CCF20101219032

W każdym razie w tym właśnie czasie wykształca się hełm określany jako egejski, wykonany w całości z metalu, z dobrze wymodelowanym dzwonem, daszkami policzkowymi mocowanymi na drucianych pierścieniach i, co ważne, odrębnym nakarczkiem. Cechą charakterystyczną tej konstrukcji jest sposób osadzenia końskiej kity lub piór przy pomocy krótkiej tulejki lub kuli. Hełmy te do złudzenia przypominają rzymskie (proweniencji galijskiej) o nazwie Montefortino z czasów późnej Republiki.³ Jedyną zauważalną różnicą jest sposób wiązania daszków policzkowych. Rzymskie miały trójpunk-towe wiązanie, a egejskie dwupunktowe. Typ egejski zaliczamy do wielkiej rodziny hełmów stożkowych, z której wywodzą się wszystkie rodzaje hełmów używanych przez Greków aż po epokę hellenistyczną.

Protoplastą był kegel (niem. - stożek), którego wzorcowym przykładem jest tzw. hełm z Argos datowany na 725 r. p.n.e. Jest to konstrukcja segmentowa złożona z pięciu połączonych części.⁴ Do wykonanej z jednego kawałka blachy górnej części dzwonu mocowane są płyta czołowa oraz tylna (nalcarczek) i dwa daszki policzkowe (proste przy policzku i łukowo przechodzące w nalcarczek). Zwieńczeniem całości jest masywny odlewany grzebień lub chwyt grzebienia osadzony na wysokiej tulejce. Wszystko wskazuje na to, że mamy do czynienia z naśladownictwem wzorca asyryslciego, który poprzez kolonie w Azji Mniejszej albo (co bardziej prawdopodobne) przez Cypr dotarł do Grecji kontynentalnej, gdzie poddano go modyfikacji konstrukcyjnej.⁵ Hełmy asyryjskie, w przeciwieństwie do greckiego, wykonywane są z dwóch części (połówek) łączonych wzdłużnie jak urartyjsicie, a w VII w p.n.e. nawet z jednego kawałka metalu.^r Są doskonałej jakości i podobnie jak „Argos" mają chwyt grzebienia, wykonanego z końskiego włosia, w kształcie podkowy ale znacznie mniejszego rozmiaru. Pierwsi osadzili koński grzebień na hełmie Hetyc: i stał się on małoazjatyckim wyróżnikiem, przed którym Asyryjczycy bronili się aż dc VII w. p.n.e. Uznawali bowiem tę ozdobę, skądinąd słusznie, za wyjątkowo niebezpieczną w boju. Warto dodać, że oprócz walorów estetycznych, grzebień miał za zadanie chronić przed złymi mocami, cc miało ogromne znaczenie dla religijnych i przesądnych starożytnych.⁷ W przypadku hełmu greckiego chwyt grzebienia jest nieproporcjonalny do wielkości hełmu przez co środek ciężkości sytuuje się wysoko i czyni go niestabilnym na głowie. Idealnym rozwiązaniem byłby pasek pod brodę, ale na żadnym znalezisku nie odkryte jakichkolwiek śladów wiązania.⁸

Ten sam typ reprezentuje okaz znaleziony w południowej Italii datowany na 700 r. p.n.e. Główna różnica to wysoka, odlana z metalu głowa konia mocowana zamiast grzebienia. Symbol konia to tzw. piotome.⁹ Innym ważnym elementem jest dekoracja daszków policzkowych stylizowaną głową ptaka drapieżnego z otwartym dziobem. Grecki hełm stożkowy [kegel] miał dwie podstawowe odmiany. Pierwszą był typ wyspiarski datowany na VII w. p.n.e. Powstał jako połączenie kasku i hełmu podobnego do czapki z grzebieniem.¹⁰ Charakterystycznym elementem był bardzo wysoki stelaż grzebienia nawiązujący kształtem odwróconej litery