DSCF6786 (2)

i

Rys. 19. Półautomatyczna waga analityczna WA 21

punktem zerowym. Po odaretowaniu waga wykazuje pewne wahania, po czym ustala się stan równowagi. Przy prawidłowo ustawionej wadze zaznaczona linia zerowa powinna pokryć się z działką oznaczoną zero na skali wagi. Jeśli odchylenie położenia zera skali od linii zerowej jest niewielkie, można doregulować przesuwając pokrętłem (3) linię zerową. W przypadku większych odchyleń należy zwrócić się do prowadzącego ćwiczenia z prośbą o wyregulowanie wagi.

Po sprawdzeniu punktu zerowego należy wagę zaaretować przesuwając dźwignię (1) powoli w dolne położenie. Następnie po odsunięciu drzwiczek wagi (4) na prawą szalkę (5) wstawiamy ostrożnie przedmiot ważony, a na lewą odważniki. Przedmiot ważony i odważniki ustawia się na środku szalek. Nigdy nie należy umieszczać odczynników chemicznych bezpośrednio na szalce wagi, lecz ważyć je w odpowiednich dla danej substancji naczyńkach wagowych (rys. 20). Znając przybliżoną masę ważonego przedmiotu, na prawą szalkę wstawiamy odpowiednią ilość odważników gramowych, a następnie pokrętłami (6) i (7) obciążamy szalkę z odważnikami (8), przy czym podziałka na pokrętle (6) odpowiada setkom miligramów (od 100 do 900 mg), a na pokrętle (7) - dziesiątkom miligramów (od 10 do 90 mg).

Jeśli przedmiot jest ważony po raz pierwszy, należy uprzednio zważyć go na wadze technicznej.

Po wstawieniu odważników na wagę należy zamknąć drzwiczki (4) i ponownie powoli odaretować wagę obserwując wychylenie skali. Jeśli skala przesuwa się szybko w prawo lub znak zerowy znajduje się na ujemnej części skali, to znaczy, że została nałożona zbyt duża masa odważników. W takim przypadku należy wagę zaaretować i zmniejszyć obciążenie prawej szalki przez odpowiednie przekręcenie pokrętła (7). Następnie odaretowuje się wagę ponownie i obserwuje skalę. Czynności te powtarza się do momentu, aż linia zerowa ustali się na skali pomiędzy działkami 0—1-10.

W przypadku, gdy po odaretowaniu wagi skala przesuwa się w lewo, oznacza to, że przedmiot ważony ma masę większą od masy odważników. Należy wówczas wagę zaaretować i przez odpowiednie pokręcenie pokrętłami (6) i (7) zwiększyć masę odważników.

Wagę należy ponownie odaretować i obserwować skalę. Czynności te należy powtarzać do momentu, gdy linia zerowa znajdzie się między działkami 0—1-10, na ruchomej skali.

Jeśli linia zerowa znajdzie się na skali pomiędzy działkami 0—t-10, należy odczytać dokładną masę ważonego przedmiotu. Duże działki na skali oznaczają miligramy, małe pomiędzy miligramami zaznaczone są co 0,1 lub 0,2 mg.

Po zapisaniu w zeszycie laboratoryjnym masy ważonego przedmiotu wagę należy zaaretować, zdjąć odważniki i włożyć do pudełka, a pokrętła (6) i (7) ustawić w pozycji zerowej; zdjąć przedmiot ważony, zamknąć wagę. Po zakończeniu ważenia ponownie sprawdzić punkt zerowy, a następnie zaaretować wagę.

1.2. Zasady korzystania z wagi analitycznej

Waga analityczna jako urządzenie precyzyjne wymaga odpowiedniej obsługi oraz warunków, w jakich jest umieszczona. Powinna być ustawiona w pomieszczeniu wolnym od zanieczyszczeń odczynnikami chemicznymi, o stałej temperaturze i wilgotności. Pomimo różnorodności stosowanych w laboratoriach mechanicznych wag analitycznych można sformułować kilka ogólnych zasad obowiązujących przy używaniu dowolnego typu wagi:

1)    nigdy nie należy umieszczać przedmiotów na szalce wagi bez uprzedniego jej zaaretowania; wagę należy zaaretować również przy zdejmowaniu przedmiotów z wagi;

2)    przed rozpoczęciem serii ważeń należy zawsze ustalić punkt zerowy;