DSCN2407 (5)

Rys. 4.6

PRZEPROWADZENIE PRÓBY

Próbę udarności należy przeprowadzać w temperaturze 20 ± ¹5'C.

W celu wykonania ćwiczenia należy postąpić następująco:

1 Zapoznać się dokładnie z normą PN-79/H-04370.

2.    Sprawdzić zgodność wymiarów próbki z wymaganiami tej normy oraz wyznaczyć pole przekroju poprzecznego S₀ próbki w miejscu karbu.

3.    Unieść wahadło 2 młota do położenia wyjściowego, a następnie zwolnić z zaczepów 7 sprawdzając, czy po pełnym swobodnym wahnięciu wskazówka 5 wskaże 0 na skali 4 z dokładnością do 1 J (rys. 4.6).

4.    Ułożyć próbkę na podporach przy nieco odchylonym wahadle młota. Pr/> układaniu próbki na podporach należy pamiętać o prawidłowym położeniu karbu (patrz rys. 4.1), dosunięciu próbki do podpór oraz sprawdzeniu szablonem, czy oś karbu leży dokładnie w środku między podporami. Przesunięcie osi karbu powoduje otrzymanie większej udarności niż ją w rzeczywistości ma badany materiał.

5.    Unieść wahadło młota do położenia wyjściowego i zablokować w tym położeniu.

6.    Zwolnić wahadło młota z zaczepów (wahadło opadając powoduje złamanie próbki).

7.    Odczytać na skali 4 wartość pracy K J zużytej na złamanie próbki.

8.    Obliczyć z dokładnością do I J/cm² wartość udarności.

OPRACOWANIE WYNIKÓW

Oznaczenie udarności KC należy uzupełnić zgodnie z normą PN-79. H-04370 dodatkowymi symbolami wskazującymi typ próbki, początkową energię młota (w J), głębokość karbu (w mm) oraz szerokość próbki (w mm).

Dodatkowego oznaczenia udarności KC nie stosuje się w przypadku:

-    młota o początkowej energii K_ma% = 30OJ.

-    próbek o szerokości b = 10 mm i głębokości karbu 5 mm dla próbek w kształcie litery U. oraz głębokości 2 mm dla próbek z karbem w kształcie litery V.

PRZYKŁADY

KCU 100/2/7.5 oznacza udarność określoną za pomocą młota o początkowej energii = 100 J. na próbce z karbem w kształcie litery U o głębokości karbu 2 mm szerokości próbki 7.5 mm.

KCV oznacza udarność określoną za pomocą młota o początkowej energii K_max = 300 J, na próbce z karbem w kształcie litery V o głębokości karbu 2 mm i szerokości h = 10 mm.

W próbkach mogą wystąpić trzy rodzaje złomów, a mianowicie;

-    poślizgowy (rys. 4.7); próbka została zgięta, a pęknięcie nastąpiło po przekroczeniu granicy plastyczności, ij. już przy znacznych odkształceniach.

-    kruchy (rys. 4.*X); próbka pękła nie ulegając odkształceniom plastycznym.

-    z rozwarstwienie m (rys. 4.9); wskazuje to na duży stopień anizotropowości materiału spowodowanej np. obróbką plastyczną łub na obecność zanieczyszczeń.