DSC00231 (18)

ma budowy jednorodnej, /budowany jest z trzech trakcji, które różnią się funkcjami, masą cząsteczkową i właściwościami.

Wyróżniamy:

•    kwas RNA rybosomalny — rRNA,

•    • kwas RNA matrycowy lub informacyjny - mRNA,

•    kwas RNA transportujący lub rozpuszczalny — tRNA.

Kwasy RNA są syntetyzowane za pomocą specyficznych enzymów — polimeraz RNA, przy czym początkowo w postaci tak zwanych prekursorów i oznaczone odpowiednio pre—rRNA, pre—mRNA i pre—tRNA. Ponieważ synteza prekursorów odbywa się z wykorzystaniem DNA I polega na przepisaniu sekwencji nukleotydów z DNA na RNA, proces ten nazywa się transkrypcją (po łacinie scribe - pisać).

Rybosomalny RNA zbudowany jest z różnych frakcji u organizmów prokariotycznych (bezjądrowych, np drobnoustroje) i eukariotycznych (komórki wyższych organizmów, np. roślin i zwierząt). Z uwagi na występowanie podjednostek kwasu rRNA jego ciężar cząsteczkowy waha się od 10 000 Da do 65 000 Da, średnio wynosząc około 16 000 Da. Należy pamiętać, że rybosomalny RNA stanowi połączenie frakcji białkowej z zakotwiczonym RNA, jest więc połączeniem nukłeoprotein.

7.4. WŁAŚCIWOŚCI l ANALIZA KWASÓW NUKLEINOWYCH

Kwasy nukleinowe, podobnie jak białka ulegają denaturacjł. Czynniki denaturujące to podwyższona temperatura, wysokie pH \ rozpuszczalniki organiczne.

Cechą charakterystyczną kwasów nukleinowych są icł właściwości optyczne. Wykazują one zjawisko absorpcji promienie wania o różnej długości fal, co wykorzystano analityce. Pochtaman promieniowania przez kwasy nukleinowe wynika z obecnof sprzężonych układów wiązań pierścieni purynowych i pirymidyr wych. Maksimum absorbancji dla układu pirymidynowego wyr około 255 nm, a dla pierścienia purynowego - około 265 nm. Okre no już większość molowych współczynników absorpcji dla za nukleozydów i nukleotydów.

J£aid/o. szczególny wpływ, na kwasy nukleinowe ma pre mowa nie ultrafioletowe, rentgenowskie, a także promieniowanie | stancji promieniotwórczych. Mogą one wywołać zakłócenia w V

genetycznym, a więc w sekwencji zasad. Ten rodzaj zmiany informacji genetycznej nazywa się mutacji). Może ona mieć różnorodny charakter zależnie od natężenia promieniowania i dawki ekspozyc|l lub obecności innych związków.

Do badań struktury kwasów nukleinowych wykorzystywane są również pomiary w podczerwieni, szczególnie w zakresie od 400 do 5000 cm^-1. Poszczególne grupy pierwiastków wchodzące w skład kwasów nukleinowych pochłaniają promieniowanie podczerwone o charakterystycznych długościach fal.

Podstawowe problemy analityczne kwasów nukleinowych związane są z wyizolowaniem czystych i pozbawionych białek DNA i RNA. Służą one następnie do badania składu nukleotydów, określenia ich sekwencji oraz struktury przestrzennej. Istnieje kilka technik izolowania kwasów nukleinowych. Otrzymane kwasy można również oznaczać ilościowo. Do oznaczania poszczególnych elementów budowy kwasów nukleinowych, jak cukrowce, reszty fosforanowe, zasady purynowe i pirymidynowe, stosuje się reakcje barwne charakterystyczne dla tych związków chemicznych.

133