amat urz kr181

waniu przy tym samym skalowaniu. Przyrząd ten należy postawić na pierwszym miejscu w wyposażeniu pracowni amatora-krótkofalowca. Określenie częstotliwości drgań obwodów strojonych biernych i czynnych w dowolnym zakresie jest niezmiernie proste. Przyrządem tym można poza tym określać częstotliwość rezonansową układów antenowych oraz mierzyć indukcyjność lub pojemność stosując elementy o znanych wartościach (rys. 16-16). Stosując w generatorze GDO dodatkową modulację tonem akustycznym lub nawet częstotliwością sieci albo niefiltrowaną składową zmienną układu prostowniczego, otrzymuje się pomocniczy generator strojeniowy o szerokim zastosowaniu praktycznym.

Przykład uniwersalnego układu generatora GDO uwidoczniono na rys. 16-17. Można go dodatkowo wykorzystać jako monitor kontrolny

przy zastosowaniu słuchawek. Akustyczną częstotliwość modulującą zapewnia ukbad relaksacyjny z neonówką. Zmiany prądu siatki mierzy się przy użyciu woltomierza lampowego.

W układach GDO mogą być wykorzystane dowolne generatory. W praktyce stosuje się często układ ECO ze sprzężeniem indukcyjnym;

ttys. 16-18. GDO w układzie Colpittsa (wg SP5FM)

358

J

wymaga on użycia cewki z odczepem. O wiele praktyczniejszym jest generator Colpittsa z pojedynczą cewką (rys. 16-18), opracowany przez SP5FM; odznacza sio on prostotą. Funkcją wskaźnika rezonansu spełnia tu elektronowy wskaźnik cieniowy („oko magiczne”) typu EM 80. Wartość ujemnego napięcia doprowadzonego z obwodu siatki do lampy EM 80 reguluje sic potencjometrem JR₂. Za pomocą wyłącznika W_a można zmienić układ GDO w falomierz absorpcyjny i wtedy jako dioda pracuje ob-•wód:^-siatka-katoda lampy. Układ ton może pracować również jako generator kwarcowy. Wystarczy umieścić płytkę kwarcową zamiast' cewki w gnieździe wtykowym. Może on być modulowany zewnętrznie przy wykorzystaniu gniazd 1 — 2 w zasilaczu, normalnie zwartych wyłącznikiem W₃. Sam generator GDO wraz ze wskaźnikiem zmontowany jest w małym pudełku połączonym wiązką przewodów z pudełkiem zasilacza sieciowego.

Szczegóły konstrukcyjne cewek dla poszczególnych zakresów podane są w tablicy 16-1.

Tablica 16-1

Dane ccwck układu z rys. 16-18

	Częstotli-	Ilość	Długość |	Średnica
Zakres	WOŚĆ	zwojów	nawinięcia j	drutu	Drut	Uwagi
	MHz	—	mm	mm
I	1,75 -s- 3,0	100	16	0,13	Cu/em.	Korpus 0 20 mm
II	3,0 5,0	82	15	0,13	Cu/jedw.	• i
III	5,0 >- 8.0	62	8	0,13	Cu/em.
IV	8,0—12.0	32	16	0.4	Cu/em.
V	12,5 + 20,0	20	16	n	Cu/em.
VI	20,0 -f- 32,0	12	11		Cu/em.
VII	32,0 -4- 50,0	7	7	0.7	Cu-Ag	,
VIII	50.0 -4- 80,0	3,5	5	0,7	Cu-Ag	>*
IX	80,0 130,0	2**	11	1.1 •	Cu-Ag	naw. pow.
X	130,0-:- 220,0	linia dług. 30 mm szer. 13 mm		piaskownik Cu 5 X 1^5 mm		-Ag

16.5. Generatory akustyczne

Generatory akustyczne wykorzystuje się przede wszystkim przy kontrolnych pomiarach urządzeń modulacyjnych, a także przy uruchamianiu stopni m. cz. w odbiornikach. Do tego celu można z powodzeniem wykorzystać opisany już poprzednio prosty generator RC, pracujący jako filtr akustyczny — selectoject. Do wszelkich pomiarów akustycznych wystarcza przyjęta za normalną w amatorskich urządzeniach krótkofalowych wstęga częstotliwości 200 -4- 4000 Hz.

Osobne zastosowanie znajduje generator akustyczny w urządzeniu ćwiczebnym do nauki słuchowego odbioru znaków alfabetu Morsego. a także przy realizowaniu modulacji systemem A2. Bardzo praktyczne jest wówczas zastosowanie miniaturowego generatora tranzystorowego (rys. 16-19). Generator ten pracuje z częstotliwością 1000 Hz uwarunkowaną doborem indukcyjności dławika Dli do szeregowych pojemności C»