DSC01780

312

13. Dług publiczny

Dług publiczny narasta także w wyniku różnic kursowych wynikających z przeliczenia kwot długu w walutach obcych na złote (każda zmiana kursu złotego do dolara lub euro powoduje zmianę Złotowej wartości długu zagranicznego -gdy złoty traci na wartości, dług zagraniczny rośnie, choć nie są zaciągane nowe zobowiązania, natomiast gdy złoty umacnia się. dług zagraniczny maleje). Powiększa się on także w wyniku tzw. rolowania zadłużenia, które polega na zaciąganiu kolejnych pożyczek i kredytów w celu spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań [Gołębiowski 2008, s. 367 i 368].

13.2. Konsekwencje długu publicznego

Finansowanie wydatków publicznych pożyczonymi pieniędzmi oznacza przerzucenie ciężaru finansowania tych wydatków na przyszłe pokolenia podatników [Gołębiowski 2008, s. 367 i 368]. Zadłużenie publiczne pociąga wielorakie i długoterminowe skutki Do najważniejszych z nich należy zaliczyć:

I konieczność jego obsługi,

- konieczność jego spłaty w przyszłości.

Obsługa długu ^publicznego oznacza przede wszystkim wypłatę odsetek od zaciągniętych pożyczek i kredytów. Im większy jest udział wydatków' na obsługę długu publicznego w wydatkach publicznych, tym mniejsza możliwość manewrowania wysokością i strukturą wydatków publicznycłt-Kwoty „odsetkowe” cechuje bowiem maksymalna sztywność. Każda próba uchylenia się od pełnego i terminowego przekazywania odsetek oznaczałaby podważenie wiarygodności państwa jako dłużnika [Wernik 2001, s. 24],

Rosnący udział wydatków sztywnych w wydatkach ogółem ogranicza swobodę kreowania polityki gospodarczej państwa. Wydatki na obsługę długu publicznego mają także wpływ na wysokość deficytu SFP, zwłaszcza w okresach dekoniunktury, a w konsekwencji na tempo narastania długu publicznego i wydatków na jego obsługę. Oznacza to dalszy wzrost wydatków sztywnych - narasta ryzyko utraty płynności przez SFP, a w konsekwencji - ryzyko powstania kryzysu finansowego.

Wzrost długu publicznego oznacza wejście na drogę ciągłego zaciągania pożyczek publicznych. Może tutaj zacząć działać mechanizm pułapki zadłużenia -im władza publiczna więcej pożycza, tym więcej brakuje środków publicznych na pokrycie innych wydatków publicznych niż obsługa długu publicznego. Następnie zaczyna pożyczać, by terminowo płacić odsetki i raty kapitałowe od zaciągniętych długów. Wyjście z pułapki zadłużenia jest bardzo trudne, jeżeli bowiem państwo zaciąga pożyczki na zasadach dobrowolności, to oferuje warunki zbliżone do rynkowych, co powoduje wzrost długu w ujęciu realnym [Owsiak 1994, s. 34].