CCF20111010035

141

Zawarte w wodach naturalnych związki organiczne utleniane są za pomocą nadmanganianu potasowego średnio w 60-70%. Chociaż utlenialność obejmuje tylko część związków organicznych, oznaczenie to ma duże znaczenie dla charakterystyki stopnia zanieczyszczenia wód naturalnych związkami organicznymi zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, jeżeli podwyższenie utlenialności wody jest wywołane związkami organicznymi pochodzenia zwierzęcego, to woda taka wykazuje również zwiększoną zawartość związków azotowych i chlorków. Poza tym w wodach zanieczyszczonych związkami organicznymi pochodzenia zwierzęcego, oprócz dużej utlenialności, występuje często słaba opaliza-cja wody przy barwie niekoniecznie zwiększonej. Natomiast, gdy utlenialność jest wywołana przez związki organiczne pochodzenia roślinnego, wówczas obok większej utlenialności wody wykazują bardziej intensywną barwę. Wody o bardziej intensywnej barwie i utlenialności pochodzą z terenów torfowych, błotnistych, leśnych i innych bogatych zazwyczaj w związki humusowe.

Pod względem sanitarnym (higieny) utlenialność wody ma istotne znaczenie, gdy jest ona wywołana związkami organicznymi pochodzenia zwierzęcego (gdyż w takiej wodzie mogą również znajdować się bakterie, w tym bakterie chorobotwórcze).

Natomiast gdy utlenialność jest wywołana przez związki organiczne pochodzenia roślinnego, wskaźnik ten ma o tyle znaczenie higieniczne, o ile równocześnie występują inne wskaźniki zanieczyszczenia wody wyraźnie odbiegające od norm sanitarnych.

Najmniejszą utlenialność wykazują wody artezyjskie (od ułamka do około 2 mg/dm^Oj) i wody powierzchniowe czyste (do 4 mg/dm^ 0₂). W wodach powierzchniowych utlenialność zmienia się w dość dużych granicach i związana jest ze zmianą zawartości substancji organicznych w tych wodach. Utlenialność wód z terenów torfowych błotnistych, leśnych jest na ogół duża i w niektórych przypadkach może dochodzić do 400 i więcej rag/dm"^.

Przepisy sanitarne zalecają, aby wody do picia i potrzeb gospodarczych miały utlenialność najwyżej do 3 mg/dm^ 0₂, natomiast w przypadku wód zabarwionych (tj. zawierających związki organiczne roślinne) utlenialność może być wyższa pod warunkiem, iź inne cechy wody nie wskazują na zanieczyszczenie.

Ze względu na zmiany biochemiczne zachodzące w wodzie naturalnej, utlenialność należy oznaczyć w zasadzie od razu po pobraniu próbki, ewentualnie próbkę wody należy utrwalić dodając 1 cm^ stężonego    na 1 dm^ wody badanej. Utlenialność wody ozna

cza się według PN-72/C-04578.02.

7.23.1. Oznaczenie utlenialności w środowisku kwaśnym

Zasada oznaczania

Zasada oznaczania polega na utlenieniu związków organicznych i niektórych łatwo utleniających się nieorganicznych za pomocą nadmanganianu potasowego w roztworze kwaśnym w temperaturze wrzenia wody. Nadmiar dodanego roztworu nadmanganianu potasowego odmiareczkowuje się kwasem szczawiowym (h^CjO^).

Proces przebiega zgodnie z następującymi reakcjami:

1. Utlenianie związków organicznych, np. alkoholu etylowego:

(206)

5C₂H₅0H + 12MnO^ + 36H⁺ = 12Mn²⁺ + 10C0₂ + 33H₂0