CCF20090321038

my z kolei zdefiniować takie a, którego wskaźnikiem byłoby bi, i tak dalej. Ale liczby zdefiniowane w ten sposób (który to sposób można rozmaicie modyfikować) będą to, powtórzmy raz jeszcze, liczby niezmiernie rzadkie, podczas gdy liczby definiowane w systemie alfabetycznym poprzez ciągi wydrukowanych wyrazów są to liczby podobne do najbardziej typowych, takich, które można otrzymać drogą losowego doboru kolejnych cyfr h

i W istocie ciągi te nie są podobne do liczb, jakie otrzymalibyśmy przez losowanie, ponieważ częstości poszczególnych liter w językach naturalnych różni się znacznie między sobą. Tak r.p. w języku angielskim litera „lt” jest znacznie rzadziej spotykana niż „w”, w języku polskim litera „ą” nie występuje równie często, jak ,,a” itd. (przypis red. do wydania polskiego).

wielkie liczby i wszechświat

(33) liczby astronomiczne

Wielkie liczby w języku potocznym nazywamy liczbami astronomicznymi, ponieważ obok matematyków, którzy — jak przed chwilą zauważyliśmy — potrafią bez trudu wypisać ogromne liczby, liczbami takimi operują astronomowie, kiedy obliczają odległości gwiazd, masę Słońca, rozmiary Wszechświata. Spróbujmy oszacować, jakiego rzędu wielkości stanowią owe liczby astronomiczne w stosunku do jednostki długości systemu CGS, to jest do centymetra.

Odległości gwiazd określa się zazwyczaj czasem, w jakim pokonują je promienie świetlne. Prędkość światła wynosi 300 000 kilometrów -— czyli 30 miliardów lub 3 • 10¹⁰ centymetrów — na sekundę. Czas, jakiego wymaga przepływ światła z Ziemi do Słońca, przekracza nieznacznie 8 minut; przyjmijmy, że wynosi on 500 sekund; w całym tym rozdziale zresztą będziemy upraszczać rachunki używając liczb przybliżonych, gdyż interesuje nas to tylko, jakiego rzędu wielkości otrzymujemy w wyniku obliczeń.

Odległość Ziemi od Słońca mierzona w centymetrach wyraża się więc iloczynem 500 przez 3»10¹⁰, co daje 1,5 *10¹⁸, Najbardziej oddalona od Słońca planeta, Pluton, jest odeń oddalona około 40 razy więcej niż Ziemia, a więe o około

8 PpswdepodoljiBftgtwo 1 pewnolft