Alkocholizm jest chorobą 14

Kryteria uzależnienia według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego

Zbieżne z propozycjami ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia są kryteria diagnostyczne proponowane przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. Na kryteria te składają się: patologiczny wzorzec używania alkoholu lub zaburzenie funkcji społecznych i/lub zawodowych, które spowodowane zostały używaniem alkoholu oraz towarzysząca któremuś z nich zmieniona tolerancja bądź objawy zespołu abstynencyjnego.

Dwa pierwsze sformułowania wymagają dodatkowych wyjaśnień. Wzorzec patologicznego używania alkoholu polega na: obecności zapotrzebowania na codzienną dawkę alkoholu dla prawidłowego funkcjonowania; niemożności ograniczenia lub zaprzestania picia; ponawianiu wysiłków kontrolowania lub ograniczania nadmiernego picia (np. okresy abstynencji lub ograniczania picia do określonych pór dnia); picia „ciągami” (bycie w stanie odurzenia alkoholem przez okres co najmniej dwóch dni); okresowym wypijaniu 200 ml czystego alkoholu lub odpowiednika tej ilości w postaci wina lub piwa; występowaniu palimpsestów („przerw w życiorysie”, „urwanego filmu”); kontynuacja picia pomimo poważnych zaburzeń fizycznych, o których pijący wie, że są ściśle związane z używaniem alkoholu; oraz na piciu alkoholi niekonsumpcyjnych.

Wyróżnia się trzy podstawowe wzorce patologicznego używania alkoholu:

1. regularne, codzienne spożywanie dużych ilości;

2. regularne, ciężkie picie sobotnio-niedzielne;

3. długie okresy trzeźwości przeplatane „ciągami” trwającymi tygodnie lub miesiące.

Przez zaburzenie funkcji społecznych i zawodowych należy rozumieć: agresywność w stanie odurzenia, opuszczanie pracy, komplikacje prawne (np. aresztowanie z powodu zachowań w stanie odurzenia), kłótnie i nieporozumienia zarówno z rodziną, jak i przyjaciółmi w związku z nadużywaniem alkoholu.

Opublikowana w 1987 roku wersja kryteriów diagnostycznych (DSM-11I-R) proponuje, aby uzależnienie od alkoholu (podobnie jak uzależnienia od innych substancji psychoaktywnych) rozpoznawać wówczas, kiedy stwierdzone zostanie występowanie co najmniej trzech spośród dziewięciu niżej wymienionych objawów w ciągu ostatniego miesiąca (lub powtarzanie się ich przez dłuższy okres czasu):

1. picie alkoholu w większych ilościach, częściej lub przez dłuższy czas niż zamierzało się pierwotnie;

2. utrzymujący się przez dłuższy czas zamiar lub co najmniej jedna nieudana próba przerwania picia lub picia kontrolowanego;

3. poświęcanie zbyt wiele czasu na picie lub poszukiwanie możliwości picia, bądź też na „odzyskiwanie formy” po piciu;

4. częste upijanie się, obecność objawów abstynencyjnych w czasie wykonywania swoich codziennych obowiązków bądź niewywiązywanie się z nich w związku z piciem, picie w sytuacjach związanych z większym ryzykiem wypadku (np. jazda samochodem po alkoholu);

5. wyraźne upośledzenie funkcjonowania społecznego oraz ograniczenie wypoczynku w związku z piciem;

6. kontynuacja picia pomimo świadomości, że występujące problemy (zdrowotne, rodzinne, zawodowe, finansowe, prawne itp.) mają wyraźny związek z piciem alkoholu;

7. konieczność wypijania większej ilości alkoholu dla uzyskania zamierzonego efektu;

8. występowanie wyraźnych objawów zespołu abstynencyjnego;

9. picie alkoholu ze świadomością, że objawy abstynencyjne ulegną złagodzeniu.

W 1990 roku Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne przedstawiło kolejną propozycję kryteriów diagnostycznych uzależnienia od substancji psychoaktywnych (DSM-IV). Kryteria te są kompatybilne z proponowaną przez Światową Organizację Zdrowia, a przedstawioną w poprzednim rozdziale tej książki, X wersją Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10).

Według DSM-IV o uzależnieniu od substancji psychoaktywnych (w tym także od alkoholu) możemy mówić wówczas, kiedy stwierdzimy szkodliwy