BadaniaMarketKaczmarczyk 3

5.1.1

Kontrola pomiaru

Redukcja danych rozpoczyna się już podczas kontroli pomiaru. Środki i metody kontroli pomiaru są uwzględniane w projekcie badania. Instrument pomiarowy jest projektowany tak, aby możliwe było zidentyfikowanie osoby prowadzącej pomiar, daty, czasu trwania, przedmiotu, miejsca oraz innych elementów procesu pomiaru. Kontrolę bezpośrednią przeprowadzają osoby prowadzące pomiar oraz kontrolerzy, którzy na koniec każdego dnia przeglądają wyniki pomiarów.

Organizowane są pomiary dodatkowe oraz kontrola za pomocą kart pocztowych, listów i telefonów. Metody kontroli pośredniej to analiza zawartości instrumentów pomiarowych, sporządzanie zestawień danych według kryterium osób prowadzących pomiary i według kryterium miejsca pomiaru, sprawdzanie za pomocą ukrytych, podwójnych pytań zamieszczonych w kwestionariuszach.

Po przeprowadzeniu zaplanowanych pomiarów i zgromadzeniu danych firmy badawcze kontaktują się ponownie z częścią respondentów, niezależnie od tego, za pomocą jakiej metody były zbierane dane. Zazwyczaj dociera się ponownie do około 10-20% respondentów. Tam, gdzie funkcjonuje dobra i gęsta sieć telefoniczna, np. w Stanach Zjednoczonych, ponowne wywiady sprawdzające przeprowadza się najczęściej telefonicznie. W Polsce do tego celu na ogół wykorzystuje się pocztę i kontakt osobisty. Kontrola przeprowadzonych pomiarów powinna dać odpowiedź na następujące pytania¹.

•    Czy wszystkie osoby dobrane do próby były rzeczywiście pytane przez naszych ankieterów? Jeżeli nie, to ile osób zostało pominiętych, gdzie i dlaczego?

•    Czy wywiady były przeprowadzone we właściwy sposób i w wyznaczonym wcześniej miejscu? Może się zdarzyć tak, że ankieter powinien był przeprowadzić wywiad w centrum handlowym, a przeprowadził go w restauracji. Sposób przeprowadzenia wywiadu osobistego powinien być także zgodny z zasadami przekazanymi podczas szkolenia.

•    Czy ankieterzy przeprowadzili pełne wywiady z każdym respondentem? Czasami się zdarza, że respondent się śpieszy lub jest czymś zajęty i odpowiada tylko na część pytań, a ankieter dla ułatwienia sobie pracy sam wymyśla odpowiedzi na pozostałe pytania i zapisuje je w kwestionariuszu.

•    Czy ankieter był uprzejmy? Czy umiał nawiązać kontakt z respondentem? Czy nie wywołał podejrzeń respondenta co do celu badania i zasadności uzyskania danych osobistych? Jakie negatywne opinie o ankieterach wypowiada respondent?

253

1

Por. C. McDaniel, R. Gates, jw.. s. 526.