8 (1208)

14 Żydzi i Szkoci w Polsce w XVT-XVTII wieku

nych i filozofii, wikarym w kościele NMP w Krakowie,Olbrychte który pod imieniem Wojciecha był zakonnikiem w klasztorze cys* terskim w Wąchocku, 1 Jadwigą, żoną aptekarza Zachariasza Szu] c⁴³.

Najbogatszy był chyba Jednak rajca Szydłowiec ki Aleksander Russell. Z Jego testamentu z 1644 roku wynika, że był właścicielem między innymi dwóch kamienic, a dłużnicy byli mu win ni prawie 3000 złp . Warto odnotowaó także zmarłego w 1639 roku Dawida Nem a, który synowi zapisał „lapldeam in civitate A-berstlnensi ln Regno Scoclae* oraz pozostawił mu 30 złp na powrót do ojczyzny . W 1651 roku wymienionych Jest Jedynie dwóch Szkotów, a mianowicie Aleksander Russel 1 Jakub Szybaldt, któ-

mająt-

rych „długi u różnych kredytorów" przekraczały wartość

46

ku .

Na przełomie XVI i XVTI wieku osadnictwo szkockie dotarło

do Tamowa. Ze wzmianki z 1603 roku wynika, że Andrzej Ross i

Jerzy Eues mieszkali w tym mieście co najmniej od 1599 roku. W

latach 1602-1605 wymienieni zostali ponadto Jakub Jun, Piotr

Beraath, Henath, Andrzej Herloth, Aleksander Ewes, Jan. Nax 1 47

Erazm Sethon . Kilku Szkotów tarnowskich występuje w krakowskich rejestrach celnych z lat 1600-1604 (tabela 1).

W 1609 roku przed sądem wójtowskim we Lwowie Szkot taraow ski Piotr Gordon zaprzeczył. Jakoby miał zwrócić przedmieszczaninowi lwowskiemu Maciejowi Gesce dług 470 złp,zaciągnięty rok wcześniej w Gródku przez mieszczanina pllzneiiskiego Wojciecha Koniusza⁴**. W 1613 roku doszło do bijatyki między Janem Juneo

a Jego dłużnikiem Gwilhelmem Cesseronem, Szkotami 1 mieszczana 49

ml tarnowskimi .

V 1618 roku Szkot tarnowski Aleksander Forbes domagał się zwrotu 80 złp długu od mieszczanina bełskiego Maksyma Hładkowi-cza^. Z kolei w 1620 roku Jakub Forbes w imieniu swoim i Jakuba Hendersona (Heterson, Enderson, Hunderson) zeznał, że w tymże roku w lublinie pożyczył 348 florenów węgierskich od Daniela Forbesa i Wilhelma Hetersona^ . Również w lublinie w tym sa-mym roku pożyczył 536 złp 5 gr od mieszczanina krakowskiego Wilhelma Peters ona. Przed s^dem lwowskim Forbes bronił się, że «servitiis magnifici domini capltanei Sendomirienais conditio-

Szkoci w miastach województwa sandomierskiego 15

ne militarl atąue llteris mllltaribus winien odpowiadać*^. W 1621 roku na towarach Forbesa 1 Hendersona, złożonych u Jednego z mieszczan lwowskich, położył areszt z tytułu długu 158 złp

Żyd lwowski Zelik Majerowie”. Zaprotestował przeciwko temu

wspomniany wcześniej Wilhelm Peterson . Po nieudanych operacjach handlowych obaj wspólnicy, Forbes i Henderson zajęli się służbą wojskową. Ten ostatni zmarł w 1621 roku, o czym świadczy zeznanie Szkota zamojskiego Tomasza Sumermala^ .ft-zed śmiercią pożyczył 1500 złp od Szkota zamojskiego Jakuba Grlfa, który położył areszt „in et super rebus omnibus Hendersona 1 For-

besa, eorundem negociationis mutuae sociorun* .

W 1623 roku Szkot tarnowski Dawid Peterson zwrócił 53 złp 57

Janowi Forbesowi . W 1626 roku zbankrutował inny tarnowianin,

Jan Oh ans"’®. Dwa lata później w Rzeszowie przebywało czterech

Szkotów z Tarnowa: Jakub i Jan Kobranowie, Piotr Gordon 1 Deso

wid Karsten . W 1634 roku Iwanko Zaszańskl 1 Andrzej Waśko-wicz, furmani i przedmleszczanle przemyscy,zobowiązali się zwrócić Szkotowi tarnowskiemu Jerzemu Gordonowi dług 40 złp w czasie Jarmarku Jarosławskiego®®.

W latach dwudziestych XVII wieku do bogatych kupców tarnowskich należał Jerzy Petray (Petry). Był on wspólnikiem Wilhelma Kletha (Keyth), który był mu winien spore sumy®\ Z akt lwowskich wynika, że 1 Petray nie wywiązywał się ze swych zobowiązań finansowych. W 1631 roku Keyth Jako pełnomocnik podpułkownika Waltera Buthlera 1 pułkownika Jakuba Buthlera oświadczył, że Petray nie zwrócił, mimo wyroku komisarsklego i królewskiego, „debiti 3853 florenorum imperiallum" Walterowi Butlerowi. Już wcześniej zresztą, w 1630 roku składał protestacje w tej sprawie w Przemyślu i w Świdnicy. W dniach od 23 sierpnia do 3 września 1629 roku spór ten był rozpatrywany przez ar bltrów w Jarosławiu. Ostateczna decyzja przeniesiona została „ob angustlam temporls discessumąue arbltrorum na najbliższy Jarmark toruński na św. Szymona i Judy". Petray nie przybył Jednak do Torunia, gdzie oczekiwano go od 12 listopada 1629 roku do 16 stycznia 1630 roku, ani na Jarmark lwowski na św. Agnieszkę w 1631 roku W 1627 roku kupiec tarnowski Jan Thomson o-skarżył mieszczanina poznańskiego Pawła Mazura Modzelowsklego,