BadaniaMarketKaczmarczyk&4

terach. Po przeniesieniu danych na nośniki komputerowe możliwa jest szybka redukcja i analiza danych za pomocą wybranego programu, zwłaszcza w przypadku pomiaru dużych prób.

Kodowanie jest to proces grupowania i przyporządkowywania symboli, głównie liczbowych różnym danym zawartym w instrumentach pomiarowych. Prawidłowe sklasyfikowanie i wyskalowanie poszczególnych pozycji (na przykład pytań) wykorzystywanego instrumentu pomiarowego stanowi podstawę do bezbłędnego kodowania danych uzyskanych w rezultacie przeprowadzonych pomiarów. Nie wszystkie jednak cechy (zmienne) daje się łatwo zidentyfikować i sklasyfikować przed pomiarem. W związku z tym występują różnice w kodowaniu odpowiedzi na pytania zamknięte i odpowiedzi na pytania otwarte. Kodowanie i wprowadzanie zakodowanych danych do komputera ułatwia książka kodowa. Zasady opracowywania książki kodowej oraz wprowadzania danych omówimy na przykładzie wykorzystywanego w pomiarach kwestionariusza. Zasady te są prawne takie same w odniesieniu do innych instrumentów konwencjonalnych, np. dzienników' panelowych, testów' czy arkuszy obserwacji lub nawet scenariuszy wywiadów grupowych.

Zasady opracowywania KSIĄŻKI kodowej. Książka kodowa powinna zostać opracowana, zanim dane z kwestionariuszy będą wprowadzone do komputera. Książka ta zawiera instrukcje postępowania dotyczące kodowania wszystkich odpowiedzi na pytania zarówno zamknięte, jak i otwarte. W instrukcjach są zawarte informacje na lemat tego, jak należy rozmieścić i zapisać poszczególne kody w kwestionariuszu (chyba że odpowiedziom w kwestionariuszu przypisano oznaczenia kodowe wcześniej), jak redagować otrzymane dane, jak postępować w przypadku odpowiedzi typu „nie wiem”, „brak odpowiedzi” lub takich, których nie można przypisać do żadnej pozycji danej skali odpowiedzi, jak postępować w przypadku kodów niejednoznacznych bądź odpowiedzi trudnych do zaklasyfikowania itd. Książka kodowa zawiera przede wszystkim zbiór kodów z wyjaśnieniem, które odpowiedzi mają być przyporządkowane danemu kodowi.

Książka kodowa w rozszerzonej wersji może zawierać także instrukcje postępowania w zakresie redakcji danych, kodowania, zliczania i tabulacji z punktu widzenia osoby nadzorującej całość badania lub procesu redukcji i analizy danych. Jeżeli w kwestionariuszu przeważają pytania otwarte (są to raczej rzadkie przypadki) oraz pytania zamknięte z odpowiedziami nierozłącznymi, to w kwestionariuszu dla ułatwienia pracy nie umieszcza się numerów kodowych, lecz stosuje się specjalny arkusz kodowy (transfer sheet) dołączony do książki kodowej. Odpowiedzi z kwestionariusza przenosi się na arkusz kodowy i stąd bezpośrednio na nośniki komputerowe. Arkusz kodowy można zastosować do pytania 18 oraz otwartej części pytania 23 (tablica 5.7). Książki kodowe zawierają następujące informacje:

® symbole zmiennych (cech),

© numery kolumn danych,

264