CCF20110330026

,ją

~4I

Gacula M.C., Parker L.A., Kubala J.J., Reaume J. (1974): Data analysis: a variable seąuentiai test for selection of sensory panels. J. Food Sci., 39,1, 61-63.

Harris J.M., Rhodes D.N., Chrystall B.B. (1972): Meat texture 1. Subjective assessment of the texture of cooked beef. J. Texture Stud., 3,101-114.

Ishihara S. (1971): Test na daltonizm. Kanahara Shuppan Co. Ltd. Tokyo-Kyoto, Japan.

Kendall M.G. (1948): Rank correlation methods. Charles Griffin and Co., London.

Kostyra E. (2003): Interakcje dodatków aromatyzujących ze składnikami żywności i ich efekty sensoryczne (na przykładzie preparatów dymu wędzarniczego). Praca doktorska, SGGW, Warszawa.

Lea P_v Naes T., Rodbotten M. (1997): Analysis of variance for sensory data. John Wiley & Sons, New York.

Lyon D.H. (ed.) (2001): International guidelines for proficiency testing in sensory analysis - Profisens (Guideline No. 35), Campden & Chorleywood Food Research Association, Chipping Campden.

Malundo T.M.M., Resurreccion A.V.A. (1992): A comparison on performance of panels selec-ted using analysis of variance and cluster analysis. J. Sens. Stud., 7,63-75.

McEwan J.A. (1992): Analiza statystyczna wyników ocen sensorycznych. Część I. Prosta statystyka opisowa i ilustracja graficzna. Przem. Spoż., 12,319-321.

McEwan J.A. (1993): Analiza statystyczna wyników ocen sensorycznych. Część II. Analiza wariancji i wielowymiarowa analiza danych. Przem. Spoż., 1,24-25, 28.

McEwan J.A., Hunter E.A., van Gemert L.J., Lea P. (2002): Proficiency testing for sensory profile panels: measuring panel performance. Food Qual. Pref., 13,3,181-190.

McEwan J.A., Heinio R.-L., Hunter E.A., Lea P. (2003): Proficiency testing for sensory ranking panels: measuring panel performance. Food Qual. Pref., 14,3, 247-256.

Meilgaard M., Civille G.V., Carr B.T. (1991): Sensory evaluation techniąues (2"^d ed.). CRS Press, Inc., Boca Raton.

Meilgaard M., Civille G.V., Carr B.T. (1999): Sensory evaluation techniąues (3^,d ed.). CRS Press, Inc., Boca Raton.

Minoza-Gatchalian M., de Leon S.Y., Yano T. (1990): Quantified approach to sensory panelist selection. Food Qual. Pref., 2,4, 233-241.

Naes T., Risvik E. (1996): Multivariate analysis of data in sensory science. Elsevier Applied . Science Publishers, Amsterdam.

Pangborn R.M., Guinard J.-X., Davis R.G. (1988): Regional aroma preferences. Food Qual. Pref., 1,1,11-19.

PN-ISO 3972:1998. Analiza sensoryczna. Metodologia. Metoda sprawdzania wrażliwości ^: smakowej.

PN-ISO 5496:1997. Analiza sensoryczna. Metodologia. Wprowadzenie i szkolenie oceniają-1 cych w wykrywaniu i rozpoznawaniu zapachów.

PN-ISO 8586-1:1996. Analiza sensoryczna. Ogólne wytyczne wyboru, szkolenia i monitorowa-' nia oceniających. Cz. I. Wybrani oceniający.    i|

PN-ISO 8586-2:1996. Analiza sensoryczna. Ogólne wytyczne wyboru, szkolenia i monitorowa-;^ nia oceniających. Cz. II. Eksperci.

Rajalakshmi D., Dhanaraj S., Chand N., Givindarajan V.S. (1987): Descriptive ąuality analyr sis of mutton. J. Sens. Stud., 2, 2, 93-118.    lig

Stone H., Sideł J.L. (1985): Sensory evaluation practices. Academic Press Inc., London, UK.

Thompson M., Wood R. (1993): The international harmonized protocol for the proficiency testsl ing of (chemical) analytical laboratories. Pure and Applied Chemistry, 65,2123-2144. S

Tilgner D.J. (1957): Analiza organoleptyczna żywności. WPLiS, Warszawa.

Zamora M.C., Caivino A.M. (1996): A comparison of methodologies applied to the selection of a panel for sensory evaluation of instant coffee. J. Sens. Stud., 11,3,211-226.    J

Zook IC, Wessman C. (1977): The selection and usc of judges for descriptive panels. Fooo| Technol., 11,56-61.

gAARUNKI PRZEPROWADZANIA OCEN lENSORYCZNYCH - LABORATORIUM

sen'ijT~

ANALIZ SENSORYCZNYCH

Istotnym czynnikiem wpływającym na przebieg i dokładność analitycznej oceny sensorycznej są warunki, w jakich ona się odbywa. W przypadał działania czynników dystrakcyjnych takich, jak odwracające uwagę inne jódźce zmysłowe (hałas, obce zapachy itp.), bodziec będący przedmiotem oceny może pozostać niezauważony albo też może nastąpić jego „fałszywe" łędne) rozpoznanie; dlatego warunki przeprowadzania analitycznych ocen lęnsorycznych zostały ściśle wystandaryzowane. Obejmują one: zapewnienie warunków fizycznych optymalnych dla przeprowadzenia oceny (temperatura, wilgotność względna, wymiana powietrza, oświetlenie);

|b) usunięcie (w stopniu możliwym do osiągnięcia) wszelkich czynników dystrakcyjnych takich, jak hałasy, rozmowy, obce zapachy, rozpraszających i odw^Tracających uwagę osób przeprowadzających ocenę od stojącego przed nimi zadania i tym samym utrudniające jego wykonanie; fftPc) zapewnienie oceniającym wygodnych i przyjemnych warunków pracy HE-; (odpowiednich pomieszczeń i stanowisk roboczych), sprzyjających ich dyspozycji do skupienia się nad postawionym zadaniem - możliwie precyzyjnym przeprowadzeniem ocen.

Oceny powinny być w zasadzie przeprowadzane w specjalnie do tego spelu zaprojektowanych, odpowiednio rozplanowanych i wyposażonych la-oratoriach analizy sensorycznej, gdzie najłatwiej jest zachować wskazane żej warunki. Nie jest jednak wykluczone przeprowadzanie ocen w innych, ^improwizowanych pomieszczeniach; należy jednak zdawać sobie sprawę, I kontrola podstawowych wymienionych warunków fizycznych i innych ezbędnych do zapewnienia poprawnych wyników oceny jest w tym przylądku o wiele trudniejsza.

Laboratorium sensoryczne

_r Laboratorium analizy sensorycznej jako całość powinno być tak rozplanowane i wyposażone, aby zapewniało sprawne przygotowanie testu i po-grawne wykonanie ocen. Powinno ono zapewniać osobom przeprowadza-