

Ne pojedynczy nit przypada obciążenie ciągłe równe ,t. Każdy mt J^e#t ćcinany w dwóch przekrojach Jednocześnie. Werunek wytrzymałościowy ze względu na ścinanie formułuje się więc następująco -wzór (li.8):

2 ą t 4 V d² k_t.

ST 30‘