1. Rekultywacja techniczna i biologiczna (jakiego typu działania? czynności?); interwencyjna,
planowana
Rekultywacja biologiczna polega na ulepszeniu fizykochemicznych
i mechanicznych warunków gruntowych, detoksykacji gruntów, wprowadzeniu roślinności,
która może odtworzyd warunki biologiczne i hamowad erozję (system korzeniowy to
naturalne zbrojenie zapobiegające erozji) zainicjowaniu zabiegów glebotwórczych,
zabudowie biologicznej podnóży i korony skarp, zboczy, zwałowisk, składowisk itd.
(koniecznymi sÄ… zaprojektowane systemy odwadniajÄ…ce)
Rekultywacja techniczna jej głównymi zadaniami jest: uporządkowanie terenów
przyległych do składowiska, Ukształtowanie skarp i wierzchowiny składowiska, techniczna
regulacja stosunków wodnych (techniczne zabezpieczenie wód podziemnych i
powierzchniowych przed przenikaniem do nich odcieków z rekultywowanego składowiska),
wykonanie rekultywacyjnej warstwy glebotwórczej, koocowe uporządkowanie terenu.
Rekultywacja interwencyjna
- stosowana w awariach, wypadkach
- jednorazowy zabieg naprawczy, odwodnienie terenu, neutralizacja - tam gdzie czynniki destrukcyjne
sÄ… o mniejszym nasileniu
Rekultywacja planowana np. terenów bezglebowych, tereny zwałowisk, kopalin
Trzy fazy:
I. Przygotowawcza / wstępna
o - rozpoznanie obiektu
o - sporzÄ…dzenie i uporzÄ…dkowanie dokumentacji
o - przygotowanie wniosku o wydanie decyzji co do kierunku rekultywacji i przyszłego
zagospodarowania terenu
(faza planowania inwestycji)
- określenie podstawowych parametrów obiektu rekultywacji
·ð materiaÅ‚y wyjÅ›ciowe (war. lokalizacyjne, skala degradacji, rodzaj degradacji, zródÅ‚o
zanieczyszczeo)
·ð rozpoznanie czynników warunkujÄ…cych prawidÅ‚owoÅ›d rozwiÄ…zao w zakresie rekultywacji i
pózniejszego zagospodarowania
·ð okreÅ›lenie kierunku zagospodarowania terenu
·ð wprowadzanie ustaleo do zaÅ‚ożeo techniczno- ekonomicznych inwestycji lub dokumentacji
uproszczonej
II. Podstawowa / techniczna
o formowanie obiektu oraz nadanie mu kształtu umożliwiającego pełnienie
określonych w decyzji funkcji (gwarancja stateczności obiektu)
o usunięcie negatywnych właściwości utworów budujących warstwy
przypowierzchniowe
o wskazad neutralizacje, izolacje
o makroniwelacja - nadanie spadków (ukształt. terenu)
o wypełenienie istniejacych wyrobisk
o właściwe ukształotowanie warunków wodnych ( budowa wgłębnych i
powierzchniowych systemów odwadniania
o odtworzenie gleb metodami technicznymi
o budowa lub odbudowa dróg dojazdowych, mostów, przepustówm itd.
III. Szczegółowa / biologiczna
o ulepszenie fizykochemiczne, chemiczne, właściwości gruntu
o detoksykacja gruntów i wprowadzenie roślinności, które odtworzyd mogą warunki
biologiczne oraz hamujÄ… erozjÄ™
o zbrojenie powirzchni
o zainicjowanie zabiegów glebotwórczych
o zabudowa biologiczna podnóży i korony skarp, zboczy, składowisk itd.
o systemy odwadniajÄ…ce
2. Sposoby zagospodarowania terenów powysypiskowych
W zależności od warunków lokalnych oraz stanu zagospodarowania terenu, możliwe są następujące
kierunki rekultywacji :
Rolny, z przeznaczeniem na roślinnośd pastewną, ze szczególnym uwzględnieniem traw. Może to byd
pierwszy etap użytkowania terenu przy kierunkach powstałych, zwłaszcza leśnym i rekreacyjnym. Ten
kierunek preferuje się dla składowisk płaskich, dostosowanych swą konfiguracją do otaczającego
terenu, mający odpływ wód opadowych.
Leśny jest mało efektywny w pierwszym dziesięcioleciu rekultywacji, kiedy wody gruntowe nie
sprzyjają rozwojowi systemu korzeniowego drzew. Może on byd uznany jako celowy po
ukształtowaniu się gleby. Stanowiska nadpoziomowe są mniej wilgotne i szybciej podlegają
przemianom chemicznym i biologicznym stwarzajÄ…c korzystniejsze warunki do rozwoju drzew.
Rekreacyjny jest stosowany w obszarach zurbanizowanych, w pobliżu dużych struktur miejskich,
gdzie brak jest tego typu terenów. Najbardziej przydatnymi są wysokie składowiska o dużym,
statecznym podłożu.
Budowlany stosowany przede wszystkim na składowiskach, gdzie składowane były odpady
budowlane, a budownictwo na podłożu tego typu ogranicza się raczej do lekkich konstrukcji.
o Rekreacyjne - duże obszarowo i wysokie wysypiska, położone zazwyczaj na
peryferiach aglomeracji miejskich, przeznacza siÄ™ zwykle na cele rekreacyjne,
uwzględniając szczególnie funkcję spacerowo - widokową. Rekreacyjne funkcje
powysypiskowego terenu mogą, byd poszerzane w toku jego użytkowania, w miarę
postępującej stabilizacji bryły wysypiska oraz potrzeb miejscowej społeczności, a
także możliwości wykonawczych.
o ekologiczne- krajobrazowe- dla obiektów, które ze względu na lokalizację lub budowę
nie przedstawiają wartości gospodarczej albo nie znajdują użytkownika.
Wtedy zadanie rekultywacji sprowadza się do zabezpieczenia środowiska przed
szkodliwością zdeponowanych odpadów, ukształtowania glebotwórczego gruntu i
rzezby terenu, wprowadzenia szaty roślinnej o walorach ekologicznych i
krajobrazowych.
o ekologiczne- produkcyjne polega głownie na uprawie roślin przemysłowych lub
energetycznych, na półnaturalnym chowie zwierząt łownych, na chowie drobiu
domowego w przestrzeni otwartej
Przeznaczenie terenu powysypiskowego na cele budowlane wymagałoby usunięcia
zdeponowanych odpadów oraz oczyszczenia i odpowiedniego ukształtowania gruntu
3. Ochrona wód gruntowych w rekultywacji technicznej
Wody te mogą byd zanieczyszczane wymywanymi ze złoża odpadów substancjami będącymi
produktami przemian biochemicznych w nim zachodzÄ…cych lub innymi substancjami znajdujÄ…cymi siÄ™
w złożonych odpadach.
Zanieczyszczenia wód gruntowych charakteryzują się;
-Znacznymi stężeniami
-Obejmują znaczne obszary podłoża
-Sięgają znacznych głębokości
-Występują przez długi czas
Ochrona wód gruntowych realizowana jest przez ograniczenie dopływu do składowiska wód
pochodzących z opadów atmosferycznych. Odpady układane w ostatniej warstwie powinny byd
dobrze zagęszczone, a następnie wyrównane gruntem mineralnym. Wokół składowiska budowane są
rowy opaskowe (tzw. rowy wody czystej), mające za zadanie przechwycenie i odprowadzenie wód
spływających z otoczenia składowiska i z powierzchni czaszy. Mogą one byd połączone z istniejącym
systemem drenażu odcieków lub też mied osobne odprowadzenie.
Zgodnie z koncepcjÄ… wielokrotnych barier zabezpieczajÄ…cych (MBC), w specyficznych
warunkach gruntowo - wodnych, wokół zródeł zanieczyszczeo o znacznym potencjale toksyczności
takich jak: hałdy, niezabezpieczone stare składowiska odpadów lub nowe, zbiorniki paliw; zachodzi
koniecznośd wykonywania dodatkowych pionowych przesłon przeciwfiltracyjnych.
Uszczelnienia boczne (przesłony pionowe) mają za zadanie uniemożliwienie migracji
zanieczyszczeo ze strefy skażonej w kierunku poziomym. W celu uzyskania pełnej szczelności, muszą
byd zakotwione w nieprzepuszczalnych warstwach podłoża. Wykonywane są jako pojedyncze ściany
lub układ podwójnych, równoległych szczelnych ścian, izolujących tereny skażone.
Wyróżnia się przesłony całkowite - sięgające do warstw nieprzepuszczalnych oraz przesłony
zawieszone, wykonywane w podłożu przepuszczalnym, wydłużające drogę filtracji zanieczyszczeo.
Przesłony pionowe wykonuje się różnymi metodami:
o przesłony zmniejszające przepuszczalnośd gruntów zalegających w podłożu
o przesłony wykonane poprzez wbijanie profili lub pogrążanie ich w grunt przez
wibrację i wprowadzanie odpowiednich mas uszczelniających lub prefabrykatów
betonowych
o przesłony wykonywane w wąskich (0.6-1.6m) i głębokich (do 170m) wykopach
(szczelinach) rozpartych zawiesinÄ… tiksotropowÄ… z dodatkowo wprowadzonymi
masami uszczelniajÄ…cymi lub dodatkowymi elementami syntetycznymi
o przesłony kombinowane
4. Zasady projektowania uszczelnieo powierzchniowych
Przyjmuje się, że uszczelnienia powierzchniowe powinny byd zwymiarowane i obliczone na
zawsze i z wiecznym monitoringiem. W krajach Unii Europejskiej okres ten przyjmuje siÄ™ w granicach
30 -50 lat, w USA do 100lat. Uwzględniając wszystkie wymagania stawiane barierom
powierzchniowym, powinny byd one trwałe, odporne na warunki atmosferyczne i osiadanie
składowiska. Powszechnie obowiązuje zasada, że uszczelnienie powierzchni musi byd równie
niezawodne jak uszczelnienie w podstawie składowiska.
Przy wyborze bariery uszczelnienia powierzchniowego w przypadku starych,
wyeksploatowanych składowisk odpadów należy uwzględnić następujące czynniki:
·ð skÅ‚ad odpadów, potencjaÅ‚ toksyczny,
·ð stopieo degradacji Å›rodowiska w najbliższym otoczeniu ( zanieczyszczenie gleb, gruntów i
wód),
·ð warunki gruntowo-wodne w podÅ‚ożu skÅ‚adowiska, obecnoÅ›d bariery geologicznej, o ile jest
konieczne-należy zalecid wykonanie otworów badawczych ( geologiczno-inżynierskich,
hydrogeologicznych), ewentualne geotechniczne środki zabezpieczeo gruntów i wód,
·ð możliwoÅ›ci odgazowania,
·ð koncepcja przykrycia projekt bariery i jej zwymiarowanie.
W przypadku projektowanego nowego składowiska należy uwzględnid:
·ð rodzaj skÅ‚adowanych odpadów, sposób ich zagÄ™szczenia,
·ð warunki gruntowo-wodne w podÅ‚ożu,
·ð warunki atmosferyczne w miejscu lokalizacji,
·ð kierunek rekultywacji i zagospodarowania terenu powysypiskowego,
·ð koncepcjÄ™ odgazowania,
·ð konstrukcja bariery elementy konstrukcyjne, materiaÅ‚y, gruboÅ›d.
Elementy konstrukcyjne bariery uszczelnienia powierzchniowego.
Elementy konstrukcyjne barier uszczelniających powierzchnie składowisk, zastosowane w
nich materiały, powinny zagwarantowad:
·ð minimalizacjÄ™ infiltracji wód opadowych w gÅ‚Ä…b czaszy skÅ‚adowiska,
·ð skutecznoÅ›d w odprowadzeniu wód spÅ‚ywu powierzchniowego bez uszkodzeo erozyjnych
wierzchniej warstwy okrywowej,
·ð skutecznoÅ›d w ujÄ™ciu przez drenaż wód spÅ‚ywu podpowierzchniowego,
·ð zapewnienie wilgotnoÅ›ci gleby, wystarczajÄ…cej dla wÅ‚aÅ›ciwej wegetacji szaty roÅ›linnej,
·ð odpornoÅ›d na dodatkowe deformacje i naprężenia powstajÄ…ce w wyniku osiadao,
·ð zabezpieczenie przed destrukcyjnym wpÅ‚ywem penetrujÄ…cych gÅ‚Ä™biej korzeni roÅ›lin,
·ð możliwoÅ›d kontrolowanego odprowadzenia lub ujÄ™cia przez instalacjÄ™ drenażu gazowego,
·ð estetyczne wykooczenie powierzchni zewnÄ™trznej w sposób zapobiegajÄ…cy pyleniu
·ð w zdecydowany sposób powinna zmniejszyd zagrożenie
chemiczne i bakteriologiczne dla gruntów i wód podziemnych
W skład bariery wchodzą następujące warstwy kolejno nad
odpadami:
1. warstwa wyrównawcza,
2. warstwa drenażu gazowego ( jeżeli zachodzi potrzeba),
3. uszczelnienie właściwe,
4 warstwa filtracyjno-drenażowa,
5. warstwa rekultywacyjna ( gleba i podglebie)
Konstrukcja bariery powierzchniowej jej grubośd, dobór materiałów - jest ściśle związana z wiekiem
składowiska jak i procesami fizykochemicznymi w złożu.
Przy projektowaniu systemów geosyntetycznych (geomembran czy mat bentonitowych) w
uszczelnieniach powierzchniowych należy określid:
- statecznośd bariery na zboczu,
- odpornośd materiałów geosyntetycznych na nierównomierne osiadania,
- zwymiarowad warstwę drenażową
- wodoprzepuszczalnośd systemów izolacyjnych, uwzględniając sytuacje awaryjne.
Podstawowe wymagania dla warstwy rekultywacyjnej
Warstwa rekultywacyjna ma za zadanie zabezpieczenie niżej leżących warstw przed czynnikami
atmosferycznymi tj. erozjÄ… wodnÄ… i wietrznÄ… oraz przemarzaniem. Ponadto ma stworzyd warunki dla
rozwoju roślin w pierwszych latach wegetacji. Warstwa rekultywacyjna składa się z gleby uprawnej
(humusu) w górnej części o minimalnej grubości wynoszącej 0.3m oraz podglebia w dolnej części,
jako ochrony przed uszkodzeniem materiałów syntetycznych penetracją korzeni, jako bariera
biologiczna oraz ochrona warstw mineralnych przed przemieszczaniem. Grubośd warstwy co najmniej
1m.
W zależności od przeznaczenia terenu po zamknięciu składowiska, minimalna grubośd warstwy
gleby uprawnej powinna wynosid dla obszarów przeznaczonych pod zadrzewienie 1.2 - 1.5m, pod
krzewy 0.6 - 1.2m.
Pokrycie koocowe należy wykonad ze spadkiem od 3 5% ze względu na spływ powierzchniowy,
przy większych nachyleniach intensywny spływ wód powoduje powstawanie kanałów erozyjnych .
Erozję należy kontrolowad zmniejszając spadki i długości drogi przepływu wody, wzmacniając
powierzchnię konstrukcjami bioinżynierskimi ( geosiatki, biowłókniny)oraz obsiewając roślinami
odpornymi na erozję. Odpowiednie spadki umożliwiają swobodny spływ powierzchniowy po skarpach
do rowów opaskowych.
5. Monitoring środowiska gruntowo-wodnego wokół składowiska odpasów (jakie ma fazy itp)
Monitoring środowiska gruntowo - wodnego obejmuje stałą rejestrację i kontrolę w celu
wczesnego wykrywania ewentualnych nieprawidłowości, zakłóceo i przecieków w systemie
zabezpieczeo składowiska, wykonanych zgodnie z koncepcją wielokrotnych barier zabezpieczających
(MCB).
Monitoring składowiska w fazie przedeksploatacyjnej, (która ma na celu ocenę stanu
wyjściowego- ustalenie tła) polega przede wszystkim na:
·ð okreÅ›leniu Å›rednich danych meteorologicznych wÅ‚aÅ›ciwych dla lokalizacji skÅ‚adowiska
odpadów, wynikających z krajowej sieci meteorologicznej,
·ð kontroli poprawnoÅ›ci wykonania elementów skÅ‚adowiska odpadów sÅ‚użących do
prowadzenia monitoringu, w szczególności poprawności wykonania otworów
obserwacyjnych dla wód podziemnych oraz ustabilizowania reperów geodezyjnych,
·ð pomiarze i ocenie zgodnoÅ›ci z przewidywanym w projekcie budowy skÅ‚adowiska odpadów
poziomem wód podziemnych w wykonanych otworach obserwacyjnych,
·ð wyznaczaniu w instrukcji eksploatacji skÅ‚adowiska odpadów miejsc poboru prób oraz
substancji do dalszych badao monitoringowych dla gazu składowiskowego, o ile będzie on
występował na składowisku odpadów, zgodnie z przewidzianym rodzajem składowanych
odpadów;
·ð wyznaczaniu w instrukcji eksploatacji skÅ‚adowiska odpadów miejsc poboru prób oraz
parametrów wskaznikowych do dalszych badao monitoringowych osobno dla wód
powierzchniowych, odciekowych i podziemnych, zgodnie z przewidzianym rodzajem
składowanych odpadów, z uwzględnieniem stwierdzonego przez rozpoczęciem eksploatacji
składowiska odpadów składu wód powierzchniowych i podziemnych; dla wód podziemnych
ustala się parametry wskaznikowe jak dla wód odciekowych;
·ð ustaleniu tÅ‚a geochemicznego wód powierzchniowych i wód podziemnych w miejscach, które
według zatwierdzonej instrukcji eksploatacji składowiska odpadów są wskazane do
monitoringu w dalszych fazach;
W fazie eksploatacji, monitoring polega na :
·ð badaniu wielkoÅ›ci opadu atmosferycznego z pomiarów prowadzonych na terenie skÅ‚adowiska
odpadów lub poza nim, o ile w trakcie oceny stanu wyjściowego wskazanego stację
meteorologiczną reprezentowaną dla lokalizacji składowiska odpadów;
·ð badaniu substancji i parametrów wskaznikowych w wodach powierzchniowych,
odciekowych, podziemnych:
- odczyn (pH),
- przewodnośd elektrolityczna właściwa,
- ogólny węgiel organiczny (OWO),
- zawartośd poszczególnych metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Cd, Cr+6, Hg),
- suma wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA),
- monitoringu gazu składowiskowego, który polega na określeniu takich gazów jak:
- metan (CH4),
- dwutlenek węgla (CO2),
- tlen (O2)
- pomiarze poziomu wód podziemnych w otworach obserwacyjnych,
·ð kontroli struktury i skÅ‚adu masy skÅ‚adowiska odpadów pod kÄ…tem zgodnoÅ›ci z pozwoleniem
na budowę składowiska odpadów oraz instrukcją eksploatacji składowiska odpadów;
obowiązek ten nie dotyczy składowisk przyjmujących wyłącznie odpady jednego rodzaju
wymienione w katalogu odpadów w podgrupie 01 01. Odpady z wydobywania kopalin oraz
rodzaju odpadów 01 03 81 Odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieżelaznych inne
niż wymienione w 01 03 80,
·ð kontroli osiadania powierzchni skÅ‚adowiska odpadów w oparciu o ustalone repery.
W fazie poeksploatacyjnej monitoring polega na:
·ð badaniu wielkoÅ›ci opadu atmosferycznego z pomiarów prowadzonych na terenie skÅ‚adowiska
odpadów lub poza nim, o ile w trakcie oceny stanu wyjściowego lub procedury zamknięcia
składowiska odpadów wskazano stację meteorologiczną reprezentatywną dla lokalizacji
składowiska odpadów,
·ð pomiarze poziomu wód podziemnych,
·ð kontroli osiadania powierzchni skÅ‚adowiska odpadów w oparciu o ustalone repery, stanu
odpowiedniej miąższości warstwy rekultywacyjnej, funkcjonowania poszczególnych
systemów odwodnienia, stateczności obwałowao rekultywacyjnych,
·ð badaniu parametrów wskaznikowych ww. w fazie eksploatacji w wodach powierzchniowych,
odciekowych, podziemnych i gazie składowiskowym;
Punktem wyjścia dla koncepcji monitoringu wód gruntowych jest rozpoznanie i opis
warunków hydrologicznych, w tym kierunków, wielkości przepływów wód gruntowych oraz ich
naturalnego składu chemicznego. Konieczna jest również znajomośd potencjału skażeo składowiska
orz technicznych zabezpieczeo przed przedostaniem się substancji szkodliwych dla środowiska.
1. Program kontroli wód podziemnych ma na celu nadzór nad poprawnością funkcjonowania
poszczególnych elementów składowiska oraz odpowiednio wczesne wykrywanie zakłóceo w
systemie zabezpieczeo. Pozwala to na podjęcie szybkich działao w oparciu o wcześniej
przygotowany plan ochrony w przypadku zagrożenia.
W założeniu koncepcji monitoringu wód podziemnych, zanieczyszczenia wód pojawiają się w
bezpośrednim sąsiedztwie składowiska i dlatego konieczny jest podział na strefy
determinowane przez kierunek i natężenie przepływu wód gruntowych.
6. Strategie rekultywacji gruntów i wód podziemnych z zanieczyszczeo
Celem zabiegów rekultywacyjnych jest:
Przywrócenie danemu podłożu:
·ð pierwotnej postaci i wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci fizycznych, mechanicznych, chemicznych,
umożliwiających wykorzystanie podłoża do celów budowlanych.
·ð Pierwotnych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci biol-chem do celów produkcji rolnej
·ð Pierwonych walorów rekreacyjnych
1. IZOLACJA / KONTROLA.
Rekultywacja wstępna - zabezpieczenie
1. Bariery fizyczne - ograniczona migracja pozioma
2. Bariery hydrauliczne
3. techniki stabilizacyjne unieruchomianie zanieczyszczeo przez podawanie spoiw czy innych
odczynników chemicznych. Stosuje się ją w wypadku konieczności unieruchomienia plamy
zanieczyszczeo w środowisku podziemnym; jako rozwiązanie tymczasowe polegające na opóznieniu
lub czasowym zatrzymaniu ciągłej kontroli.
Izolacje i kontrole stosuje siÄ™ w przypadku:
- konieczności unieruchomienia plamy zanieczyszczeo w środowisku podziemnym
- jako rozwiÄ…zanie tymczasowe
Metody te często stanowią pierwszy etap prac dekontaminancyjnych.
2. Dekontaminacja - Oczyszczanie (dekontaminacja) gleb i gruntów jest procesem, którego
efektywnośd zależy od wielu czynników, w tym głównie od:
" rodzaju zanieczyszczenia i jego koncentracji,
" fizycznego stanu zanieczyszczenia w glebie,
" właściwości chemicznych, fizycznych i biologicznych substancji skażających,
" składu granulometrycznego gleby i zawartości w niej substancji organicznej,
" wielkości obszaru zanieczyszczonego i jego historii
7. Czynniki wpływające na wybór strategii (izolacja i kontrola, dekontaminacja właściwa)
1. Charakter podłoża gruntowego
o budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne
o rodzaj gruntów
o i ich właściwości fiz-chem
o sposób ich rozprzestrzeniania
o rozmiar i kształt ziaren i cząstek
o obecnośd i ruch wód gruntowych
2. Rodzaj zanieczyszczeo
o ich stężenie
o stan fizyczny
o właściwości chemiczne, fizyczne tj. lotnośd, rozp. w wodzie.
o podatnośd na rozkład chem, czy termiczny
o podatnośd na biodegradację
3. Obszaru zanieczyszczeo, podłoża gruntowego (powierzchnia, głębokośd, sposób
rozprzestrzeniania)
4. Stopnia zagrożenia dla wód podziemnych
5. Dopuszczalnych koncentracji zanieczyszczeo (standardy jakości gleby i ziemi)
6. Od przyjętego celu podejmowania zabiegów sanacyjne
7. Czasu trwania zanieczyszczenia
8. Sposobu wykorzystania oczyszczonych gruntów i wód w przyszłości, zgodnie z kierunkiem
zagospodarowania terenu.
8. Geosyntetyki w rekultywacji terenów zdegradowanych (georuszty-zasady ich dzialania w
konstrukcjach ochronnych; zasady projektowania zabezpieczeo przeciw erozyjnych; materiały
biologiczne zdegradowanie i trwałe)
Geosyntetyki w zabezpieczeniach przeciwerozyjnych stosuje się głównie dla trwałego lub
okresowego przeciwdziałania erozji powierzchniowej na nowo kształtowanych skarpach. Są to
materiały o przepuszczalnej strukturze przestrzennej, wytwarzane z gęsto splecionych włókien
naturalnych, syntetycznych lub kombinacji tych surowców. W przypadkach szczególnych posiadają
osnowę polimerową lub stalową, zwiększającą ich wytrzymałośd na rozciąganie.
Stosowane także do: stromych skarp składowisk odpadów, zabezpieczeo hałd odpadów
przemysłowych, wzmocnienia osuwisk i wałów przeciwpowodziowych, zabezpieczenia brzegów rzek,
wzmocnienia podłoża gruntowego, rekultywacji terenów zdegradowanych.
Georuszty stosuje się wszędzie tam gdzie zachodzi potrzeba podniesienia wytrzymałości gruntu na
ścinanie. Mają one korzystną strukturę, która zapewnia skuteczne zakotwienie georusztu w nasypie.
Dzieje się tak nie tylko wskutek tarcia na jej powierzchniach, ale głównie poprzez wnikanie w otwory
georusztu ziaren gruntu zasypowego. Naprężenie jest przekazywane na georuszt głównie przez
mechaniczne zazębianie georusztu z otaczającym gruntem. Georuszty produkuje się z PE, PP, PET,
włókna szkalnego. Wyróżniamy georuszty dwu i jednokierunkowe. Cechy:
- sztywne węzły, przejmujące obciążenia
-struktura współpracująca z gruntem
-ułożenie warstwowe, powodujące zwiększenie nośności gruntu
-występują w połączeniu z geotkanina i geowłókniną
Georuszty dwukierunkowe - posiadają taką samą wytrzymałośd na rozciąganie w obu kierunkach
do 100kN/m.
Georuszty jednokierunkowe - przenoszą naprężenia rozciągające zgodnie z kierunkiem produkcji,
wytrzymałe na rozciąganie >400kN/m.
Sposoby zapobiegania erozji powierzchniowej skarp i zboczy:
·ð Metody i materiaÅ‚y degradowalne biologicznie
a. humusowanie i obsiew
b. hydroobsiew
c. hydromaty
d. darniowanie
e. faszynowanie
f. zakrzewianie i nasadzanie
g. zazielenie z użyciem mat biodegradowlanych
h. biowłókniny z włóknem naturalnym z umieszczonymi w runie nasionami traw
i. tkaniny i siatki z włókien naturalnych
·ð Metody i materiaÅ‚y niedegradowalne biologicznie
. maty przeciwerozyjne płaskie (geosiatki)
a. maty przeciwerozyjne przestrzenne
b. geosiatki komórkowe
c. materace gabionowe
·ð MateriaÅ‚y tymczasowe:
- mat.absorbujące wodę: słoma, siano
- naturalne włókna kokosowe wspomagające okres wzrostu roślinności
Maty przeciwerozyjne- warstwa darniny jest odporna n erozje wodną dla prędkości łynącej wody v>
4m/s.grubości 20mm
Zasady projektowania:
·ð geometria skarpy/zbocza - kÄ…t nachylenia, dÅ‚ugosd, wysokoÅ›d, obiczyd statecznoÅ›d
·ð maksymalna iloÅ›d opadów w mm/h
·ð natężenie spÅ‚ywu powierzchniowego
·ð ekspozycja zbocza, rodzaj gruntu - uziarnienie, warunki Å›rodowiskowe
·ð rodzaj obciażenia zbocza (zabezpieczenia brzegów)
·ð rodzaj produktu (rodzaj polimeru, gruboÅ›d maty)
·ð paramerty wybranego materiaÅ‚u
·ð technologia wykonania
·ð systemy odwodnienia
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Rekultywacja i zagospodarowanie gruntówrekultywacja zagadnienia na koloOcena przydatności i zasady stosowania różnorodnych odpadów do rekultywacji zwałowiskRekultywacja jeziorDaniszew Projekt rekult skład odpadów część opisowaRekultywacja i biologiczne zagospodarowanie odp górn w kamIMGW Program ochrony i rekultywacji Jeziora SławskiegoGleboznawstwo i rekultywacja gleb prezentacjaRekultywacja kamieniołomu „Czerwona SkałaGleba Mechanizmy jej degradacji oraz met rekultywacjiDegradacja i rekultywacja powierzchni ziemi w PolscePrzesłanki, postulaty i kierunki rekultywacji glebRośliny rekultywacyjneRekultywacja skład odp powęglowych byłej KWK Sierszawięcej podobnych podstron