8 (1468)

dostarczenie różnym dziedzinom wiedzy i praktyki społecznej inf. na temat ogólnych ukierunkowań biegu życia jednostki, podstaw naukowych umożliwiających prognozowanie rozwoju

wskazanie antecedensów - czynników poprzedzających pojawienie się zmian w psychice i zachowaniu się człowieka

skuteczna interwencja w strukturę i rozwój danego zjawiska lub procesu możliwe pełne wyjaśnienie struktury badanych zjawisk i zasad ich przekształcania się dostarcza podstaw' do tworzenia programów zastosowań szczegółowych

Rozdział i. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej

1.    Pojęcie rozwoju i jego geneza Rozwój- najogólniej i zawsze- ZMIANA, aie kiedyś:

a)    wg Arystotelesa: zmiana zmierzająca w określonym kierunku, celowa, przechodzenie z form niższych do wyższych, na charakter tcleologiczny i progresyw ny i jest wartościowany pozytywnie

b)    wg Darwina: filogenetycznie ->funkcja zdeterminowana przez środowisko i dziedziczność: ontogenetycznie -> funkcja dojrzewania i środowiska

•    wzrastanie (postęp), spadek sprawności (regres) to serie zmian

c) wg Spencera: wzrastające różnicow'anie się zjawisk przy jednoczesnej ich integracji, uporządkowywaniu i równowadze; rozwój to postęp, jest uwarunkowany działaniem czynników biologicznych

•    osiągnięcie równowagi może prowadzić do regresu

•    zmiany rozwojowe są ilościowa i mają charakter jednolity

d)    wg Hegla: rozwój jest autonomiczny, zmierza ku określonemu celowi (teza- antyteza- synteza), jego źródłem jest ścieranie się sprzeczności; zmiany rozwojowe mają charakter jakościowy

e)    fil. Wspólcz.: wszelki długotrwały proces kierunkowych zmian, w którym można wyróżnić prawidłowo po sobie następujące etapy przemian (fazy rozwojowe) danego obiektu (układu) pod określonym względem

* rozwój to nie to samo co postęp!! rozwój jest ciągiem zmian o określonym kierunku, mogą być ukierunkowane pozytywnie lub negatywnie a postęp jest zawsze wartościowany pozytywnie

2.    Pojęcie rozwoju psychicznego i sposoby jego ujmowania

Rozwój psychiczny- zmiany i przekształcenia układu jaki stanowi psycliika człowieka wraz z kontrolowanym przez nie zachowaniem

2 podejścia w ujmowaniu rozwoju:

a)    Mechanistycznc: rozwój to ciąg zmian w zachowaniu się, zmiany te są funkcją poprzedzających je zmiennych (czynników zewnętrznych poprzedzających czyli antecedensów, a dla psychiki czynników środowiskowych lub biologicznych); np. koncepcje powstałe z behawioryzmu

— rozwój terminem opisowym

b)    Organismiczne: rozwój to zmiany w formie lub organizacji wewnętrznej danego systemu zmierzające ku określonemu celowi lub stanowi; zakl. Że zmiany w strukturach i procesach psychicznych leżą u podłoża obserwowanych zmian w zachowaniu; najważniejsze są zmienne wewnętrzne czyli ogranizmiczne; czynniki rozwoju tkwią w samym organizmie czyli układzie ewoluującym, w jego wewnętrznej dynamice; podkreśla autonomiczność zmiany

-rozwój terminem teoretycznym (np. Werner: rozwój to wzrastające zróżnicowanie i hierarchiczna integracja)