DSCI5348

Rodzina wyrazów

Grupę wyrazów mijąryrh tę samą cząstkę słowotwórczą, która nadaje im zbliżone znaczenie, nazywamy rodziną wymów. Wszystkie wyrazy należące do jed-*Nf rodziny to wyrazy potauwne. Cząstka znaczeniowa, która jest wspólna dla wyrazów należących do rodziny to rdzari.

kopać, wykopać, wykop okopy, koparka, kopalnia, odkopać, odkopanie

IMAaiąfa. W rdzeniu często zachodzi wymiana głosek zwana obocznością. Postacie j rdzenia, w których nastąpiła wymiana głosek, to rdzenie oboczne. kok), kółko, kobty, kolarz    oboczności: o:ó, /;/;/

rdzenie oboczne: koi: kół: kof: kol

8» Przekreśl wyrazy, które nie należą do rodziny. W pozostałych wyrazach podkreśl rdzeń i wypisz jego oboczności. Uzupełnij drzewko.

ręka, rączka, uroczy ręczyć, poręczyć, poręczenie, poręczyciel, zaręczyć, zaręczyny rzeczka, rękaw, ręcznik, roczny, przezrocze

oboczności rdzenia:

Zapiaz wyrazy pokrewne o znaczeniach podanych w nawiasach.

sierp I (nazwa miesiąca)

słońce - (roślina I dużych żółtych kwiatach)

Ar.itdić . (pomieszczenie w pociągu)...........................

klw7 - (główny, zasadniczy, nąj ważniejszy)............................

Wyrazy złożone

Wyraz złożony to wyraz pochodny, który został utworzony od dwóch wymfttf -podstawowych, np. cudzysłów (został utworzony od: cudze słowo).

Typy wyrazów złożonych:

• Złożenie to wyraz, w którym podstawy słowotwórcze z dwóch wyrazów pod* stawowych połączone są wrostkiem: -o-,    -y-, np. śrubokręt, łamigłówka.

Uwaga. W złożeniach poza formantem wrostkowym może występować przyro- ] stek, np. krwiodawca, słowotwórstwo.

i • Zrost to wyraz, który powstał z bezpośredniego połączenia (zrośnięcia się) I dwóch lub więcej wyrazów, np. Białystok, wniebowstąpienie.

Uwaga. W zroście Białystok należy odmieniać oba człony, np. Białegostoku, Białe- | mustokowi, w zrostach Wielkanoc, Rzeczpospolita możemy odmieniać oba człony I lub tylko człon ostatni, np. Wielkiejnocy lub Wielkanocy.

K --

10 • Zapisz, od jakich wyręzów powstały podane złożenia. Podkreśl wrostki.

włóczykij I łamigłówka zlewozmywak spadochron I

I • Podkreśl złożenia i zaznacz wrostki. Pierwsze litery złożeń utworzą hasło.

pasibrzuch, oczywiście, malowanie, rzeczoznawca, _*

kolorowy, ostrosłup, maszyna, samolub, kożuszek, taśmociąg, udręka, wywiadowca, energochłonny

12 • Dopisz synonimy będące złożeniami.

olbrzym i...................... kolorowy -    ■ I

relaąja-..................... manuskrypt -....

naiwny — |............................ biblioteka 1