DSC00244

lia tłuszczu

Ipowiedniej mydła i na me związki

8 ml 30% przez kilka ego mydła opuszczenia

ch po 2 ml ca się osad

k wprowa-wstrząsnąć.

g i zobojęt-;zby zmyd-/ych wcho-

jszej masie dużą liczbę iwych kwa-zmydlenia. | zmniejsza Z o 1,7-2,5

1 1 g tłusz->y ogrzewać ję zamknąć | 3—5 mm), iszezowych, r»wać 0,5 M

_m nci wobec fenoloftaleiny. Równolegle należy wykonać próbę kontrolną, LZ = 28,055 (a - b)/c,

_a_liczba ml 0,5 M roztworu HC1 potrzebna do zmiareczkowania próby

[ontrolnej* b — liczba ml 0,5 M roztworu HC1 potrzebna do zmiareczkowania dób? badanej, ć — ilość gramów tłuszczu.

liczenia 8.5. Liczba jodowa (LJ) (M. Struszyński 1954: Analiza ilościowa i tech-•cna, t. 3. PWT, Warszawa, s. 478-480)

Zisłda: LJ oznacza tę ilość gramów jodu, która zostaje przyłączona do 100 g tłusz-(zu. Liczba ta wyraża ilościowo zawartość nienasyconych związków w tłuszczu.

Huszcze o dużej zawartości estrów nienasyconych kwasów tłuszczowych, np. oleje roślinne, charakteryzują się dużą liczbą jodową (olej rzepakowy). Tłuszcze stałe I -o malej zawartości nienasyconych wiązań mają natomiast małą liczbę jodową I (np. masło, smalec).

I Huszcz rozpuszczony w obojętnym rozpuszczalniku organicznym traktuje się nad-I miarem mianowanego roztworu chlorowca w takich warunkach, aby nastąpiło tylko I jego przyłączenie, a nie podstawienie. Następnie dodaje się roztwór jodku potasu. I Nadmiar chlorowca ruguje jod, który odmiareczkowuje się roztworem Na₂S₂0₃.

I Z różnicy między ilością jodu uwolnionego w próbie kontrolnej i badanej otrzymuje I aę tę ilość jodu, która została przyłączona przez daną ilość badanego tłuszczu. Do I ilościowego przyłączenia chlorowców nadają się IC1 i IBr. Chociaż reakcja przyłą-I czenia czystego chloru zachodzi najenergiczniej, to jednak chlor podstawia częś-I ciowo wodór. Czysty brom i jod reagują natomiast zbyt wolno i dlatego się ich nie I stosuje.

1 Materiał: Masło, olej. i Odczynniki:

i Odczynnik Hanusa: 10 g IBr rozpuścić w 500 ml CHjCOOH lodowatego.

2)    10% roztwór Ki.

3)    0,1 M roztwór Na₂S₂0₃.

4)    1% roztwór skrobi.

5)    Chloroform.

I Wykonanie: W naczynku wagowym odważyć dokładnie 0,2 g oleju lub 0,4 g mas-I tysmalcu. Naczynko wprowadzić ostrożnie do kolby stożkowej o pojemności i 200-300 ml z doszlifowanym korkiem, zwilżonym uprzednio roztworem KI. Na-I %ue dodać 10 ml chloroformu i starannie rozpuścić odważkę tłuszczu. Dodać *5 ml odczynnika Hanusa, kolbę starannie zamknąć korkiem i po wymieszaniu | ^stawić w ciemnym miejscu na 30 min. Równolegle wykonać próbę kontrolną

I zawierającą tłuszczu. Po upływie tego czasu wprowadzić 15 ml 10% roztworu r (zmywając nim szyjkę kolby i korek) oraz ok. 50 ml wody. W wyniku reakcji IBr '10 uwalnia się I₂:

IBr + KI -»I, + KBr