amat urz kr008

ściej wykorzystuje się je w układzie oscylatora sterującego Clappa). Stator kondensatora zmiennego z reguły powinien być umocowany na izolatorach z małostratnego materiału (kalit).

Nagrzewanie się kondensatorów z izolacją powietrzną od płynących przez nie prądów wielkiej częstotliwości jest bardzo nieznaczne, stąd też i mały ich wpływ na niestabilność generatora. Większy wpływ natomiast

Tablica 2-1

Wartości współczynników temperaturowych dielektryków najczęściej stosowanych w kondensatorach stałych o niewielkiej pojemności

A& = 80³C - 20°C - 60-C

Współczynnik    r —c

C» A#

temperaturowy TKE ~ ——-—

pojemności

Barwa

Oznaczenia radzieckie TKE

10-

°C

czerwona

błękitna

szara

granatowa

-700 ± 100 - 50 ±30 30 ±30 120 ± 30

Oznaczenia niemieckie (Hescho)

Materiał	Barwa	TKE	T o H
Kalan	ciemnoniebieska	120-5-160
Kalit	ciemnozielona	120 -5- 160
Tempa S	zielona	30 -5- 50
Tempa N	jasnożółta	-20 -i- -40
Tempa T	czerwona	-20 +- —50
Kondensa N	brązowa	-340 +- “380
Kondensa F	jasnozielona	-700 +■ -740
Kondensa C	pomarańczowa	700 -•--740

Oznaczenia produktów krajowych z ceramiki kondensatorowej

Barwa

TKE

1

10 * n'c

-    (700 ± 100)

-    (570 ± 70) - (50 ± 30) +(30 ± 30)

+(110 ± 30)

czerwona

pomarańczowa

błękitna

szara

granatowa

mają kondensatory o stałej pojemności współpracujące z kondensatorem zmiennym w każdym z zasady układzie generatora sterującego. Wpływ ten zależny jest od charakteru i wielkości współczynnika temperaturowego (cieplnego) dielektryka. Najczęściej spotykane w kondensatorach stałych wysokojakościowe dielektryki można podzielić na dwie grupy. W jednej z nich pojemność zwiększa się przy wzroście temperatury, w drugiej natomiast — maleje. Wartości współczynników temperaturowych najczęściej stosowanych dielektryków podane są w tablicy 2-1.

Dobierając odpowiednio kondensatory o różnych i przeciwnych współczynnikach cieplnych można osiągnąć prawie idealną niezależność wypadkowej pojemności od wahań temperatury. Do grupy, którą cechuje ujemny współczynnik cieplny, zalicza się np. condensa, kerafar, tempa T. Do grupy o dodatnich współczynnikach cieplnych należą: mika, kalit, steatyt, freąuenta itp.

Cewki

W praktyce są one wykonywane przez amatorów zazwyczaj we własnym zakresie. Podobnie jak pojemność kondensatorów, tak i indukcyj-ność cewek uzależniona jest od temperatury. Dlatego cewkę nawija się przeważnie na małostratnym korpusie cylindrycznym (rys. 2-2) o możli-

Rys. 2-2. Konstrukcja stabilnej cewki VKO

Rys. 2-3. Obudowa ekranująca stabilnej cewki VFO

wie nieznacznym współczynniku rozszerzalności liniowej pod wpływem temperatury. Stosuje się tu zwykle korpusy ceramiczne, najczęściej kali-towc. Cewki nawija się srebrzonym przewodem miedzianym o dość dużej średnicy na korpusie w stanie rozgrzanym (około 120°C), stosując silny naciąg. Po ostygnięciu — zwoje cewki kurczą się ściskając korpus i w ten sposób uzyskuje się wysoką stabilność podzespołu. Inna metoda wykonywania cewek polega na natryskaniu warstwy srebra w spiralne wyżłobienia korpusu i utwardzeniu całości przez wypalanie. Takie idealne wprost cewki można uzyskać jedynie z rozbiórki wybrakowanego sprzętu nadawczego. Stałość ich indukcyjności dochodzi do 10‘Vl°C.

Cewki obwodu strojonego generatora sterującego są z zasady cewkami powietrznymi. Wszelkie rdzenie proszkowe lub ferrytowe cechuje znaczna zależność temperaturowa. Przy zastosowaniu cewki prawidłowo nawiniętej przewodem srebrzonym o właściwej średnicy (0,8 -f-1,2 mm dla / =~ 3,5 MHz) zmiany częstotliwości przy 1 MHz nie przekraczają 50 -i- 100Hz/l°C. Straty w takiej cewce nie są większe od 0,2-ż-0,5% (rys. 2-3).

15