CCF20071030042

20 Przeczenie

20.1    Przeczenie proste

Proste przeczenie tworzy się używając partykuły no. No jest używane podobnie jak po polsku: pełni zarówno funkcję odpowiedzi negatywnej, jak i przeczenia przed czasownikami:

Idziesz na imprezę?

- Nie, mam już inne zaproszenie. Nie mogę ci pomóc.

Pedro nie ma ochoty iść do kina.

^Vas a ir a la fiesta?

- No, ya tengo otrą invitación.

No puedo ayudarte.

Pedro no tiene ganas de ir al cine

20.2    Przeczenie podwójne

Podobnie jak po polsku, w języku hiszpańskim występuje przeczenie podwójne. Niektóre przysłówki nie wymagają przeczenia podwójnego, jeśli stoją na początku zdania. Oto przysłówki, które mogą występować same lub w przeczeniu podwójnym:

ni, ni siąuiera	nawet nie	nada	nic
ni ... ni	ani... ani	nadie	nikt
nunca	nigdy	ningun, ninguno	żaden, żadna
tampoco	też nie	/ -a

Jeśli przysłówek lub zaimek przeczący stoi po czasowniku, wtedy wzmacniany jest przez no na początku zadania:

No he hablado nunca eon ellos. Nigdy z nimi nie rozmawiałem No le molesta nada.    Nic mu nie przeszkadza.

No ha venido ninguno de ellos.    Żaden z nich nie przyszedł.

No ha venido ni uno de ellos.    Ani jeden z nich nie przyszedł.

No lo conozco tampoco.    Też go nie znam.

Jeśli zaimek lub przysłówek przeczący stoi na początku zdania, wtedy pomija się podwójne przeczenie:

Nunca he hablado eon ellos.    Nigdy z nim nie rozmawiałem.

Nada le molesta.    Nic mu nie przeszkadza.

Ninguno de ellos ha venido.    Żaden z nich nie przyszedł.

Ni (siąuiera) uno de ellos ha veni-    Ani jeden z nich nie przyszedł.

do.

Tampoco lo conozco.    Też go nie znam.

21 Szyk wyrazów w zdaniu

Szyk zdań hiszpańskich wykazuje równie dużą dowolność, jak w języku polskim. Podstawowy szyk zdania hiszpańskiego zazwyczaj jest następujący:

podmiot + orzeczenie + dopełnienie

Carlos lee el periódico.    Carlos czyta gazetę.

Należy pamiętać, że dopełnienie bliższe jest zawsze przed dopełnieniem dalszym.

Carmen le da su dirección a Maria. Carmen daje swój adres Marii.

Odstępstwa od schematu składniowego podanego powyżej, dokonywane za pomocą inwersji, służą podkreśleniu danej części zdania:

En marżo empieza el curso    W marcu rozpoczyna się kurs hisz-

de espańol de negocios.    pańskiego handlowego.

(podkreślony okolicznik czasu)

Gdy dopełnienie, przez inwersję, znajduje się na początku zdania, jest ono powtarzane przez zaimek osobowy:

A mi mądre le compro un reloj. Mojej mamie (jej) kupię zegarek.

Inwersję stosuje się też ze względów stylistycznych, np.:

•    dla podkreślenia jakiegoś członu zdania lub wyrazu:

Sonaban las campanas.    Dzwony dzwoniły.

•    gdy przed rzeczownikiem jest rodzajnik nieokreślony:

Reinaba un desorden increible.    Panował niewiarygodny bałagan.

•    gdy rzeczownik poprzedzony jest zaimkiem nieokreślonym:

Ha pasado cierto tiempo.    Upłynęło trochę czasu.

Inwersja występuje też w zdaniach pytających. Charakterystyczne jest pojawienie się również na początku pytania znaku zapytania (odwróconego), ponieważ w języku hiszpańskim nie ma specjalnych struktur syntaktycznych, sygnalizujących pytanie, tak jak np. polskie czy. Orzeczenie znajduje się przeważnie na pierwszym miejscu, chociaż nie jest to konieczne. Tak jak po

83