BadaniaMarketKaczmarczyk2

Proces pomiaru składa się z kilku etapów.

Na pierwszym etapie instrument pomiarowy odbiera sygnały zawarte w mierzonym obiekcie lub przez niego emitowane. Pomiar jest możliwy po uprzedniej interwencji instrumentu w mierzony obiekt. Interwencja ta może przyjmować różne formy: od zniszczenia mierzonego obiektu aż po niezauważalne efekty. Interwencja jest źródłem błędu pomiaru, niezależnie od tego, czy jest to instrument konwencjonalny, czy mechaniczny. Interweniujący instrument lub osoba prowadząca pomiar zawsze powoduje zmianę wyniku pomiaru niezależnie od jakości instrumentu pomiarowego. Mierzy się zatem cechy obiektu, które uległy już zmianie pod wpływem interwencji. Mierzy się więc nie to, co się chce zmierzyć. Respondent poddany pomiarowi kwestionariuszowemu w formie wywiadu osobistego lub rozmowy, zanim udzieli odpowiedzi, jest w pewien sposób wytrącony z równowagi przez zadane pytania i wybór określonych przez badacza możliwości w ramach skonstruowanej skali odpowiedzi. Wytrącenie z równowagi następuje również przez sam fakt pomiaru. Nie ma jednak pomiaru bez większej lub mniejszej interwencji w mierzony obiekt. Ujemne skutki interwencji można tylko zmniejszyć przez prawidłowe skonstruowanie instrumentu pomiarowego oraz prawidłowe przeprowadzenie pomiaru.

Na drugim etapie instrument pomiarowy zamienia odebrane sygnały na sygna-ły-nośniki (dane), które są odbierane przez zmysły prowadzącego pomiar. Sposób tej transformacji jest różny w zależności od rodzaju instrumentu pomiarowego i formy pomiaru. Gdy obiektem jest człowiek, instrument może mieć znaczenie pomocnicze, np. stosowanie instrukcji podczas wywiadu pogłębionego, niestandary-zowanego.

Na trzecim etapie prowadzący pomiar odbiera wskazania instrumentu pomiarowego i po uprzedniej analizie zebranych danych przekształca je w informacje.

Przestrzeń oddzielająca człowieka prowadzącego pomiar od obiektu pomiaru nazywa się kanałem komunikacyjnym. W węższym znaczeniu funkcję kanałów komunikacyjnych spełniają środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja) oraz inne sposoby przekazu (poczta, dostarczanie przez gońców, telefon, telegraf, sieć sprzedaży, miejsce ogólnie dostępne itd.). Środki przekazu nie są potrzebne wówczas, gdy obiekt pomiaru znajduje się w bezpośrednim zasięgu prowadzącego pomiar.

Kanał komunikacyjny jest czynnikiem formującym pomiar, stąd wywodzi się określenie „forma pomiaru”. Stosowany w pomiarze środek lub sposób przekazu danych decyduje bowiem o zastosowaniu określonych metod pomiaru. Wybór kanału komunikacyjnego wpływa również istotnie na wybór i zaprojektowanie instrumentu pomiarowego. Rozróżnienie form i metod pomiaru ma więc znaczenie praktyczne.

Instrument pomiarowy zwiększył precyzję i zasięg zmysłów człowieka, obiektywizując naturalny sposób pomiaru za pomocą zmysłów. Zmysły biorą udział

w każdym procesie pomiaru bez względu na zastosowanie instrumentu sztucznego.

82