Alkocholizm jest chorobą 10

czucie beznadziejności i przekonanie o znalezieniu się w sytuacji bez wyjścia, duże poczucie winy, nastrój dysforyczny, dolegliwości bólowe w przebiegu schorzeń somatycznych oraz u osób cierpiących na przewlekłe zaburzenia snu;

♦ konsultacji psychiatry;

♦ potrzebie przyjmowania leków, których nie wolno odstawiać bez porozumienia z konsultantem-psychiatrą.

Osoby uzależnionej od alkoholu, nie należy leczyć „na depresję” (będącą często następstwem picia i spowodowanych nim problemów), przed dokładnym zdiagnozowaniem, uświadomieniem jej istnienia uzależnienia i przed przejściem przez nią programu psychoterapii tego uzależnienia.

Zaburzenia Zaburzenia nerwicowe¹ są to zaburzenia psychiczne o symp

tomatologii psychicznej i somatycznej bez jakichkolwiek nerwicowe ° ^ ^j ^ •¹ •»

stwierdzalnych zmian organicznych. Od psychoz odróżnia

je m.in. zdolność do odróżniania swoich doznań i wyobrażeń od rzeczywistości. Poglądy na ich etiologię mieszczą się w holistycznym (bio-psycho-społecznym) modelu choroby.

Przeprowadzone w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych badania wykazały, że ok. 2/3 alkoholików, jeszcze przed okresem nadużywania alkoholu usiłowało poradzić sobie z mniej lub bardziej nasilonym lękiem przy pomocy alkoholu. Wprawdzie wartość tych badań była kwestionowana, jednak nie ulega wątpliwości, że obecne w nerwicy zaburzenia lękowe mogą być „leczone” alkoholem.

Objawy spotykane u osób uzależnionych mogą sugerować nerwicę wówczas, kiedy np. w przebiegu zespołu abstynencyjnego na pierwszy plan wysuwa się niepokój, lęk czy zaburzenia snu a pacjent nie przyznaje się do picia. Objawy nerwicowe mogą także istnieć niezależnie od uzależnienia i być obecne zarówno w okresie picia jak i pomimo zaprzestania picia przed wieloma miesiącami czy nawet latami.

Należy pamiętać, że objawy nerwicowe ustępują często wraz z wydłużającym się okresem niepicia, dokonywującą się zmianą osobistą oraz redukcją problemów, ale nie można wykluczyć potrzeby leczenia nerwicy po upływie pewnego czasu od zaprzestania picia i przejścia leczenia uzależnienia.

Błędem jest rozpoczynanie od leczenia nerwicy zamiast od leczenia uzależnienia (umocnienie systemu zaprzeczeń). Lecząc osobę z objawami nerwicy należy być bardzo ostrożnym w zlecaniu jakichkolwiek leków. Dobrze też jest wykonać, od czasu do czasu, test na obecność leków.

Zaburzenia

osobowości

Zaburzenia osobowości są to trwałe wzorce zachowania i stosunku do siebie oraz innych, które ze względu na swoją jakość i nasilenie utrudniają jednostce prawidłowe funkcjonowanie. Są one jedną z postaci zaburzeń psychicznych o charakterze ilościowym i obejmują różnorodne formy patologicznych zmian osobowości.

Zaburzenia te dzielą się na 2 kategorie:

- zaburzenia struktury osobowości (struktura to określona konfiguracja cech),

- zaburzenia cech osobowości (cecha to skrótowy opis określonych zachowań).

Diagnozowanie i różnicowanie obu kategorii jest sprawą niezwykle trudną.

Wśród osób leczonych z powodu uzależnienia od alkoholu najczęściej spotykana jest osobowość antyspołeczna i osobowość typu borderline. Pierwsza z nich to wg. ICD-10 - osobowość dyssocjalna (nieliczenie się z normami społecznymi, niski próg zachowań agresywnych, tendencja do obwiniania innych, liczne konflikty z otoczeniem). Druga to - osobowość chwiejna emocjonalnie (zmienny nastrój, niestabilność emocjonalna; typ impulsywny - skłonność do niekontrolowanych działań impulsywnych i wybuchów emocjonalnych oraz typ z pogranicza [„borderline”] - zaburzony obraz samego siebie, swoich celów i preferencji, stałe uczucie pustki wewnętrznej, skłonność do wchodzenia w intensywne i nietrwałe związki z innymi oraz tendencja do działań samouszkadzających, w tym do gróźb i prób samobójczych);

Badania wykazały, że od 10 do 20% mężczyzn i 5 do 10% kobiet leczonych z powodu uzależnienia od alkoholu, zanim zaczęli pić zdradzali objawy osobowości antyspołecznej. Natomiast u 13 do 28% osób zgłaszających się na leczenie z powodu uzależnienia od alkoholu rozpoznawano zaburzenia osobowości typu „borderline”.

Lecząc pacjenta, u którego stwierdzamy współistniejące zaburzenia osobowości należy pamiętać o tym, że szczególnie w tym przypadku, koniecz-

Wśród zaburzeń nerwicowych wyróżniamy: zaburzenia lękowe w postaci fobii, inne zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (nerwica natręctw), reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia dysocjacyjnc (konwersyjne) oraz zaburzenia występujące pod postacią somatyczną.