Drzewo życia8

sumpcyjnych. Owocem współżycia Żmij ów z kobietami byli wspaniali, półboscy młodzieńcy, cenieni i opiewani przez ludzi za swą siłę i mądrość.

Łatwo zauważyć, że Żmijowie i smoki są istotami zupełnie odmiennymi. O ich przeciwstawnym charakterze decyduje ich natura: jednych — ognista, drugich — wodna. Identyczna opozycja była podstawą przeciwstawienia Boga i Diabła w micie kosmogonicznym. Co więc łączy obie pary? Czyżby mityczna walka z Dia-błem-Smokiem była pierwowzorem walki istot pioru-nowładnych ze smokami noszącymi chmury? Skądinąd wiemy przecież, że ludność wiejska uważała burze za bitwy, na przykład Żmijów z potworami niosącymi wodę, czyli za najjaskrawszy dowód ciągłej walki ognia z wodą. Spróbujmy rozwikłać tę niejasność, śledząc rolę, jaką odgrywa istota piorunowładna w stworzeniu świata.

Różne wersje mitu nie są zgodne, co do tego, kto władał piorunami na początku świata. W przytoczonym na wstępie tekście, poza stwórcami nie ma nikogo — pioruny uderzają z woli Boga. W większości jednak zgromadzonych przez nas wersji mitu funkcję tę pełni Archanioł Michał, a jego walka z Diabłem jest ukoronowaniem aktu stworzenia. Uwięzienie Diabła prowadzi do ustanowienia -we wszechświecie porządku wertykalnego:

Niebo — Bóg

Ziemia — ludzie i inne stworzenia żywe Podziemia — Diabeł

Jak zobaczymy nieco później, również władca piorunów ma swoje miejsce' w tak uporządkowanym kosmosie.

Mit nie zgadza się z wierzeniami codziennymi, które za piorunowładcę uważają św. Eliasza lub Żmija. Po dotychczasowych doświadczeniach zwielokrotnienie to

41