DSCN6224 (Kopiowanie)

nułdęołd

5* mRNA

Ryc. 5 - 45. Biosynteza białka w komórce Ryc. 5 - 46. Przebieg procesu translacji (opis w tekście).

bakteryjnej (schemat). Procesy transkrypcji E - cząsteczka przenośnika energii (GTP); n. n+I.....n+ K - kolejne

i translacji następują wkrótce po sobie. Frag-    kodony łańcucha mRNA, do których dołączają się cząsteczki

ment „powiększony” (w kółku w dolnej części    tRNA z aminokwasami. Aminokwasy oznaczono symbolami

ryciny) ilustruje kompłementamość tworzenia graficznymi (gwiazdki, kółka itp.). Przedstawiono małą i dużą łańcucha mRNA na matrycy DNA (JD).    podjednostkę rybosomu (JD).

Znajdujący się w cytoplazmie mRNA łączy się z częścią rybosomu, z jego tzw. małą podjednostką (ryc, 5-46). Połączenie to następuje zawsze od końca 5 łańcucha polinukleotydowego mRNA. Konkretnie, ma ono miejsce tam, gdzie któryś z kodonów bezsensownych (UGA, UAG lub UAA) poprzedza kodon AUG kodujący metioninę. W tym właśnie miejscu do kodonu AUG przyłączona

rybosomu wiąże się wysokoenergetyczna cząsteczka GTP (guanozynotrifosforanu).

Model cząsteczki tRNA przedstawiono na ryc. 5-47. Prezentowany tu tRNA zbudowany jest z łańcucha nukleotydów miejscami połączonego ze sobą, miejscami zaś rozdzielonego. W ten sposób przedstawiona cząsteczka tRNA posiada cztery ramiona, z których każde odgrywa odmienną, a zarazem ważną rolę.

Do końca 3' (który u wszystkich cząsteczek tRNA kończy się zawsze tą samą trójką nukleotydów: -G-C-A) przyłączony zostaje aminokwas. Model na ryc. 5-47 przedstawia cząsteczkę tRNA transportującego alaninę. O tym, że w danym przypadku właśnie alanina będzie przyłączona aminokwasem, decyduje ramię rozpoznające enzym synletaze aminoacylowa. Enzym len jest inny dla każdego aminokwasu, a zatem bardzo specyficzny: znane dziś syntetazy iminoacylowe oznaczamy w nomenklaturze międzynarodowej numerami od 6.1.1.1 do 6.1.1.22. W obecności lego enzymu aminokwas zostaje przyłączony do tRNA i odbywa się to kosztem rozłożenia jednej cząsteczki ATP, jak przedstawiono na ryc. 5-48.

Z kolei trzecie ramię tRNA (ryc. 5-47) zawiera tzw. anty kodon trójkę nukleotydów przyłączających się do kodonu mRNA (na ryc. 5-47 do kodonu G-C-C, który oznacza alaninę)

I wreszcie czwarte ramię łączy się z rybosomern. W rzeczywistości przedstaw tony na ryc 5-4^ł mc kil płaski, lec/ ma skomplikowany układ przestrzenny, umożliwiając doskonałe