DSCN2127 (2)

c)    kitowe - gdy znajdują się na brzegach owocolislków tworzących zalążnię wi_C| komorową (rys. 5.47 E):

d)    osiowe - gdy osadzone są na kolumience wyrastającej z dna jednokomorow wielokrotnej zalążni (rys. 5.47 F).

Rys. 5.47. Budowa zalążni (na przekrojach poprzecznych, z wyjątkiem F,) i położenie zalążków (schematycznie). A — zalążnia jednoowocolistkowa. B F - wieloowocolistkowc. A C —jednokomoroue. D - / niepełnymi przegrodami, E — trójkomorowa, F — jednokomorowa z centralną kolumienką: A. B. D — położenie zalążków brzeżne, C — ścienne. E — kątowe, F — osiowe

SK

Szyjka słupka może być wypełniona tkanką łub też zawiera kanalik łączący się z komorą zalążniową. Niektóre słupki mają jedną szyjkę, inne mają ich tyle, ile owocolistków, jeszcze inne nie mają szyjki w ogóle i znamię spoczywa bezpośrednio na zalążni. Znamię odgrywa ważną rolę przy zapylaniu, gdyż jest to część słupka przyjmująca pyłek. Ma ono różny kształt, często opatrzone jest specjalnymi gruczołami, brodawkami itp.

Różne także może być umieszczenie słupka na dnie kwiatowym. Może on występować na szczycie wypukłego dna kwiatowego, a pozostałe części kwiatu znajdować się poniżej. Mówimy wtedy o słupku górnym i kwiecie dolnym. Niekiedy dno kwiatowe jest wklęsłe, a słupek znajduje się na środku zagłębienia, nie zrastając się z nim jednak bokami — taki słupek nazywa się również górnym, a kwiat kolo-zalążniowym. Jeżeli natomiast otaczające słupek wklęsłe dno kwiatowe zrasta się z nim, mówimy o słupku dolnym, kwiat zaś nazywamy wtedy górnym (rys-5.48).

U_VS 5,48. Umieszczenie słupka na dnie kwiatowym. A — słupek górny, kwiat dolny, B słupek górny, i,ót kolozałążniowy; C    słupek dolny, kwiat górny

Symetria, narys i wzór kwiatowy. Układ części kwiatowych ma zwykle określoną symetrię, w związku z czym można wyróżnić:

-    kwiaty promieniste, których człony w poszczególnych okółkach są jednakowe, a układ członów taki, że przez kwiat można przeprowadzić dwie lub więcej płaszczyzn symetrii;

-    kwiaty grzbieciste, z jedną tylko płaszczyzną symetrii;

-    kwiaty niesymetryczne, przez które nie da się przeprowadzić żadnej płaszczyzny symetrii.

Przedstawienie budowy kwiatu ułatwia narys (inaczej diagram) kwiatowy. Składa się on z tylu współśrodkowych kół, ile okółków ma kwiat. W każdym okółku wyrysowane są poszczególne człony przy zastosowaniu dla różnych części kwiatu określonych znaków. W miejscu słupkowia wrysowany jest schematyczny przekrój przez zalążnię z uwidocznieniem położenia zalążków. Na rysunku 5.49 przedstawione są diagramy kwiatów o różnej symetrii i budowie.

Rys. 5.49. Układ części kwiatowych i narysy kwiatów. A kwiat promienisty, B grzbiecisty. C — niesymetryczny

2S9