czytanie0010

gramy nadawane były nie tylko z Berlina. Już w roku 1924 w całych Niemczech powstawały spółki radiowe, których nazwy kończyły się skrótem RAG (Rundfunk AG).

Rozwój ten naturalnie stymulowany był entuzjazmem radiosłuchaczy, a zwłaszcza możliwością wybierania między kilkoma programami dzięki coraz lepszemu i kosztowniejszemu sprzętowi radiowemu.

Po prostych aparatach detektorowych pojawiły się już wkrótce pierwsze odbiorniki wyposażone w lampy, a rolę słuchawek na uszy spełniały uformowane na kształt lejków głośniki. Odbiorniki były coraz bardziej wyrafinowane albo, jak to wówczas określano, coraz hardziej śmiałe.

Oczywiście, sprzęt dający się podłączyć do gniazdka elektrycznego miał dopiero nadejść, a niektóre obszary czekały dopiero na elektryfikację. Męczono się zatem z różnorakimi bateriami. Powstawały poradniki zawierające informacje, jak należy je przygotować: „Ładując samemu akumulator, można zapewnić sobie jego normalną trwałość, nie ma zaś takiej gwarancji przy korzystaniu z usług rzemieślniczych punktów ładowania. W szczególności ciągłe dolewanie kwasu zamiast wody destylowanej albo zanieczyszczenie, lub — co ledwie uznać można za możliwe — odwrotne ładowanie powoduje przedwczesne zniszczenie wielu akumulatorów".

Odbiorcy radiowi namawiani byli więc do samopomocy. Zapamiętaj: „Dobry prostownik uwolni cię od ciągłego strachu o akumulator, zwiększy zadowolenie z posiadania dobrej baterii, która w przyszłości nie zawiedzie cię w decydującym momencie”.

Niestety, nie zostało przekazane, który moment autor lego cytatu uważał za decydujący. Jednakże już w roku powstania radia istniała stosunkowo bogata oferta radiowa. Niemiecka rozgłośnia miała dopiero jedenaście dni, gdy został nadany pierwszy serwis informacyjny. Około dwóch miesięcy później odbyła się pierwsza transmisja operowa (scena ogrodowa z opery „Małgorzata" Gounoda). W trzy tygodnie później zwrócono się ku lżejszemu programowi: z berlińskiego teatru „Thalia" nadano transmisję operetki „Frasąuita” Lehara.

Zrozumiała chęć urozmaicenia programu doprowadziła tymczasem bardzo szybko do praktyki, która zaczęła przeszkadzać w późniejszym rozwoju radiofonii. Emitowany program nie był bowiem rozpatrywany jako całość, lecz rozkładany na poszczególne części, i wynajdywano wciąż nowe tak zwane działy programowe.

Prezenterzy muzyki mogą datować początki swego działu programowego na 4 kwietnia 1924 roku. W tym dniu z Frankjur-tu nadawano pierwszą audycję z muzyką taneczną i aktualne szlagiery. Frankfurtczykom należy się zresztą także palma pierwszeństwa w realizacji innego programu, nadawanego i dzisiaj: wymyślili oni i zrealizowali „audycję dla pań". Premierę „audycji rolnej” nadali hamburczycy, nastawieni przeważnie na problematykę morską.

W niespełna rok po oficjalnym uruchomieniu Vox-Hausu przygotowano audycję reklamową, notabene jako dodatkowe źródła dochodu. Poczynając od 15 września 1924 r., zainteresowani mogli się zapoznać przez radio z ofertami przemysłu i handlu.

Prócz audycji rolnej, audycji dla pań i audycji reklamowej powstały także programy dla dzieci, audycja gospodarcza, szkolna i wiele innych. Źle pojęte dążenie do wielostronności i wychodzenie naprzeciw domniemanym życzeniom coraz to nowych kręgów zainteresowanych doprowadziły do powstania struktury programowej, którą można by określić jako „gospodarkę szufladkową”. Program radiowy był zestawionym arbitralnie szeregiem szufladek programowych. A gdzie rozprzestrzeniała się „gospodarka szufladkowa”, tam rozpoczynało się też „szufladkowe myślenie", które każdą część programu traktowało zwykle jako cel sam w sobie. Pewną rolę w tych niekorzystnych tendencjach mogły odgrywać wpływy bieżącej polityki. Wiele przemawia jednak za tym, że mamy tu do czynienia z zasadniczym nieporozumieniem. Radio było powszechnym, masowym medium, dlatego też budowało swój kształt na wzór znanego od

-17-