DSC
12 (4)

przez Chom*ky’ego pojęcie syntaktyczne j struktury głę. bokiej zostało pod koniec lat 60-tych zastąpione bar. dziej abstrakcyjnym pojęciem, identycznym z reprezen. tacją semantyczną (Bach/Harms 1968:VIII); np.:

Strukturo powierzchniowa Struktura poMcrzchniawa | Dyrektor podjął decyzją] | Decyzjo zostało podjęta przez ctyektaiu

Strukturo głęboka

Pojęcie struktury głębokiej jest nader istotne dla dy. daktyki języków obcych, a to z uwagi na fakt, iż po. szczególne języki nie różnią się w zasadzie, jeśli idzie o strukturę głęboką (Chomsky 1966a:588, 1966:35). Tak więc identyczna struktura głęboka ujawnia się w dwu językach w postaci dwu niekiedy bardzo od siebie pod względem formalnym różnych f struktur powierzchnio-niwych. I tak np. dążenie do izomorfizmu (równoposta-ciowości) struktur powierzchniowych języka wyjściowego i docelowego cechuje np. złego tłumacza (por. np. niem. Wie alt bist du? : pols. Ile masz lat?, a nie *jaki stary jesteś?). Stąd też w procesie dydaktycznym należy dążyć do tego, aby uczący się transformował strukturę głęboką (treść) na strukturę powierzchniową (forma) w sposób zgodny tak z f gramatycznością jak i f akcep-tabilnością.

f Gramatyka generstywno-transformacyjna.

Lit.: Cbpmsky 1965:135.136, 122, 1966 (niem. 1971); Cook 1970; di Piętro 1968; Hockett 1958:246 - 250; Lado 1068; Slobin 1971:20; Schaff 1972:26.

Struktura językowa

ang. language structure; franc. (Io) structurc de la langue, (U) atmeture linguistiątic-, niem. (die) Spr ach struktur, ros. iazyko-oo ja struktura.

Całokształt związków formalnych zachodzących po-nuądzy elementami określonego języka. Według f językoznawstwa opisowego (taksonomicznego) strukturą •językową odkrywa slą w procesie segmentacji i klasyfikacji

\ Procedury odkrywcze.

UL: Jakobson IMS; Postał IMS; Wunderllch 1971.

Strukturolizm językoznawczy

_ang, Unouistic slructuroUsm; franc. (U) itructuraltsme linpuł*-_tlQue; niem. (der) Hngulstische StrukturuUmus; roi tingoisti-> feskij strukturalizm.

Kierunek w językoznawstwie XX w. kładący w bada-t oiach lingwistycznych główny nacisk na analizą stosun-| lów zachodzących pomiędzy elementami języka, rozu-1 olanego jako hierarchicznie uporządkowana całość, w I której struktury pełnią rolę nadrzędną w stosunku do I elementów składowych. W zależności od danej szkoły i strukturalnej za prymarne uważa się albo same ele-I menty języka (f Praska Szkoła Lingwistyczna), lub też czyste relacje (f Giossematyka).

9 t Psychologia postaci 1 UL: Blerwisch 1986 (- 1070).

Struktura powierzchniowa

ang. sur/acc struciure; franc. (la) itructer* de tur/ace; niem. i (die) Oberflticherutruktur; ros. porerchnostnaja struktura.

, Termin f gramatyki generatywno-transformacyjnej | oznaczający aktualną (dżwiękową/graficzną) realizacją wiania, wyprowadzoną ze f struktury głębokiej poprzez ł trsnsformacje. Z całokształtu relacji strukturalnych jgyka bezpośrednio dostępne interpretacji są tylko I struktury powierzchniowe, pod którymi funkcjonują | struktury głębokie.

ii^{5 Błcrwisch 1006} (- 1070); Chomsky 1968 (niem. 1969), 1966: Hockott 1958; Slobin 1971:20.

A

223