DSC�78

ligii. Jeżeli mimo to praca Dna Ileillye okazała się ką/kq nowatorską, łatwo przyswajalną i przetłumaczoną im w.v'< jęz, ków

niemieckich nawyków składniowych i b r. • yspccj: 'i ov m j

terminologii Hlozo/iczno-tc^jlogiczncj), lo stało się to tylko dzięki nhzwykłej osobowości autora.

Otto długo rozważał zagadnienie ivoty r» ligii, im je wr< /ci zdecydował się przelać na papier. Bo k iązka, mimo wyzw

lania licznych, oczywiście, sprzeciwów natury m iytorycznej, formalnie biorąc jest doskonała w tym renesansowym znaczeniu te/ doskonałości wedle Leona Battisty Albcrtiego: nic do niej nie

[Jol

trzeba dodać ani nic z niej ująć. Liczne uzupełnieni.: same go autora nie podważają tej tezy: lo tylko ilustracyjne glossy, mnożące się w postaci luźnych dopisków. Das llcilige w swej

zasadniczej redakcji przetrwała półwiecze. W 1959 roku ukazała się w popularnym angielskim wydaniu Pingwin pod tytułem The Idea of the Holy na dwustu stronach, prawie dokładnie* jak w pierwszym wydaniu niemieckim.

Pewien krytyk dziełka wyraził się kiedyś, że książka wyraża pesymistyczny irracjonalizm autora w obliczu przegrywanej wojny. Trudno o gorsze nieporozumienie. Książka mogła zyskać popularność w Niemczech i Austrii (ale tylko w tych krajach) na skutek klęski militarnej, ale okropności wojny wcale nie wpłynęły na światopogląd tego ahistorycznego teologa luterańskiego ². Doświadczenia wojny nic mogły wpłynąć z racji wcześniejszego uwarunkowania filozoficznego i — co jest tu instantio crucis — nie byłyby w stanie wpłynąć, ponieważ szkic swych zasadniczych poglądów puścił w świat Otto już w 1910 roku, kiedy kajzerow-skie Niemcy napawały patriotów niemieckich imperialistyczną dumą.

Zatem pierwszą datą z protohistorii Das llcilige jest rok 1*910, kiedy w „Theologische Rundschau” ukazał się artykuł: Sensus numinis ais geschichllicher Ursprung der Religion. Sensus nu-minis, odczucie bóstwa — ten łaciński termin — powróci w pierwszym tomie dodatków ilustrujących na materiale historycznym przewodnią myśl autora. Otto od pierwszego zarysu teorii religioznawczej był wierny sobie aż do terminologii włącznie. Książka Das llcilige pisana jest z wielkim umiarem, ze

• •    ^:    • ;    . O

Nlenk nieck składnia nastawiana jest jakby : ;ury na liczne przekl *dv. Wydaje się, xc autor, choć luteranin.

ni#- wy; sd i u pi.- u lej pr.cy po 1 cinic. Język mar-

t cwale do naszej dyscypliny.

iVłny tytuł brzmi; Dn< Hi lig*, Ober das Irrationale in dar

■ l* d .f C 'hm un jc«*iu V^rhultnis rum jRationalen, co irtadaaj    knu prsekdyć na: Stoię-

O tym, co irracjonalne to pojęciu boskośd, i o jego stosunku do tego, co racjonalne. Pierwszo wydanie wrocławskie liczy 102 <trony. następne obrastały w przypisy aż do 383 stron stuli-r; >n ki go ósmego wydania, dalsze, po uwolnieniu ich od przypisy tworzących odrębne toiny, wahały się w granicach od 250 Ton w wydaniu dwudziestym pierwszym i drugim, do 222 stron c* wydaniu dwudziestym szóstym — dwudziestym ósmym, mo-•j kim. Ostatnie wyd mie firmy Beck w Monachium z 1958 ku to już trzydzieste. Trzydzieści wydań w ciągu 41 lat to, j k na pozycję naukową i teologiczną, rekord poczytności. Miarą zasięgu działania myśli Rudolfa Otto niech będą przekłady na_ angielski (The Idea of the Holij, 1923, Pinguin 1959), szwedzki (Del Heliga 1924), hiszpański (//> santo..., 1925), włoski (II santo..., l-^G), japoński (Yumaya, 1927), holenderski (Det Heilige..., 1928), francuski sacró..., 1929). Począwszy od jedenastego wydania ■rzypisy i ilustracje tekstowe wychodziły osobno. Uzbierały się :zy, grubsze od dzieła głównego, tomy: Aufsdtze das Numinose betreffend. Fiinf Beilagen zn Das Heilige... (Artykuły tyczące ę numinosum...), 1923, i następne dwutomowe wydania Das Gejiihl des Uberweltichen „Sensus numinis" (Aufsdtze das Numinose betreffend, Tcil l) (O poczuciu czegoś ponadziemskiego „sensus numinis”), 1932 i Siinde und Urschuld und andere Aufsdtze zur Tfteologie (Aufsdtze das Numinose betreffend, Teil II), 1932 (Grzech i wina pierworodna oraz inne artykuły teologiczne).

W najobszerniejszym wydaniu dwudziestym pierwszym i dwudziestym drugim z 1932 roku, książka porusza w dwudziestu