Chemia15

/ nicklmymi nu.'l;il;imi nieaktywnymi reagują tylko tak zwane kwasy ullmiąiąiT. czyli stężony (o stężeniu większym niż 20%) kvv;is siarkowy (V I) i I i' :i/oiowv(V) (niezależnie od stężenia), w reakcjach tych kwas*i\>. mu 'i ii" . . dzieła się wodór:

Cu + 2 H₂S0_4(slężony)—. CuS0₄ + SCU + 2 H₂0 Cu + 4 HNO,_(stężony) —> Cu (N0₃)₂ + 2 NOd + 2 H₂Q

W reakcjach kwasów z metalami występuje niekiedy zjawisko pasywacji, polegające na zahamowaniu roztwarzania metalu w danym kwasie. Przyczyną tego zjawiska jest powstawanie cienkiej, czasami zupełnie niedostrzegalnej warstewki produktu utlenienia metalu. Warstwa ta uniemożliwia dostęp kwasu do metalu i całkowicie lub tylko częściowo hamuje przebieg reakcji.

Żelazo, chrom i glin nie reagują ze stężonym HN0₃, podczas gdy jego rozcieńczone roztwory roztwarzają te metale, chociaż z bardzo różnymi szybkościami. Warstwą pasywną są szczelne powłoki tlenków.

Kwas siarkowy(VI) reaguje w różny sposób, zależnie od stężenia. Tak więc rozcieńczony kwas siarkowy(VI) reaguje z wydzieleniem wodoru, ale nie reaguje wtedy z metalami nieaktywnymi, natomiast stężony reaguje zarówno z metalami aktywnymi, jak i nieaktywnymi, ale w reakcjach tych nie wydziela się wodór, lecz tlenek siarki(IV).

Doświadczenie

Badanie reakcji kwasów z metalami i wodorotlenkami

Przygotuj 2 zlewki zawierające po 10 cm³ 5-procentowych roztworów 11(4 i I l₂SO_|. Opisz ich właściwości fizyczne, po czym sprawdź odczyn za pomocą papierka uniwersalnego. Podziel każdy z roztworów na 2 części. Jedną część zobojętnij, kontrolując odczyn papierkiem wskaźnikowym, /a pomocą roztworu NaOH, dodawanego małymi porcjami. Do drugiej części roztworu wrzuć granulkę cynku. Opisz przebieg reakcji i zapisz od po wied nie równ a n i a.

Polecenia kontrolne

1.    Podaj wzory i nazwy 4 kwasów mocnych i 4 kwasów słabych.

2.    /aproponuj 2 metody otrzymywania kwasu siarkowego(IV).

4. Napisz równanie reakcji gorącego stężonego kwasu siarkowego(VI) ze srebrem.

■I. ()kicsl, jaki związek powstanie w reakcji kwasu siarkowego!VI) z węglanem sodu.

' |. i K u -1 hm Im | i pioduklami .1 siaic/nn( VI) Ikii u i kwas solny? Napis/ mwiianic lej reakcji.

11>i ./ równanie reakcji zachodzącej pomiędzy kwasem ortolosloro . ni( V) i wodorotlenkiem baru.

l‘oda| wzory następujących kwasów: selenowego(lV), chromo

•    i-o( VI), chlorowego( V), bromowego!I), jodowego! V).

i 10 Sole otrzymywanie i właściwości chemiczne

i II11. Nazewnictwo soli

■ •l.mii nazywamy związki chemiczne, których cząsteczki zawierają je-• I u lub kilka kationów i jeden lub kilka anionów reszty kwasowej. Są to i• .i.iiteje stale, często o wyraźnej budowie krystalicznej. Większość

•    li |esl dosyć odporna na działanie wysokich temperatur, ale istnieją ul* łatwo rozkładające się w podwyższonej temperaturze - należą

¹ nu li między innymi sole amonowe i węglany metali. Rozpuszczalność >    • odzie jest bardzo różna: od praktycznie nierozpuszczających się,

" • |u klad I IgS, Agi, Ca_,(PO.,) ₂, do takich, których roztwory nasycone " na leżenia około 70-procentowe, na przykład AgN0₃, Znl₂.

i a soli musi określić zarówno kation, jak i anion. Podaje się ją, " |i »i Y.ynając od nazwy reszty kwasowej. Najprostsze sole to połączenie

...... talu z metalem. Ich nazwy tworzy się przez dodanie do nazwy nie-

iilii końcówki -ck i dołączenie nazwy metalu: i( I chlorek sodu, lii bromek potasu, i • siarczek wapnia, li lluorck glinu,

Hal jodek baru.

W wsi kie powyższe nazwy są jednoznaczne ze względu na stałą warto-< mwosć zawartego w soli metalu. W wypadku wystąpienia kationu metalu i a v|iuującego więcej niż jedną wartościowość należy ją podać w nazwie: l ¹ ’• siarczek żelaza!II),

‘ i Ib bromek chromu(ll),

‘Ml chlorek chromu!III).

Nazwy soli kwasów tlenowych tworzymy, zmieniając końcówkę -owy iia/wie kwasu na końcówkę -un oraz podając, o ile to potrzebne, war h>w iowosć pierwiastka centralnego reszty kwasowej:

V.N( ), azotan! V) srebra,

Mg( N(),) , azotan! 111) magnezu,

¹ a (Pu,), nilolosloian(V) wapnia,