78 (178)

78

paralaktycznym) o wierzchołku w punkcie S odmierzają na łacie odcinek 1. Przy założeniu, że punkt S leży na osi obrotu instrumentu (patrz par. 3.2.2), odległość do pionowo ustawionej łaty od instrumentu, przy poziomo usytuowanej osi celowej lunety, wynosi:

d = ly:tg| = kl    (3.5)

Odległość p kresek dalmierczych naniesionych na płytce szklanej jest stała, kąt y, pod jakim widać kreski dalmierza na tle obrazu łaty, jest również wielkością

stałą, więc wyrażenie k = -jctg ^ ma wartość stałą i nosi nazwę stałej mnożenia

dalmierza kreskowego lunety. Odległość p kresek dalmierczych siatki celowniczej jest tak dobrana, że stała mnożenia k = 100.

Dalmierze dwuobrazowe są oparte na zasadzie stałego kąta paralaktyczne-go, który przesuwa podzielony w lunecie obraz łaty pomiarowej o wartość będącą funkcją mierzonej odległości (Redta 002 Zeissa). W instrumencie BRT 006 Zeissa (rys. 3.6) łata została zastąpiona pomiarową S2yną bazową. Luneta dwuobrazowa z systemem pryzmatów jest tak skonstruowana, że w górnej połowie jej pola widzenia jest widoczny obraz odchylony o kąt paralaktyczny e, a dolna, druga połowa obiektywu, jest zaopatrzona w przesuwany po szynie bazowej pryzmat 1 (rys. 3.7).

Baza długości 300 mm, po której przesuwa się piyzmat pentagonalny, jest widoczna z punktu P - do którego mierzy się odległość - pod stałym kątem

Rys. 3.6. Bazowy tachimetr autorcdukcyjny BRT 006 Zeissa