CCI20130725078

80

5. Usuwanie związków fosforu ze ścieków

w praktyce stosowana jest również kontrola zużywanego reagenta na podstawie zalecanej wartos'ci współczynnika /J, który określana stosunek molowy ilości kationów metalu strącającego do ilości usuwanego (dopływającego) fosforu. W przypadku soli żelaza trójwartościowego zaleca się podczas strącania utrzymywanie wartości [i między 1 a 1,5 ze względu na ekonomiczne gospodarowanie środkiem strącającym oraz ograniczenie powstawania zwiększonych ilości osadu przez tworzenie się Fe(OH)₃. Dawki (definiowane tradycyjnie) stosowane dla wybranych reagentów przedstawiono w tabeli 5.2.

5.3.2. Strącanie wapnem

Podczas strącania fosforanów(V) wapnem następuje zwiększenie pH ścieków i powstawanie fosforanów(V) wapniowych, które wytrącają się w postaci fosforanu(V) wapnia Ca₃(P0₄)₂ lub hydroksyapatytu Ca₅0H(P0₄)₃, rzadziej w postaci wodorofosforanu(V) wapnia Ca₄H(P0₄)₃. Procesy strącania fosforanów(V) przebiegają według następujących równań:

2    POf +3 Ca(OH)₂ -*Ca₃(PC>₄)₂; + 6 OH^-    (5.10)

3 PO^~ +5 Ca(OH)₂ -» Ca₅0H(P0₄)₃ i + 9 OH“    (5.11)

3    POf + 4 Ca(OH)₂ Ca₄H(P0₄)₃ j + 9 OH“    (5.12)

Dawki wapna, które zależą od pH i zasadowości ścieków, są znacznie większe niż w przypadku soli żelaza i glinu, co powoduje powstawanie zwiększonej ilości osadu. W praktyce strącanie wapnem prowadzi się dwiema metodami:

-    małej dawki, przy pH < 10 - wówczas stężenie fosforu można obniżyć do 1 gP/m³;

-    dużej dawki, przy pH = 11,0-11,5 - stężenie fosforu można obniżyć poniżej 1 gP/m³.

Prowadzenie procesu przy małych dawkach wapna powoduje, ze jony magnezowe obecne w ściekach działają inhibitująco na proces strącania fosforanów(V). Zwiększenie dawki wapna i wzrost odczynu do pH >11 umożliwia uzyskanie najwyższego stopnia usunięcia fosforanów(V), co wynika z koagulacyjnych i adsorpcyjnych właściwości strącanego wodorotlenku magnezu.

5.3.3. Sposoby realizacji chemicznego strącania fosforu

W praktyce eksploatacyjnej mogą być stosowane trzy następujące sposoby chemicznego

strącania fosforu (rys. 5.7):

-    strącanie wstępne, podczas którego środek strącający jest dodawany do dopływających ścieków przed osadnikiem wstępnym, natomiast strącony fosfor usuwany jest wraz z osadem wstępnym;

-    strącanie symultaniczne, realizowane jest przez dodanie reagenta do komory osadu czynnego w trakcie biologicznego oczyszczania ścieków; fosfor strącony jest usuwany wówczas z osadem nadmiernym z osadnika wtórnego;