CCF20110124002

WSTĘP

nawigacyjnych. Autor zakłada, iż Czytelnik biorący do ręki to opracowanie opanował w takim stopniu podstawy nawigacji, aby zrozumieć we właściwy sposób pytania oraz występujące w nich pojęcia i określenia.

Z uwagi na fakt, iż nawigatorzy na statkach handlowych, uprawiających żeglugę międzynarodową, posługują się głównie publikacjami Admiralicji Brytyjskiej, zapewniającymi świetnie zorganizowany serwis dystrybucji i aktualizacji danych, a także globalne pokrycie, używając innych wydawnictw tylko na niektórych akwenach lub w szczególnych okolicznościach, w niniejszej pracy uwzględnione zostały głównie brytyjskie pomoce nawigacyjne oraz fachowe słownictwo angielskie. W związkti z tym od Czytelnika wymagana jest, przynajmniej bierna, znajomość tego języka. Należy jednak pamiętać, iż publikacje nautyczne cechuje specyficzny język, operujący ograniczoną ilością słów fachowych oraz określeń wchodzących w zakres języka potocznego. Wszystkim Czytelnikom, którzy słabo znają jeszcze język angielski w zakresie fachowego słownictwa, przygotowującym się do swego pierwszego egzaminu z nawigacji na poziomie podstawowym, autor poleca „Morski nawigacyjny słownik frazeologiczny” Międzynarodowej Organizacji Morskiej [MO, „Słownik morski” Szymona Milewskiego, „Słownik nawigacyjny, suplement do morskich map i publikacji nawigacyjnych” Henryka Wysockiego i Stefana Wisły, słownik i leksykon „Z nawigacją morską na skróty" Adama Weintrita oraz wydany ostatnio przez Wydawnictwo Trademar „Ilustrowany angielsko-polski słownik marynarza” Jerzego Puchalskiego.

W wyniku przyjętych założeń niniejszy zestaw pytań powinien stać się dla mniej doświadczonego nawigatora niejako przewodnikiem, który ułatwi mu pokonanie trudności związanych z właściwym przygotowaniem do wszelkich egzaminów z nawigacji, zapoznając go z szerokim zakresem przedmiotu, używaną terminologią, a także słownictwem w języku polskim i angielskim.

Autor zrezygnował ze szczegółowego poruszania zagadnień związanych z nawigacją satelitarną, radarową, łącznością morską, OMDSS, przepisami MPDM, ochroną p.poż., meteorologią oraz manewrowaniem statkiem (zagadnienia te w niniejszej publikacji potraktował bardzo powierzchownie lub wręcz je pominął), pozostawiając rozwinięcie tych działów innym autorom, którzy deklarują przygotowanie, podobnych opracowań zawierających zestawy testów. Należy więc spodziewać się w najbliższym czasie na rynku wydawniczym serii broszur zawierających pytania egzaminacyjne dla marynarzy w formie testów. Autor zachęca wykładowców prowadzących specjalistyczne przedmioty zawodowe do włączenia się do współtworzenia wspomnianej serii wydawniczej.

Niniejsze opracowanie, stanowiące pierwszy tom tego zbioru, składa się z trzydziestu rozdziałów, obejmujących zagadnienia z astronawigacji, locji, podstaw geodezyjno-kartograficznych, dotyczących map morskich i wydawnictw nawigacyjnych, pracy na mapach i obliczeń nawigacyjnych, planowania podróży, teorii błędów i standardów dokładności, stosowanych technik i metod nawigacji, urządzeń, systemów i instrumentów nawigacyjnych, kompasów, radarów, elektronicznych map nawigacyjnych, pływów, podstaw meteorologii, przepisów prawa drogi morskiej, łączności i telekomunikacji, ratownictwa, manewrowania, a także wiedzy ogólnogeograficznej. Zamieszczenie pytań sprawdzających ogólną wiedzę geograficzną (rozdział 27), a także historyczną (rozdziały 29 i 30) może wydawać się nieco kontrowersyjne, ale autor celowo zdecydował się na ten krok. Na prowadzonych zajęciach z nawigacji od lat obserwuje niski poziom wyniesionej ze szkół średnich wiedzy przyszłych nawigatorów w tym zakresie. Nie przypadkiem w dwóch ostatnich rozdziałach autor zamieścił pytania z historii nawigacji pozwalając uświadomić czytelnikowi jak wiele znanych nazwisk z historii rozwoju nauki, techniki i cywilizacji zaznaczyło swój udział także na polu nawigacji morskiej. W rozdziale 28 zamieszczono pytania dotyczące znajomości skrótów i akronimów stosowanych w nawigacji morskiej, ale tylko tych, które znalazły się w przygotowywanych na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej standardów dotyczących prezentacji informacji nawigacyjnej. Na zakończenie, zamiast bibliografii został podany obszerny spis podręczników i skryptów wydanych w języku polskim, dotyczących zagadnień z nawigacji oraz dziedzin bezpośrednio z nią związanych. Na uwagę zasługuje od dawna oczekiwany na rynku, wydany w 2003 roku, podręcznik prof. M. Jurdzińskiego „Podstawy nawigacji morskiej”.

Podział na rozdziały jest umowny i nie odpowiada wprost ani programom nauczania na wydziałach nawigacyjnych szkół morskich ani podziałowi i zakresowi tematycznemu przyjętemu w Konwencji STCW, precyzującemu zakres wymagań egzaminacyjnych w dziale pokładowym na poziomie odpowiedzialności pomocniczym, operacyjnym i zarządzania. Od czytelnika zależeć będzie, jakie partie materiału zechce sobie przyswoić, powtórzyć i sprawdzić.

Stopień trudności pytań jest różny. W opracowaniu znalazły się pytania przeznaczone zarówno dla kandydatów na marynarzy, kandydatów na oficerów pokładowych, studentów wydziałów nawigacyjnych uczelni morskich, jak i kandydatów przygotowujących się do egzaminu na stopień kapitana żeglugi wielkiej. Są też pytania dodatkowe, mające charakter quizu, nie objęte wymaganiami egzaminacyjnymi, np. pytania rozdziałów 27, 29, 30.

Niewątpliwie każda forma egzaminu wywołuje pewien stres u osoby przystępującej do niego, Autor chce w jak największym stopniu przygotować zdającego do egzaminu testowego pokazując przykładowe pytania. Każdy z rozdziałów zawiera po 50 pytań. Powstawały one w.latach 2000-2004. Spośród czterech odpowiedzi a, b, c lub d należy wybrać jedną, tą najbardziej odpowiednią. Na końcu opracowania znajduje się zestaw odpowiedzi umożliwiający sprawdzenie poprawności udzielonych odpowiedzi. Pytania są tak sformułowane, a dane w ich treści tak dobrane, by nie trzeba było korzystać z żadnych dodatkowych przyrządów i pomocy, w tym również z kilkoma wyjątkami z kalkulatora.

Autor pragnie wyrazić podziękowanie trzem kolejnym recenzentom pracy dr inż. kpt.ż.w. Andrzejowi Królikowskiemu, dr inż. Andrzejowi Niewiakowi oraz prof. dr inż. kpt.ż.w. Ryszardowi Wawruchowi za wnikliwą i konstruktywną krytykę opracowania oraz za cenne uwagi i spostrzeżenia, które doprowadziły do wzbogacenia treści i formy opracowania, a także do powstania koncepcji opracowania serii podobnych publikacji przez grupę zaproszonych specjalistów.

AUTOR

Gdynia, 17.07.2004 r.